10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 196 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Tarih — Sayfa 196 Cevapları | Değerlendirelim – Performans Görevi

Soru 1 Uygulama adımlarını takip ederek çözümlemeli ya da dijital bir öykü hazırlayınız.

OSMANLI’DA İLİM VE İRFAN — KISA ÖYKÜ

Amaç: Osmanlı’da ilim ve irfanın; şehirler, kurumlar ve âlimler sayesinde nasıl güçlendiğini anlatmak.

Ekip Dağılımı

• Metin ve senaryo: 1 kişi
• Görsel ve düzenleme: 1 kişi
• Seslendirme ve sunum: 1 kişi

Senaryo

Açılış

Bir şehir silueti belirir: Bursa.
Caminin kubbeleri, medresenin avlusu ve çarşının kalabalığı yan yana görülür.

Ses: “İlim şehre hayat verir; irfan gönle ışık olur.”

1. Bölüm — Şehirler

Osmanlı şehirleri yalnızca ticaret merkezi değil;
aynı zamanda ilim, eğitim ve kültür merkezleri hâline geldi.

Bursa, Edirne ve İstanbul’da:

• külliyeler,
• bedestenler,
• çarşılar,
• imaretler

bir arada yükseldi ve şehirlerin kalbini oluşturdu.

2. Bölüm — Kurumlar

• Medrese: aklî ve dinî ilimler
• Tekke: ahlâk ve tasavvuf terbiyesi
• Vakıf: kurumların ayakta kalması
• İmaret: yoksula aş, yolcuya konak

İznik’te kurulan ilk medrese, bu geleneğin başlangıcı oldu.

3. Bölüm — Şahsiyetler

• Şeyh Edebali: manevi rehber
• Davud-i Kayseri: üniversite düzeninde medrese
• Dursun Fakih: ilk hutbe ve dinî otorite
• Emir Sultan: sohbet ve ilim halkaları
• Hacı Bayram Veli: tasavvuf–ilim dengesi

Bu isimler, ilim ve irfanı halka ulaştırdı.

Kapanış

“Medeniyet; şehirle başlar, ilimle büyür, irfanla olgunlaşır.”

Sunum özeti (çok kısa)

1. Osmanlı şehirleri ilim merkezleri hâline geldi.
2. Medreseler ve tekkeler toplumun eğitimini üstlendi.
3. Vakıflar sosyal yardımlaşmayı yaygınlaştırdı.
4. Âlimler ilim–irfan geleneğini güçlendirdi.
5. Böylece şehir, toplum ve kültür birlikte gelişti.

Soru 2 — Gelecek Derse Hazırlık

1453–1683 arasındaki mücadelelerin Osmanlı’ya katkısını yazınız.

• 1453 İstanbul’un Fethi: Osmanlı dünya gücü oldu.
• Karadeniz hâkimiyeti: Trabzon, Mora, Kırım.
• Yavuz’un seferleri: Çaldıran – Mercidabık – Ridaniye, hilafet Osmanlı’da.
• Kanuni dönemi: Belgrad, Mohaç, Rodos, Bağdat — sınırlar en geniş hâline ulaştı.

Sonuç: Bu başarılar Osmanlı’yı cihan devleti konumuna taşıdı.

Soru 3 — Savaş aracı modeli Geri dönüşüm malzemeleriyle bir savaş aracı tasarlayınız.

Model Önerisi: Kuşatma Kulesi

Malzemeler

• karton kutu
• pipet
• rulo kağıt
• makas–bant
• ince karton parçaları

Yapım

1. Kule gövdesini kartondan kesin.
2. Katlayıp dikdörtgen prizma hâline getirin.
3. Üst kısmına okçu bölümü açın.
4. Altına tekerlek gibi küçük karton daireler yerleştirin.
5. Boyayıp isim yazın: “Kuşatma Kulesi”.

İsterseniz şahi topu veya çekdirge de seçebilirsiniz.