10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 18-19-20-21 Cevapları Meb Yayınları

Türk Edebiyatının Ana Dönemleri

Hazırlık Soruları:

1- Kişisel bir fotoğraf albümü hazırlamak isteseydiniz bu albümü hangi ölçütlere göre düzenlerdiniz? Açıklayınız.
Cevap: Albümü zaman dilimine, mekânlara veya anıların önemine göre düzenleyebilirdim.

2- Bir edebiyat tarihçisi olsaydınız Türk edebiyatını nasıl sınıflandırırdınız? Bu sınıflandırmada ölçütleriniz neler olurdu? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Cevap: Türk edebiyatını dönemlere, kültürel değişimlere ve dil özelliklerine göre sınıflandırırdım.

Metni Anlama ve Çözümleme:

1- Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütler nelerdir? Bu ölçütlerin Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki etkilerini tartışınız.
Cevap: Kültürel değişimler, dil ve sosyal yapıdaki dönüşümler, Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında önemli ölçütlerdir. Bu ölçütler, edebi eserlerin farklı dönemlerde nasıl şekillendiğini gösterir.

2- Türk edebiyatında bir “geçiş dönemi” olması, Türk kültürü ve tarihinde hangi değişimlerin sonucunda gerçekleşmiş olabilir? Düşüncelerinizi paylaşınız.
Cevap: İslamiyet’in kabulü ile eski Türk kültürünün etkilerinin birlikte görüldüğü bir geçiş dönemi yaşanmıştır.

3- Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının oluşumunda Tanzimat Fermanı ile gerçekleşen siyasi ve sosyal değişiklikler etkili olmuştur. Bu durumun gerekçeleri neler olabilir? Edebiyat ve sosyal hayat bağlamında açıklayınız.
Cevap: Tanzimat Fermanı ile birlikte toplumsal ve siyasal alanda modernleşme ve Batı etkileri edebiyata yansımıştır. Edebiyat, bu dönemde daha çok bireysel ve sosyal konuları işlemiştir.

4- İslamiyet’in kabulünden sonraki Türk edebiyatında halk edebiyatı ve divan edebiyatı olarak iki ayrı kolda gelişmesinin nedenleri neler olabilir? Düşüncelerinizi paylaşınız.
Cevap: Halk edebiyatı, daha çok halkın günlük yaşamına hitap ederken, divan edebiyatı saray ve elit kesim tarafından benimsenmiştir. Sosyal sınıf farkları ve kültürel yapılar bu ayrımı oluşturmuştur.

Dil Bilgisi:

1- Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı XIX. yüzyılda başlayıp günümüze kadar devam eder. 1839’da Tanzimat Fermanı ilan edilmiştir.
Cevap: Tanzimat Fermanı, Batı etkisinde yeniliklerin başladığı bir dönemi işaret eder.

2- Aşağıdaki metinde büyük harflerin kullanım amaçlarını söyleyiniz.
Cevap: Özel isimlerin baş harfleri ve cümle başında kullanılan büyük harfler, dil bilgisi kurallarına göre doğru kullanımı sağlar.

SIRA SİZDE

Sıra Sizde - Metinlerin Dönemleri:

1. Köroğlu: Halk Edebiyatı (Âşık Tarzı Halk Edebiyatı)
2. Bâkî: Divan Edebiyatı
3. Özdemir Asaf: Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı
4. Anonim: Anonim Halk Edebiyatı

Konu: Hat Sanatı

Hat Sanatı Nedir?

Hat sanatı, Arap harfleri kullanılarak güzel yazı yazma sanatıdır. İslam medeniyetinde önemli bir yere sahip olan hat sanatı, özellikle Kur'an-ı Kerim'in yazılmasında estetik bir görünüm oluşturmak amacıyla gelişmiştir. Hat, Arapça kökenli bir kelime olup "çizgi" anlamına gelir. Zamanla bu kelime, yazı sanatı anlamında kullanılmaya başlanmıştır.

Tarihi Gelişim:

Hat sanatı, İslam'ın ilk dönemlerinde Kur'an-ı Kerim'in yazımıyla başlamıştır. Yazıların estetik bir görünüm kazanması amacıyla özellikle Emeviler ve Abbasiler döneminde gelişmiştir. Bu dönemde ünlü hattatlar yetişmiş ve hat sanatına özgü birçok yazı stili (kufi, nesih, sülüs gibi) ortaya çıkmıştır.

Ünlü Hattatlar:

• İbn Mukle: Hat sanatının kurucusu olarak kabul edilir. Nesih ve sülüs yazı türlerini geliştirmiştir.
• Yakut el-Musta'simi: 13. yüzyılda yaşamış önemli hattatlardan biridir ve hat sanatının zirve isimlerinden kabul edilir.

Hat Sanatında Kullanılan Malzemeler:

1. Kamış Kalem: Hat sanatında kullanılan özel bir kalemdir. Kamıştan yapılmış olup ucu kesilerek yazı yazmaya uygun hale getirilir.
2. Mürekkep: Özel olarak hazırlanan siyah mürekkep, hat sanatında yazı yazmak için kullanılır.
3. Kağıt: Özellikle dayanıklı ve kaliteli kağıtlar tercih edilir.

Hat Sanatının Önemi:

Hat sanatı, İslam dünyasında sadece bir yazı sanatı değil, aynı zamanda manevi bir sanat olarak görülür. Yazının güzelliği, Kur'an ayetlerinin estetik bir şekilde yazılmasıyla ibadet gibi kabul edilmiştir. Bu yüzden hat sanatı, hem estetik hem de dini bir öneme sahiptir.

Araştırma Sonucu: Hat sanatı, tarih boyunca İslam medeniyetinde estetik, kültürel ve dini bir değere sahip olmuştur. Hem yazının güzelliği hem de manevi yönüyle önem kazanmıştır.