10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı 3. Metin: Tarihsel Süreç İçerisinde Türk Dili Cevapları Beşgen Yayıncılık

Metne Hazırlık Soruları

1. Soru: Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk diline verdiği önemi nasıl değerlendirirsiniz?
Cevap: Atatürk, Türk dilini milli bir değer olarak görmüş ve onun korunması için çalışmalar başlatmıştır. Bu nedenle Türk Dil Kurumu'nu kurarak dilin zenginleşmesini ve sadeleşmesini sağlamaya çalışmıştır.

2. Soru: Türk Dil Bayramı ile ilgili görseli nasıl değerlendirirsiniz?
Cevap: Görsel, Türk bayrağı ve Türk Dil Bayramı yazısı ile sade ve anlamlı bir mesaj vermektedir. Türk dilinin bayramla anılması, dilimize verilen önemi vurgulamaktadır.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Soru: Okuduğunuz metinden alınan cümledeki altı çizili ifadelerin anlamlarını, cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz.
Cevap: "Rol oynamak" burada önemli bir etkiye sahip olmak anlamına gelir. "Kaleme alınmıştır" ifadesi ise yazıya dökülmüş, yazılmış anlamındadır.

2. Soru: Okuduğunuz metnin konusunu, amacını ve hedef kitlesini tespit ediniz.
Cevap: Metnin konusu Türk dilinin tarihi süreç içinde gelişimidir. Amacı, Türk dilinin dönemlere göre nasıl şekillendiğini anlatmaktır. Hedef kitlesi, Türk edebiyatı ve dil tarihi ile ilgilenen öğrencilerdir.

3. Soru: Bu metinde Eski Türkçe Dönemi hakkında edindiğiniz bilgileri kısaca ifade ediniz.
Cevap: Eski Türkçe Dönemi, Türkçenin yazılı olarak izlenebildiği en eski dönemdir. Kök Türk ve Uygur Türkçesi bu döneme aittir ve Türk dilinin gelişimi açısından büyük önem taşır.

4. Soru: Metne göre Kök Türk Kitabeleri niçin önemlidir? Açıklayınız.
Cevap: Kök Türk Kitabeleri, Türk dilinin en eski yazılı belgeleri olup Türk tarihinin ve kültürünün anlaşılması açısından çok değerlidir. Devlet yapısı, kahramanlıklar ve savaşlar gibi önemli olayları anlatır.

5. Soru: Metinden yararlanarak Türkçenin tarihî gelişimini gösteren bir tablo çiziniz.

1. Eski Türkçe Dönemi (5-13. yy.)

a. Köktürk Türkçesi Dönemi (6-8. yy.)
b. Uygur Türkçesi (8-13. yy.)
c. Karahanlı Türkçesi (10-13. yy.)

2. Orta Türkçe Dönemi (13-15. yy.)

a. Kuzey Türkçesi
b. Doğu Türkçesi
c. Batı Türkçesi
c1. Eski Anadolu Türkçesi (13-15. yy.)
c2. Osmanlı Türkçesi (15-20. yy.)
C3. Türkiye Türkçesi (Çağdaş Türkiye Türkçesi)

6. Soru: Türkçenin çeşitli evrelerden geçmesinin nedenleri nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: Türkçenin çeşitli evrelerden geçmesinin temel nedeni, Türk toplumunun farklı coğrafyalarda bulunması ve farklı kültürlerle etkileşim içinde olmasıdır. Ayrıca, İslamiyet’in kabulü ve Batı ile olan ilişkiler de dilin gelişimini etkilemiştir.

7. Soru: Türkiye Türkçesi Dönemi'nde Türk Dil Kurumu'na niçin ihtiyaç duyulmuştur? Açıklayınız.
Cevap: Türk Dil Kurumu, Türkçeyi yabancı etkilerden arındırmak ve dilin sadeleşmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Atatürk, dilin milli bir değer olduğunu vurgulayarak Türkçenin korunmasına büyük önem vermiştir.