11. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı 1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları Meb Yayınları

1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme – 11. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 49 Cevapları

A Bölümü: Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.

1) Güneşten alınan enerjinin büyük bir kısmı bitkilerin metabolik faaliyetlerinde ısı kaybedilir.
2) Atmosferdeki karbondioksit, döngüye difüzyon ve fotosentez aracılığıyla girer.
3) En geniş su ekosistemini okyanuslar oluşturur.
4) Bitkiler, fotosentezin gerçekleşme sürecinde su ve karbondioksiti kullanarak oksijen ve besin (glikoz) üretir.

B Bölümü: Aşağıdaki ifade ve kavramları eşleştiriniz.

C Bölümü: Aşağıdaki görsel ve metinden yararlanarak verilen soruları cevaplayınız.

Soru 6: Şekilde verilen akarsuyun aşağı çığırında biyoçeşitliliğin diğer çığırlara göre daha fazla olmasında aşağıdaki ifadelerden hangilerinin etkili olduğunu işaretleyerek (✓) belirtiniz.

✔️ Tatlı ve tuzlu suyun birbirine karıştığı bölgede olması
✔️ Sıcaklık ortalamasının daha yüksek olması
✔️ Akarsu akış hızının azalması
❌ Suyun tarımsal amaçlı kullanımının artması (Bu durum biyoçeşitliliği artırmaz, aksine azaltabilir.)

Soru 7: Yağmurun ve eriyen kar sularının akarsular tarafından denize ulaştırılması su döngüsünün hangi aşamasıdır?

Cevap: Yüzeysel akış.

Yüzeysel akış, yağmur ve eriyen kar sularının yerçekimi etkisiyle yüzeyde hareket ederek akarsulara ve denizlere ulaşmasını ifade eder.

Soru 8: Akarsuyun orta çığırında yer alan bölgede baraj inşa edilmesi, somon balıklarının yaşam döngüsünü nasıl etkiler?

Baraj inşası, somon balıklarının doğal göç yollarını engelleyerek üreme süreçlerini olumsuz etkiler.
Somon balıkları, yumurtlamak için akarsuyun yukarı çığırına göç ederler.
Ancak baraj, bu doğal döngüyü keserek somonların yumurtlama bölgelerine ulaşmasını zorlaştırır veya imkansız hale getirir.
Bu durum, somon popülasyonunun azalmasına ve ekosistem dengesinin bozulmasına yol açar.

11. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 50 Cevapları

C Bölümü: Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Soru 9: Ramsar Sözleşmesi’nin ekosistem açısından önemi nelerdir?

✅ Cevap: Ramsar Sözleşmesi, sulak alanların korunması ve sürdürülebilir kullanımını teşvik eden uluslararası bir anlaşmadır. Sulak alanlar, biyolojik çeşitliliğin korunması, su kaynaklarının düzenlenmesi, karbon depolama ve birçok canlının yaşam alanı olması açısından büyük öneme sahiptir. Ramsar Sözleşmesi, bu ekosistemlerin korunmasını sağlayarak nesli tehlikede olan türlerin ve ekolojik dengenin sürdürülebilirliğini destekler.

Soru 10: Besin zincirinde yer alan ayrıştırıcıların tamamen yok olduğu varsayıldığında ekosistemlerde yaşanacak aksaklıklar nelerdir?

✅ Cevap: Ayrıştırıcılar, ölü bitki ve hayvan atıklarını parçalayarak besin elementlerini toprağa geri kazandırır. Eğer ayrıştırıcılar yok olursa:

• Ölü organizmalar doğada birikmeye başlar.
• Topraktaki besin döngüsü bozulur, bitkiler yeterli besin bulamaz ve büyüme süreçleri aksar.
• Bitkilerin besin eksikliği, otçul hayvanların besin kaynağını azaltır, bu da tüm besin zincirini etkiler.
• Ekosistemin dengesi bozulur ve canlı popülasyonlarında büyük düşüşler yaşanır.

Soru 11: Denizel ekosistemlerde derinlik arttıkça canlı çeşitliliğinin azalmasının nedenleri nelerdir?

✅ Cevap: Denizlerde derinlik arttıkça canlı çeşitliliğinin azalmasının başlıca nedenleri şunlardır:

• Güneş ışığının azalması: Fotosentez yapan canlılar ışık olmadığı için derinlerde yaşayamaz.
• Oksijen seviyesinin düşmesi: Yüzeyden uzaklaştıkça oksijen miktarı azalır ve oksijene bağımlı canlılar burada yaşayamaz.
• Basıncın artması: Derin denizlerde basınç çok yüksek olduğu için çoğu canlı burada hayatta kalamaz.
• Sıcaklığın düşmesi: Derin sularda sıcaklık çok düşük olduğu için çoğu tür bu koşullara uyum sağlayamaz.

Soru 12: Orman yangınları ve ormansızlaşma ekolojik döngülerden hangilerini, nasıl etkiler?

✅ Cevap: Orman yangınları ve ormansızlaşma, ekosistem üzerinde büyük etkilere sahiptir:

• Karbon döngüsünü etkiler: Ağaçlar karbonu atmosferden çekerek oksijen üretirken, yangınlar karbon salınımına neden olur ve atmosferdeki sera gazı miktarını artırır.
• Su döngüsünü etkiler: Ağaçların azalmasıyla birlikte yağış miktarında düşüş gözlenir. Ağaçlar suyu emerek toprağın nemini korur, ormansızlaşma sonucunda bu denge bozulur.
• Toprak döngüsünü bozar: Ağaçların azalması toprak erozyonuna neden olur, toprağın verimliliği düşer ve çölleşme başlar.

D Bölümü: Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

Soru 13: Yukarıdaki şekilde ikincil tüketiciler grubunda yer alan kuşlar aşırı avlanma sonucunda yok edilirse ekosistemde aşağıdaki değişimlerden hangisi gerçekleşir?

✅ Cevap: D) Ekosistemde yer alan tırtıl sayısı aşırı artacağından üreticiler azalır.

Açıklama: Kuşlar azaldığında, onların avladığı böcek ve tırtıllar kontrolsüz şekilde çoğalır. Bu da bitkilerin aşırı tüketilmesine ve ekosistem dengesinin bozulmasına neden olur.

Soru 14: Enerji akışı ve besin zincirinin gösterildiği yukarıdaki şekilden yararlanarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

✅ Cevap: E) Üreticiler diğer canlılara göre doğal koşullara daha dayanıklıdır.

Açıklama: Şekil, besin zincirinde enerji akışını gösterir, ancak üreticilerin dayanıklılığı hakkında bilgi vermez.

Soru 15: Su döngüsü ile ilgili sunum hazırlayan bir öğrenci I. maddeden sonraki aşamaları, aşağıdaki hangi sıralamaya uygun olarak yazmalıdır?

✅ Cevap: C) I-III-IV-II-V

Açıklama:

1. Havadaki su buharı yoğuşur (I)
2. Yağış oluşur (III)
3. Bitkiler suyu kullanır (IV)
4. Yüzeysel akış gerçekleşir (II)
5. Deniz ve okyanuslardan tekrar buharlaşma olur (V)

Soru 16: Aşağıda verilen faaliyetlerden hangisi karbon, oksijen ve azot döngülerinin hepsiyle doğrudan ilişkilidir?

✅ Cevap: E) Yıldırım

Açıklama: Yıldırım, atmosferde azot bağlanmasını sağlayarak azot döngüsüne katkı yapar. Ayrıca oksijen ve karbon bileşiklerinin değişimini etkileyerek ekosistemlerde büyük bir rol oynar.

Soru 17: Canlılar ekosistemin devamlılığı için bazı faaliyetleri düzenli olarak gerçekleştirmek zorundadır. Bu faaliyetler, canlılığın devamı için gerekli maddelerin döngüsünü sağlamaktadır. Aşağıda verilen olayların eşleştirildiği ifadeler arasındaki bağlantı hangisinde yanlış verilmiştir?

✅ Cevap: D) Yıldırım düşmesi – Su döngüsü

Açıklama: Yıldırım düşmesi su döngüsünü değil, azot döngüsünü doğrudan etkiler. Atmosferdeki azot gazını, bitkiler tarafından kullanılabilir forma dönüştürerek toprakta azot birikmesine yardımcı olur.