11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 12-13-14-15 Cevapları Gizem Yayıncılık

1. Metin Edebiyat Hayat İlişkisi

Hazırlık

Sınıfınızda gruplar oluşturunuz. Aşağıda verilen şemayı yorumlayınız.

Şemada Toplum, Yazar/Şair ve Edebi Eser arasında bir ilişki gösterilmektedir.

Toplum: Toplum, yazarın yaşadığı çevreyi ve kültürü temsil eder. Yazar, bu çevreden ve kültürel bağlamdan etkilenir.

Yazar/Şair: Yazar veya şair, toplumdan edindiği deneyimleri ve gözlemleri kullanarak edebi eserler yaratır. Bu eserler, yazarın düşüncelerini, duygularını ve toplum hakkında gözlemlerini yansıtır. (egitim.net.tr)

Edebi Eser: Edebi eser, yazarın düşüncelerini ve gözlemlerini somut bir biçimde sunar. Bu eserler, topluma geri döner ve toplumu etkiler, ona ayna tutar veya toplumun kendini değerlendirmesini sağlar.

Bu döngü, toplumun yazarı, yazarın da edebi eseri etkilediğini ve edebi eserin yeniden topluma yansıyarak toplumu şekillendirdiğini gösterir. Bu şekilde, edebiyat ve toplum arasında karşılıklı bir etkileşim söz konusudur.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Soru: Aşağıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu cümlelerdeki altı çizili kelimelerin ve kelime grubunun anlamını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK’nin Güncel Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz. Bu kelimeleri ve kelime grubunu birer cümlede kullanarak defterinize yazınız.

• Cümle 1: Sosyal bilimler içerisinde, hayat ile doğrudan bağları bulunan ve hayatın kurallarını, bazı değişiklikler yaparak bile olsa, kendi bünyesine alan temel bilimlerden biri edebiyattır.
• Cümle 2: Edebiyat ve edebiyat dışı çevrelerde, edebiyatın, dolayısıyla edebi eserin toplumun aynası olduğu gibi bir yaklaşımdan dem vurulur.

Bünye: Bir şeyin iç yapısını, karakterini ve özelliklerini ifade eder. Bu cümlede, "bünye", edebiyatın kendi yapısına aldığı, benimsediği unsurları ifade etmek için kullanılmıştır.

• Tahmin Edilen Anlam: İç yapı veya karakter.
• TDK Anlamı: 1. Bir kuruluşun yönetim yapısı veya bir topluluğun organik yapısı. 2. Vücut yapısı.
• Cümle: Okulumuzun bünyesinde çeşitli spor kulüpleri bulunmaktadır.

Yaklaşım: Bir konuyu ele alış, değerlendirme veya düşünme biçimi anlamına gelir. Bu cümlede, "yaklaşım", edebiyatın toplumun aynası olduğu düşüncesini ifade eden bir bakış açısını belirtmek için kullanılmıştır.

• Tahmin Edilen Anlam: Bakış açısı veya ele alış biçimi.
• TDK Anlamı: Bir konuya veya olaya karşı izlenen yol, bakış açısı, tutum.
• Cümle: Sorunu çözmek için farklı bir yaklaşım geliştirmeliyiz.

Dem vurmak: Bir şeyden bahsetmek, ima etmek anlamına gelir. Bu cümlede, "dem vurulur", edebiyatın toplumun aynası olduğu fikrinden söz edilmesi anlamında kullanılmıştır.

• Tahmin Edilen Anlam: Bahsetmek, ima etmek.
• TDK Anlamı: Bir şeyden söz etmek, ima etmek.
• Cümle: Şair, şiirlerinde sürekli olarak aşk temasından dem vurur.

Bu kelimeleri ve kelime gruplarını belirttiğim şekilde birer cümlede kullanarak defterinize yazınız.

2. Soru: Metindeki kelimeler genel olarak gerçek anlamlarında mı yoksa mecaz anlamlarında mı kullanılmıştır? (egitim.net.tr)

Cevap: Metindeki kelimeler çoğunlukla gerçek anlamlarında kullanılmıştır. Bazı ifadeler, örneğin "dem vurulur" gibi ifadeler ise mecaz anlamda kullanılmıştır.

3. Soru: Okuduğunuz metnin konusu, iletisi, amacı ve hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

Cevap: Metnin konusu, edebiyat ve toplum ilişkisi üzerinedir. İletisi, edebiyatın toplumun bir aynası olduğu ve edebi eserlerin toplumdan etkilenerek ortaya çıktığıdır. Amacı, okuyucuyu edebiyatın toplumsal işlevleri hakkında bilgilendirmektir. Hedef kitlesi, edebiyatla ilgilenen öğrenci ve akademisyenlerdir.

4. Soru: Metinden yardımcı düşüncelere örnekler gösteriniz.

Cevap: "Edebiyatın işlevinin zaman ve mekâna göre değiştiği", "Edebi eserin topluma yön verdiği ve toplumu yansıttığı" gibi cümleler yardımcı düşünce örnekleridir.

5. Soru: Okuduğunuz metinde hangi anlatım biçimi daha çok kullanılmıştır? Belirleyiniz.

Cevap: Metinde açıklayıcı anlatım biçimi daha çok kullanılmıştır. Yazar, edebiyat ve toplum ilişkisini örneklerle ve açıklamalarla detaylandırmıştır.

6. Soru: Edebiyat Hayat İlişkisi adlı metinde yararlanılan düşünceyi geliştirme yollarından tanık göstermeye örnekler bulunuz. Başvurulan bu düşünceyi geliştirme yolunun metne katkısı nedir? Açıklayınız.

Cevap: Metinde "Berna Moran" ve "Wellek ile Warren" gibi edebiyat eleştirmenlerinin görüşleri kullanılarak tanık gösterme yöntemi kullanılmıştır. Bu, metne güvenilirlik ve bilimsellik katmıştır.

7. Soru: Metinde öne sürülen “Bir edebiyat metni hayatın gerçeklerini ne kadar taşırsa taşısın onun hayatın gerçeğine dair doğrudan bir belge gibi kabul edilmesi doğru değildir.” düşüncesine katılıyor musunuz? Düşüncelerinizi belirtiniz.

Cevap: Bu düşünceye katılıyorum, çünkü bir edebi eser, yazarın hayal gücü ve bireysel yorumlarıyla şekillenir, bu nedenle tam olarak gerçeği yansıtmaz. Edebi eserler, toplumu ve insanları anlamada yardımcıdır, ancak mutlak bir gerçeklik belgesi olarak kabul edilmemelidir.

8. Soru: Bir edebî eserin toplumsal hayattan etkilenmesinin gerekçeleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Bir edebi eser, yazarın yaşadığı dönemin sosyal, kültürel ve politik koşullarından etkilenir. Yazar, kendi gözlemlerini, deneyimlerini ve toplumdaki gelişmeleri eserlerine yansıtarak edebi eserlerini oluşturur.

9. Soru: Bir edebî eserin toplumun hayatına yön vermesini toplum yararı açısından değerlendiriniz.

Cevap: Bir edebi eser, toplumun hayatına yön vererek toplumda farkındalık yaratabilir ve kültürel gelişime katkıda bulunabilir. Edebiyat, insanları düşündürüp eğiterek sosyal değişim ve gelişimi destekleyebilir.

Özet ve Değerlendirme

Metin, edebiyatın toplumsal işlevlerini ve edebi eserlerin toplum üzerindeki etkilerini ele alarak, edebiyatın sadece bir yansıma olmadığını, aynı zamanda topluma yön verdiğini anlatmaktadır.