10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 71 Cevapları Meb Yayınları

Uygulama

Aşağıda belirtilen varlık görüşleri açısından insanın nasıl tanımlandığını araştırınız ve sonuçları verilen boşluklara yazınız. Ardından tanımlar arasındaki farklılıkları yorumlayınız.

Varlık Görüşleri ve İnsan:

1. İdealizm:
   İnsan, zihinsel bir varlık olarak tanımlanır. Tüm gerçeklik insanın düşüncesiyle şekillenir. İnsan, bu yaklaşıma göre, zihinsel süreçleriyle varlığı anlamlandıran bir özdür.

2. Materyalizm:
   İnsan, tamamen maddi bir varlık olarak kabul edilir. İnsan bilinci ve tüm eylemleri, fiziksel ve biyolojik süreçlerin bir ürünüdür. Maddi çevre, insanın varoluşunu belirleyen en temel unsurdur.

3. Düalizm:
   İnsan, hem zihinsel hem de maddi bir varlık olarak değerlendirilir. Ruh ve beden bir arada çalışır ve insanın varoluşunu anlamlı kılar. Descartes’ın dualist yaklaşımında insan, bu iki tözün birleşimiyle tanımlanır.

4. Fenomenalizm:
   İnsan, varlığı duyusal deneyim ve algılar üzerinden tanır. Fenomenalizme göre insan, sadece algılayabildiği kadarıyla gerçekliğe ulaşabilir. İnsan, algı dünyasıyla sınırlı bir varlık olarak görülür.

5. Süreç ve Oluş Felsefesi:
   İnsan, sürekli değişim ve oluşum içinde olan bir varlıktır. Bu görüşe göre insan, durağan bir varlık değil, sürekli gelişim ve dönüşüm sürecindedir. İnsan, süreçlerin bir parçası olarak tanımlanır.

6. Varoluşçuluk:
   İnsan, tamamen özgür iradesiyle kendini var eden bir varlıktır. İnsan, varoluşu boyunca kendi anlamını yaratır. Kierkegaard ve Sartre gibi düşünürlere göre insan, varoluşunun özünü kendi seçimleriyle belirler.

7. Yeni Ontoloji:
   İnsan, varlığın temel yapı taşlarından biridir ve evrensel düzenin bir parçası olarak kabul edilir. Bu görüşe göre insan, hem bireysel bir varlık hem de evrensel bir sistemin içinde anlam bulur.

8. Pozitivist Felsefe:
   İnsan, sadece gözlemlenebilir ve deneysel gerçekliklerle tanımlanır. Pozitivizm, metafizik açıklamaları reddeder ve insanı bilimsel verilerle anlama yolunu benimser. İnsan, bu görüşte somut ve ölçülebilir bir varlık olarak değerlendirilir.

Uygulama

Aşağıda idealizm, materyalizm ve düalizmi temsil ettiği düşünülen filozofların görüşleri verilmiştir. Bu görüşlere yönelik verilen soruları yanıtlayınız.

Soru 1: Görüşler, varlığın temeli olarak hangi töz ya da özleri belirler? Açıklayınız.

Cevap:
Felsefi görüşler, varlığın temelini farklı töz veya özlerle açıklar:

1. İdealizm: Varlığın temeli zihin ve düşüncedir. Hegel, evrendeki her şeyin zihinsel bir düzenin yansıması olduğunu savunur. Ona göre, düşünce olmadan gerçeklik anlam kazanamaz.
2. Materyalizm: Varlığın temeli maddedir. Marx, tüm varlıkların maddi temellere dayandığını ve insanın varlığının çevresindeki fiziksel koşullarla belirlendiğini ifade eder.
3. Dualizm: Varlığın temeli hem madde hem de zihinden oluşur. Descartes, insanın ruh ve bedenden meydana geldiğini, bu iki tözün birbirini tamamladığını savunur.

Bu görüşler, varlığın doğasını anlamak için farklı yaklaşımlar sunar. İdealizm, zihni ön planda tutarken; materyalizm maddeyi temel alır. Dualizm ise her iki unsuru birleştirerek daha geniş bir perspektif sağlar.

Soru 2: Varlığa dair görüşler arasında benzer ve zıt yönler neler olabilir? Tartışınız.

Cevap:
Felsefi görüşler arasında hem benzerlikler hem de zıtlıklar bulunur:

Benzerlikler:

• Tüm görüşler, varlığın bir temeli olduğunu ve bunun açıklanabilir olduğunu savunur.
• Her görüş, insan ve evrenin bağlantısını bir düzlem üzerinden anlamaya çalışır.

Zıtlıklar:

• İdealizm, varlığın zihinsel bir yapıdan oluştuğunu belirtirken, materyalizm bunu reddeder ve her şeyin maddi temellere dayandığını savunur.
• Dualizm, idealizm ve materyalizm arasında bir denge kurarak her iki tözü de kabul eder.

Bu benzerlik ve zıtlıklar, varlık kavramına farklı bakış açıları kazandırır ve felsefi tartışmaların zenginleşmesine olanak tanır. Her görüş, varlık sorusuna farklı bir pencere açarak insan düşüncesinin derinleşmesini sağlar.