10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 123-124 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 123 - 124 Cevapları (MEB Yayınları)

Sayfa 123 – 124 | Uygulama 5.7: Özgürlük ve Sorumluluk İlişkisi

SAYFA 123 Uygulama 5.7: Özgürlük ve Sorumluluk İlişkisi

Soru: Öğretmeninizin rehberliğinde 4–6 kişilik gruplara ayrılarak bilgi notlarında görüşleri verilen filozofların özgürlük ve sorumluluk ilişkisine dair argümanlarını belirleyiniz. Argümanların gerekçelerinin tutarlı olup olmadığını değerlendiriniz. Bir grup sözcüsü belirleyerek vardığınız sonuçları sınıfta paylaşınız.

Cevap: Bu çalışmada filozofların özgürlük ve sorumluluk kavramlarına yaklaşımları incelenmiş ve görüşler karşılaştırılmıştır.

1. Bilgi Notu – Immanuel Kant

Kant’a göre insan, ahlaki eylemleri yerine getirme konusunda özgürdür ve bu nedenle sorumludur.
Özgürlük, insanın kendi aklıyla belirlediği ahlaki kurallara uygun davranabilmesidir. Kişinin iradesi dışında gerçekleşen olaylar ahlaki sorumluluk doğurmaz. Bu nedenle sorumluluk, ancak özgür iradeyle yapılan eylemler için geçerlidir.

2. Bilgi Notu – Anselmus (Anselm)

Anselmus’a göre özgürlük, iyi ile kötü arasında bilinçli bir tercih yapabilme gücüdür.
İnsanın kötülük yapabilme ihtimali özgür olduğu anlamına gelmez. Gerçek özgürlük, iyiyi seçebilme yeteneğine sahip olmaktır. İnsan iradesini yanlış kullandığında ortaya çıkan sonuçlardan tamamen kendisi sorumludur.

3. Bilgi Notu – Jean Paul Sartre

Sartre’a göre insan, doğuştan belirlenmiş bir özle dünyaya gelmez.
İnsan yaptığı seçimlerle kimliğini oluşturur. Bu nedenle birey, yalnızca özgür değil, aynı zamanda yaptığı her seçimin ve sonucunun sorumlusudur. Sartre’a göre özgürlük, insanın kaçamayacağı bir sorumluluktur.

4. Bilgi Notu – Baruch Spinoza

Spinoza’ya göre özgürlük, insanın kendisini ve doğayı akılla kavramasıyla mümkündür.
İnsan duygularını tanıyıp kontrol edebildikçe daha bilinçli davranır. Bilgi arttıkça özgürlük artar, özgürlük arttıkça kişi eylemlerinin sorumluluğunu daha açık biçimde üstlenir.

Genel Sonuç : Filozoflar farklı temellere dayansalar da özgürlük ile sorumluluk arasında güçlü bir bağ olduğu konusunda birleşirler.
İnsan, bilinçli ve özgür bir varlık olduğu ölçüde davranışlarından sorumlu tutulur.

SAYFA 124 Öz Değerlendirme Formu

Soru: Yaptığınız bu çalışmayı değerlendirmek için Öz Değerlendirme Formu’nu doldurunuz. Aşağıdaki ifadeleri inceleyip “Evet”, “Kısmen” veya “Hayır” seçeneklerinden uygun olanı işaretleyiniz.

Performans Görevi

Beklenen Performans: Felsefi metin inceleme

Süre: 1 ders saati

Soru: Bu çalışma ile ilgili görev ve sorumluluklarınızı etik ilkelere uygun biçimde ve zamanında yerine getirebilmek için bir planlama yapınız.

Cevap: Bu çalışma için aşağıdaki plan hazırlanmıştır:

• Öncelikle örnek metin veya karekodda verilen metinlerden biri seçilecektir.
• Seçilen metin dikkatlice okunacak ve ana düşünceler belirlenecektir.
• Metin, Ek-1 Metin İnceleme Formu’ndaki ölçütlere göre incelenecektir.
• Hazırlanan çalışma sınıfta bir arkadaşla paylaşılacaktır.
• Akran değerlendirme formu doldurulacaktır.
• Çalışma zamanında öğretmene teslim edilecektir.

PERFORMANS GÖREVİ: Felsefi Metin İnceleme

Metnin Adı: Özgürlük ve Sorumluluk İlişkisi

Yazarı: Immanuel Kant – Jean Paul Sartre – Baruch Spinoza (bilgi notlarından derlenmiştir)

1. Metinde Geçen Felsefi Kavramlar

Özgürlük, sorumluluk, irade, ahlak, eylem, vicdan, bilgi, kader

2. Ele Alınan Felsefi Problem

İnsanın özgür olup olmadığı ve özgürlük ile sorumluluk arasındaki ilişki

3. Cevap Aranan Sorular

• İnsan gerçekten özgür müdür?
• Özgürlük ile sorumluluk arasında nasıl bir bağ vardır?
• İnsan yaptığı davranışlardan ne ölçüde sorumludur?

4. Savunulan Temel Görüş

İnsan özgür iradesiyle hareket ettiği sürece ahlaki sorumluluk taşır.
Özgürlük, bireyin bilinçli tercihler yapabilmesi ve bu tercihlerinin sonuçlarını üstlenebilmesidir.

5. Görüşü Destekleyen Yargılar

• “Özgürlük, insanın kendi ahlaki yasasına göre hareket etmesidir.” (Kant)
• “İnsan, kendini seçimleriyle var eder.” (Sartre)
• “İnsan, bilgisi arttıkça özgürleşir.” (Spinoza)

6. Akıl Yürütme / Argümanlar

• İnsan bilinçli karar verebilen bir varlıktır.
• Bilinçli kararlar sorumluluğu beraberinde getirir.
• Özgürlük, sonuçları kabul etmeyi gerektirir.

7. Öncüller ve Sonuç

• Öncül: İnsan özgür iradeye sahiptir.
• Sonuç: İnsan, yaptığı eylemlerden sorumludur.

8. Eleştirilen Görüş

Determinist yaklaşım, insan davranışlarının tamamen dış etkenlerle belirlendiğini savunur. Bu görüş, insanın bilinçli seçim yapabilme gücünü göz ardı ettiği için eleştirilmiştir.

9. Genel Değerlendirme

Metin, özgürlük ve sorumluluk ilişkisini farklı filozofların bakış açılarıyla ele alarak derinlikli bir değerlendirme sunmaktadır. Ortak sonuç, insanın kendi seçimlerinden sorumlu olduğu ve özgürlüğün ahlaki yaşamın temeli olduğudur.