10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 46-47-48 Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 46 Hazırlık Cevapları

Soru: Destan, halk hikayesi ve masal kahramanları günümüz çizgi film, sinema ve romanlarına nasıl aktarılabilir?

Cevap: Destanlar, halk hikayeleri ve masal kahramanları günümüz sinema, çizgi film ve romanlarına kahramanlık, aşk ve fedakarlık gibi evrensel temalarla kolayca uyarlanabilir. Çizgi filmler, bu hikayelerdeki büyülü ve fantastik unsurları renkli ve canlı bir şekilde sunarken, sinema aksiyon ve dramatik sahnelerle izleyiciyi etkileyebilir. Romanlarda ise karakterlerin iç dünyaları ve duygusal çatışmaları daha derinlemesine işlenir. Bu şekilde, kültürel miras yeni nesillere aktarılır ve geçmiş değerler korunur.

Sayfa 48 Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

1. Soru: Metinde bazı olayların anlatılmadan geçmeden önce kullanılan "Râviyân-ı ahbâr nâkılân-ı âsâr şöyle rivayet ederler" cümlesi halk hikayeciliğinde öyküleme adımıdır. Rivayet etme ifadesi cenknamelerin hangi yönünü ortaya koyar? Açıklayınız.

Cevap: "Râviyân-ı ahbâr nâkılân-ı âsâr" gibi ifadeler, rivayet etme geleneğini temsil eder ve halk hikayeciliği içinde sıkça kullanılır. Bu ifade, sözlü anlatımın ve dini/tarihi kahramanlıkların aktarıldığı cenkname geleneğinin önemli bir parçasıdır. Bu tür ifadeler, anlatılan olayların gelenekten gelen bir aktarım olduğunu ve efsanevi unsurlar taşıdığını işaret eder.

2. Soru: O sırada Hazreti Ali'nin mübarek gözleri ağlıyordu, son derece sıkıntılı bir durumdaydı... Ashâbı ileri gelenleri, 'Hiç değilse Ali hasta olmasaydı, kılıç vere, yardım ederdik!' diyerek hayıflanıyorlardı." Yukarıdaki paragrafta altı çizili kelime ve kelime grubunu anlatımın bakış açısı ile ilgili nasıl değerlendirirsiniz?

Cevap: Bu paragraf, duygusal bir anlatıma sahiptir ve olaylar Hazreti Ali'nin kederli ruh hali üzerinden aktarılmaktadır. Ashabın bu durumda üzüntüsünü ve çaresizliğini dile getirmesi, anlatımın daha derin ve duygusal bir tonla verilmesine katkı sağlar. Bu, kahramanların yaşadığı duygusal zorlukların da okuyucuya hissettirilmesini amaçlar.

3. Soru: Metinde Hazreti Ali'nin hangi özellikleri ön plana çıkarılmıştır? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Cevap: Metinde Hazreti Ali'nin kahramanlık ve fedakarlık özellikleri öne çıkmaktadır. O, hem mücadeleci ruhu ile hem de iman gücü ile İslam ordusuna öncülük eden bir lider olarak tasvir edilmiştir. Ayrıca, zorluklar karşısında yılmayan bir karakter olarak betimlenir ve bu da onun cesareti ve liderlik vasfını ortaya koyar.

4. Soru: Metinden hareketle cenknâmelerdeki temel çatışmanın ne olabileceği hakkında çıkarımlarda bulununuz.

Cevap: Cenkname metinlerinde temel çatışma genellikle Müslümanlar ile kafirler arasında geçmektedir. Bu çatışma, İslam’ın zaferi ve dini mücadeleler üzerinden kurgulanır. İman ve cesaret gibi kavramlar bu çatışmanın çözümünde etkili olur. Hazreti Ali’nin karşılaştığı zorluklar da bu bağlamda iman gücüyle aşılmaktadır.

5. Soru: Hayber Kalesi’nin fethini gören biri olsaydınız olayları arkadaşlarınıza nasıl anlatırdınız?

Cevap: Hayber Kalesi'nin fethine tanık olsaydım, bunu arkadaşlarıma büyük bir zafer olarak anlatırdım. Müslüman ordusunun birlik ve inançla düşmanı mağlup ettiğini, Hazreti Ali'nin cesaretiyle kalenin kapısını kırıp İslam'ın bayrağını dalgalandırdığını vurgulardım. Bu zaferin Müslümanlar için büyük bir dönüm noktası olduğunu ifade ederdim.

6. Soru: Kerem ile Aslı halk hikayesiyle Hayber Kalesi Cengi’nin benzerliklerini söyleyiniz.

Cevap: Kerem ile Aslı ile Hayber Kalesi Cengi arasında fedakarlık ve zorlukları aşma teması bakımından benzerlik vardır. İki hikayede de kahramanlar, sevdikleri veya inandıkları şeyler uğruna büyük mücadeleler verirler. Kerem, aşkı için zorluklara katlanırken, Hazreti Ali ise inancı uğruna savaşır.

Dil Bilgisi Soru ve Cevapları:

Aşağıdaki parçada geçen fiilimsileri bulunuz ve türlerini yazınız:

• Hemen telleri çıkardılar.
• Nidâyî duyarak hemen evlerine koştular, hazırlıklarını yapıp Mescid-i Nebi'de toplandılar.
• Çevredeki köylere, kabilelere de haberciler gönderildi.

SIRA SİZDE

1. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Destanı (Beyan Eder Hanım Hey) Grubu:

• Bu grup, destanın kahramanlık ve mücadele temasını vurgulayarak kısa bir film veya sunu hazırlayabilir.
• İçerik Önerisi: Yigenek’in düşmana karşı gösterdiği cesaret ve kahramanlık sahneleriyle bir tanıtım filmi veya sunu oluşturulabilir. Grubun çalışması, savaş sahneleri ve kahramanlık olaylarını ön plana çıkarabilir.

2. Kerem ile Aslı Grubu:

• Bu grup, aşk ve fedakarlık temasını ön plana çıkararak bir film şeridi veya sunu hazırlayabilir.
• İçerik Önerisi: Kerem ile Aslı’nın aşkı uğruna yaşadığı zorluklar, ayrılık sahneleri ve sonunda yaşadıkları trajedi görsellerle desteklenebilir. Grubun çalışmasında aşkın gücü ve engellerin etkisi işlenebilir.

3. Hayber Kalesi Cengi Grubu:

• Bu grup, İslam'ın zaferini ve Hazreti Ali’nin kahramanlığını vurgulayan bir sunu veya kısa film hazırlayabilir.
• İçerik Önerisi: Hazreti Ali’nin Hayber Kalesi'ni fethetme süreci, kahramanlık sahneleri ve Müslümanların zaferini anlatan bir film veya sunu oluşturulabilir. Kaleyi fethetme anı görsel olarak öne çıkarılabilir.

Her grup kendi metnini analiz edip, ana olayları belirleyerek kısa bir tanıtım filmi, film şeridi veya sunu hazırlayabilir. Grubun sunacağı materyal, anlatılan hikayenin ana temasını, kahramanlarını ve mesajlarını etkili bir şekilde yansıtmalıdır.