11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 118-119-120-121-122-123-124-125-126 Cevapları Gizem Yayıncılık

Şiir Ünitesini Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

A. Aşağıdaki soruları verilen şiire göre cevaplayınız.

1. Şiirin teması, konusu ve iletiyi belirleyiniz.

• Tema: Yaşlılık
• Konu: Yaşlılığın orta yaşlardaki söyleyicide yol açtığı hüzün.
• İleti: Yaşlanmak, insana hüzün verir.

2. Şiirin ölçüsünü, kafiye ve rediflerini, kafiye düzenini şiirin üzerinde gösteriniz.

• Şiirin ölçüsü: 11'li hece ölçüsü
• Kafiye düzeni: abab, edede …

Kafiye ve Redifler:

• 1. beyit: -er tam kafiye, -ün tam kafiye
• 2. beyit: -üz tam kafiye
• 3. beyit: -am tam kafiye, "ben değilim" redif
• 4. beyit: -ar tam kafiye, -miş ek biçiminde redif, -ert zengin kafiye
• 5. beyit: -im tam kafiye
• 6. beyit: -ında ek biçiminde redif, -ın tam kafiye

3. Şiirin nazım birimi ve türünü belirleyiniz.

• Nazım birimi: Beşlik
• Nazım türü: Lirik şiir

4. Şiirdeki sanatları açıklayınız.

Şair, tezat sanatını kullanmıştır. Örneğin, "Düşman ve dost", "saç ve kar" arasında tezatlık yaratmıştır. Ayrıca, "kar mı yağdı ne var" ifadesinde kişileştirme ve istiare sanatları yer almaktadır.

5. Şiirin söyleyicisi ve hitap ettiği kişi/varlığı tespit ediniz.

Şiirin söyleyicisi ben (birinci tekil kişi), hitap edilen kişi ise genelde geçmişteki dostlar veya aynalardır.

6. Şiir hangi şiir anlayışının izlerini taşımaktadır?

Şiir, Saf (Öz) Şiir Anlayışının izlerini taşımaktadır. Bu anlayış, kelimelerin uyumu ve ahenk üzerine kuruludur. Doğal ve sade bir dil ile yazılmıştır.

B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilen ifadelerden uygun olanlarıyla tamamlayınız.

1. Bir şiir okurken seslerin içeriği yansıtacak biçimde vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek çıkarılmasına ses akışı denir.
2. Söyleyici şiirdeki anlatıcıdır; şiirin sesini emanet ettiği, şiirde konuşan kişi veya varlıktır.
3. Nazım türü şiirlerin sınıflandırılmasında bir şiirde işlenen konuya göre şiirin aldığı isimdir, belirlenirken şiirin içeriğine (konu, tema) bakılır.
4. Namık Kemal, Ziya Paşa gibi sanatçılar Tanzimat Dönemi'nde eser veren şairlerimizdir.
5. Servetifünun Dönemi'nde şairler sembolizm ve parnasizm akımlarının etkisi ile şiirlerini yazmıştır.

C. Aşağıdaki eserlerin ait olduğu sanatçıları belirleyerek doğru eşleştirmeyi yapınız.

1. Safahat → Mehmet Akif Ersoy
2. Elhan-ı Şita → Cenap Şahabettin
3. Han Duvarları → Faruk Nafiz Çamlıbel
4. Rübab-ı Şikeste → Tevfik Fikret
5. Heyder Baba’ya Selam → Şehriyar
6. Kendi Gök Kubbemiz → Yahya Kemal Beyatlı

Ç. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız.

1. Y Manzum hikâyelerde serim, düğüm ve çözüm bölümleri; kişiler, tasvirler ve ruh tahlilleri gibi hikâyeye özgü unsurlardan uzak durulur.
2. Y Beş Hececiler olarak da bilinen Yaşar Nabi Nayır toplum gerçeklerini şiirlerinde işlemiştir.
3. D Saf şiir; şiiri dilin her şeyin üstünde tutan, Fransız şiirinden etkilenen ortak bir zevk ve anlayıştır.
4. D Ahmet Haşim, Emin Bülent, Hamdullah Suphi, Refik Halid, Fuat Köprülü, Yakup Kadri, Faik Ali, İzzet Melih Fecriati topluluğuna üye sanatçılardır.
5. D Abdülhak Hamit Tarhan, Recaizade Mahmut Ekrem; "sanat için sanat" anlayışıyla şiirler yazan, yeni duyuş ve tarzlarla hareket eden Tanzimat’ın İkinci Dönemi şairlerindendir.

D. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. KÜRSÎ-Yİ İSTİĞRAK
   Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
   Cevap: B) Söyleyici üçüncü tekil kişidir.

2. MERDİVEN
   Bu şiir için yapılan aşağıdaki tespitlerden hangisi yanlıştır?
   Cevap: C) Hecelerin sayıca eşitliğine dayalı bir ölçü kullanılmıştır.

3. SEYFİ BABA ve CENGE GİDERKEN
Bu iki metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Cevap: D) Birinci metin manzum hikâye, ikinci metin manzumedir.

4. Şehid yahud Osman’ın Yüreği adlı şiirden alınan dizeler
Yukarıdaki dizelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
Cevap: E) IV ve V

5. Metin üzerindeki altı çizili ifadelerle ilgili sorular
Bu parçada numaralanmış altı çizili ifadeler cümlenin hangi ögeleridir?
Cevap: D) Yüklem - Nesne

6. Mehmet Akif Ersoy’un Küfe şiirinden alınan bu konuşmada numaralanmış yerlerden hangisine aynı noktalama işareti getirilemez?
Cevap: D) 7 ve 8

7. Aşağıda verilen dörtlüklerden hangisi □, ♦, ◇ biçiminde sembolleştirilmiş biçim özelliklerine sahiptir?
Cevap: A) Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak...

8. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bu tabloda verilen öge dizilişine sahiptir?
Cevap: A) Bin gemle bağlanan yağız at şaha kalkıyor, / Gittikçe yükselen başı Allah’a kalkıyor.

9. Aşağıda numaralanmış yerlerden hangisine farklı bir noktalama işareti getirilir?
Cevap: A) Diyorlar bana (I) Kalsın şiir de söz de yerde!

10. Bu cümleye yönelik aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılamaz?
Cevap: C) III. unsur, V. unsurdan önce getirilirse vurgulanan öge nesne olur.

11. Bu dizeler içerik, biçim ve üslup açısından değerlendirilirse aşağıdaki şairlerden hangisine ait olur?
Cevap: D) Faruk Nafiz Çamlıbel

12. Bu parçada üzerinde durulan eser, aşağıdaki sanatçılardan hangisine aittir?
Cevap: B) Mehmet Akif Ersoy

13. Bu parçada hakkında bilgi verilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: D) Cenap Şahabettin

14. Bu şiir alıntısından aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Cevap: C) Murabba nazım biçimi kullanılmıştır.

15. Yahya Kemal Beyatlı’nın Geçmiş Yaz adlı şiirinden alınan bu dizelerde altı çizili unsurlar cümlelerin hangi ögeleridir?
Cevap: D) Zarf tümleci

E. Aşağıdaki kutucuklarda verilen kavram ve isimler soldan sağa, sağdan sola ve çapraz olmak üzere bulmacaya yerleştirilmiştir. Bunları bulmacadan bularak geriye kalan harfleri sırayla şifre bölümüne yerleştiriniz. Şifre bölümündeki cümleyle ilgili sınıfınızda kısa konuşmalar yapınız

Şifre: ŞİİR, YAŞAMIMIZA RENK KATAR.