10. Sınıf Ekoyay Yayıncılık Fizik Ders Kitabı Sayfa 18-19 Elektriksel Direncin Bağlı Olduğu Değişkenler Nelerdir? Cevapları

Bir iletkenin direncinin hangi değişkenlere bağlı olduğunu belirlemek.

I. Aşama: Boyun Direnç Üzerindeki Etkisi

Alçak gerilim güç kaynağını 9 volta ayarlayın ve bağlantı kabloları ile ampermetreyi kullanarak test devresini kurun.
Boyları farklı fakat kalınlıkları aynı olan bakır telleri sırayla test devresine yerleştiriniz ve her bir tel için uçlar arasındaki potansiyel farkı ve akım şiddetini ölçün.
Her durumda ölçülen potansiyel fark ve akım şiddetinden direnci hesaplayın ve tabloya kaydedin.

II. Aşama: Kesit Alanının Direnç Üzerindeki Etkisi

Boyları aynı, kalınlıkları farklı bakır telleri test devresine yerleştirip potansiyel farkı ve akım şiddetini ölçün.
Her tel için hesapladığınız direnç değerlerini tabloya kaydedin.

III. Aşama: Tel Cinsinin Direnç Üzerindeki Etkisi

Boy ve kalınlıkları aynı, ancak cinsleri farklı (alüminyum, bakır, demir) olan telleri test devresine sırayla yerleştirerek potansiyel fark ve akım şiddetini ölçün.
Her tel için direnç değerlerini hesaplayarak tabloya kaydedin.

İletkenin boyu ile direnci arasında nasıl bir ilişki vardır? İletkenin boyu arttıkça direnci de artıyor denebilir mi?
Cevap: Evet, iletkenin boyu arttıkça direnci de artar. Çünkü daha uzun bir telde elektronların daha fazla engelle karşılaşması nedeniyle elektrik direnci artar.
İletkenin kesit alanı ile direnci arasında nasıl bir ilişki vardır? Kesit alanı arttıkça direncin azaldığı söylenebilir mi?
Cevap: Evet, kesit alanı arttıkça direnç azalır. Çünkü daha geniş bir alanda elektronlar daha kolay hareket eder ve direnç azalır.
İletkenin yapıldığı maddenin cinsinin değişmesine bağlı olarak direncin değeri de değişir mi? Buna göre direncin maddenin cinsine bağlı denebilir mi?
Cevap: Evet, direncin değeri iletkenin yapıldığı maddeye bağlıdır. Farklı malzemelerin rezistivite değerleri farklıdır, bu yüzden aynı boyut ve kalınlıktaki farklı malzemelerden yapılmış tellerin dirençleri de farklı olur.