11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 166 Cevapları Tuna Yayınları

11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Tuna Yayınları Sayfa 166

5. Bölüm Değerlendirme Soruları

A. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1- Solunum sistemi diğer tüm sistemleri etkilemekle birlikte özellikle yakından ilişkili olduğu bir başka sistem vardır. Bu sistemin adını ve solunum sistemiyle nasıl ortak çalıştığını kısaca yazınız.

Cevap: Solunum sistemi dolaşım sistemi ile birlikte çalışır. Solunum sistemi havadan oksijeni alırken, dolaşım sistemi bu oksijeni hücrelere taşır ve hücrelerde oluşan karbondioksiti akciğerlere getirerek dışarı atılmasını sağlar.

2- Akciğerlerin yapısında yer alan alveollerin görevini yazınız.

Cevap: Alveoller, oksijenin kana geçmesini ve karbondioksitin kandan alveollere geçerek dışarı atılmasını sağlayan ince duvarlı keseciklerdir.

3- Aşağıdaki grafiklerde yatay eksene ne yazılmalıdır? Nedenini açıklayınız.

Cevap: Yatay eksene "zaman" yazılmalıdır. Çünkü grafikte H₂O₂ konsantrasyonunun zamana bağlı değişimi gösterilmektedir. Oksijenin difüzyonu zamana bağlı olarak gerçekleşir ve Bohr etkisi gibi faktörler bu süreci hızlandırabilir.

4- Solunum yolu hastalıklarından korunmak için neler yapılmalıdır?

• Temiz hava solumak
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek
• Düzenli egzersiz yapmak
• Sigara ve hava kirliliğinden kaçınmak
• Kalabalık ortamlardan uzak durmak
• Hijyen kurallarına dikkat etmek

5- Alveollerin yapısında bulunan surfaktan sıvısının görevini yazınız.

Cevap: Surfaktan, alveollerin yüzey gerilimini azaltarak çökmesini önler ve solunumun sağlıklı şekilde devam etmesini sağlar.

B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başındaki kutucuğa “D”, yanlış olanlarınkine “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğrusunu defterinize yazınız.

1- (D) Gırtlaktaki ses telleri, verilen havanın etkisiyle titreştiğinden ses oluşur. Oluşan sesin anlamlı kelimelere dönüşmesini sağlamaz
2- (D) Soluk borusundaki kıkırdak halkalar, soluk alıp verme sırasında soluk borusunun birbirine yapışmasını önler.

3- (Y) Doku kılcallarında oksijenin doku arası sıvıya geçişi, doku arası sıvıdan karbondioksidin geçişine bağlıdır.
Doğrusu: Oksijenin doku kılcallarından doku arası sıvıya geçmesi difüzyon kurallarına göre gerçekleşir. Oksijen, yüksek yoğunluktan düşük yoğunluğa doğru hareket eder.

4- (Y) İnsanda kanın pH’sinin yükselmesi soluk alıp verme hızını artırır.
Doğrusu: Kan pH'si düştüğünde, yani asitlik arttığında, soluk alıp verme hızı artar.

5- (D) Zatürre, akciğer dokusunun iltihaplanması sonucunda meydana gelen bir hastalıktır.

C. Aşağıdaki yapılandırılmış gridde solunum sistemi ile ilgili bazı kavramlar numaralandırılarak verilmiştir. Verilen soruları bu kavramlara ait numaraları kullanarak cevaplayınız. Cevaplarınızı noktalı yerlere yazınız.

Sorular ve Cevaplar:

1. Soluk alıp verirken havanın geçtiği organlardır? (2, 3, 9)
2. Soluk alıp verirken göğüs boşluğunun hacminin değişmesini sağlayan yapılardır? (4, 5, 11)
3. Kanda oksijen ve karbondioksit taşınmasında görevli hücrelerdir? (6)
4. Solunumu hızlandıran hormondur? (8, 12)
5. Karbondioksidin kanda taşınması sırasında oluşan maddedir? (1, 14)
6. Solunumun ritmini ayarlamada görevli merkezlerin bulunduğu kısımdır? (10, 13)
7. Oksijenin kanda taşınması sırasında görev alan moleküldür? (7)