10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 119-120-121 Cevapları – Uygulama 5.5 Filozoflar Evrensel Ahlak Yasası

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları – Evrensel Ahlak Yasası (Uygulama 5-5)

Evrensel ahlak yasasını kabul edenler ahlakta değişmez ilkeler olduğunu savunur; kabul etmeyenler ahlakın bireysel ve durumsal olduğunu ileri sürer.
Bu fark, ahlaki eylemin kaynağı ve amacına dair görüş ayrılığından doğar.

Aşağıda evrensel ahlak yasasının varlığını kabul eden ve kabul etmeyen filozofların düşünce ve argümanlarını içeren bilgi görseli verilmiştir. Bu bilgi görselinden hareketle bunların benzer ve farklı yönlerini karşılaştırmalı olarak değerlendirip anlam çözümleme tablosunu örnekteki gibi ”✓“ işareti koyarak doldurunuz.

Düşünce ve Argümanlar	Sokrates	Farabi	I. Kant	J. S. Mill	Epiküros	T. Hobbes	M. Stirner	J. Bentham
Evrensel ahlak yasası vardır.	✓	✓	✓	✓
Evrensel ahlak yasası yoktur.					✓	✓	✓	✓
Ahlaki eylemlerin kaynağı bilgidir.	✓	✓	✓
Ahlaki eylemin amacı mutluluktur.	✓	✓		✓				✓
Ahlaki eylemin amacı bireysel faydadır.					✓	✓	✓
Ahlaki eylemin amacı toplumsal faydadır.				✓				✓
Ahlaki eylemin amacı hazdır.					✓	✓		✓
Ahlaki eylemin amacı ödevdir.			✓
Ahlaki eylemin amacı çıkardır.						✓	✓

Evrensel Ahlak Yasasını Kabul Eden Filozoflar

Sokrates – Farabi – Immanuel Kant – John Stuart Mill

Sokrates: Ahlakın temeli bilgidir; bilen insan iyiyi seçer.
Farabi: Mutluluk, akıl ve bilgiyle uyumlu yaşamla mümkündür; evrensel ilkeler vardır.
Kant: Ahlakın özü ödevdir; iyi eylem, niyete bağlıdır ve evrensel yasaya dayanır.
J. S. Mill: Ahlakın amacı toplumsal faydadır; çoğunluğun mutluluğu esas alınır.

Evrensel Ahlak Yasasını Kabul Etmeyen Filozoflar

Epiküros – Thomas Hobbes – Max Stirner – Jeremy Bentham

Epiküros: Ahlaki ölçüt hazdır; haz kişiye göre değişir, evrensellik yoktur.
Hobbes: Ahlak, insan doğası ve arzularıyla belirlenir; nesnel değildir.
Stirner: Ahlak bireysel benlik (ego) temellidir; herkes kendi değerini belirler.
Bentham: İyi-kötü ölçütü faydadır; fayda kişiye göre değiştiği için evrensel yasa yoktur.

Anlam Çözümleme – Kısa Değerlendirme

Bilgi/akıl/ödev vurgusu → Evrensel ahlakı kabul
Haz/fayda/çıkar/ego vurgusu → Evrensel ahlakı reddetme

Öz Değerlendirme (Örnek İşaretleme)

Bilgi görselini inceledim: Evet
Benzer–farklı yönleri belirledim: Evet
Karşılaştırmalı değerlendirdim: Evet
Tabloyu doğru doldurdum: Evet
Farklı felsefi görüşleri kavradım: Evet

Genel Sonuç

Evrensel ahlakı savunanlar, ahlaki ilkelerin akla dayalı ve herkes için geçerli olduğunu söyler. Kant, ödevi ve niyeti merkeze alırken; Mill, toplumsal faydayı öne çıkarır.
Reddedenler ise ahlakın öznel olduğunu, haz, çıkar ve kişisel tercihlere göre değiştiğini savunur. Bu nedenle tek ve değişmez bir ahlak yasasını kabul etmezler.