11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 197-202-203 Cevapları Gizem Yayıncılık

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları - Gizem Yayınları (Sayfa 197)

Hazırlık Çalışmaları

1) Edebiyatımızda köyün ele alınmasıyla ilgili kısa bir sunum hazırlayınız. Etkileşimli tahtadan yararlanarak sunumlarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Türk edebiyatında köy, özellikle Cumhuriyet Dönemi’nden sonra önemli bir tema haline gelmiştir. Yazarlar köy yaşamının zorluklarını, köylülerin sosyo-ekonomik sıkıntılarını ve köy-kent çatışmasını ele alarak toplumun çeşitli sorunlarına ışık tutmuştur.

Köy edebiyatının öncülerinden bazıları şunlardır:

• Sabahattin Ali (Kuyucaklı Yusuf)
• Fakir Baykurt (Yılanların Öcü)
• Mahir Ünlü (Dönemeç)
• Talip Apaydın (Sarı Traktör)

Bu eserlerde sadece köy yaşamı değil, toplumsal değişim ve köylünün yaşadığı dönüşüm de ele alınır. Tarımda makineleşme, göç, eğitim eksikliği ve toprak sorunları, bu romanların işlediği başlıca konular arasındadır.

Köy romanları, gerçekçi ve eleştirel bir bakış açısı benimseyerek köylülerin yaşam mücadelesini ve karşılaştıkları adaletsizlikleri anlatır. Bu eserler sayesinde köy edebiyatı, toplumda farkındalık yaratan önemli bir edebi akım olarak öne çıkmıştır.

2) Aşağıdaki metni okuyunuz. Kırsal kesimden şehirlere göç ile tarımda makineleşme arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

Cevap: Tarımda makineleşme, kırsal kesimdeki iş gücüne olan ihtiyacı azaltmış ve birçok köylüyü şehirlerde iş aramaya yönlendirmiştir.

Bu durumun etkileri:

• 1950’lerden itibaren başlayan yoğun göç hareketi, şehirlerde nüfus artışı ve sanayileşme sürecini hızlandırmıştır.
• Kırsal nüfusun azalması, tarım ekonomisinde üretim yöntemlerini değiştirmiş ve modern tarım araçlarının kullanımını yaygınlaştırmıştır.
• Şehirlerde hızlı büyüyen işçi sınıfı, yeni sanayi sektörlerinde çalışarak kentleşme sürecini hızlandırmıştır.
• Köyden kente göç, kırsaldaki geleneksel yaşam tarzını değiştirirken, şehirlerde gecekondu mahallelerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Sonuç olarak, tarımda makineleşme ve kırsal göç süreci Türkiye’nin sosyo-ekonomik yapısını köklü bir şekilde değiştirmiştir. Kentleşme, sanayileşme ve nüfus hareketliliği, bu değişimin önemli parçalarıdır.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları - Gizem Yayınları (Sayfa 202)

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI’NDA ROMAN (1950-1980)

1) Sarı Traktör adlı metinden alınan “Arif durup çevresine bakındı, kendisinden başka araba koşan olmamıştı.”, “Arif’in yedeğinde tuttuğu öküzlere arkasını dönmüştü, hiç bakmıyordu o tarafa.” cümlelerindeki altı çizili kelime gruplarının anlamlarını tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu sözlüklerden kontrol ediniz.

Araba koşan:

• Tahminim: Hayvanları arabayı çekmesi için arabaya bağlamak.
• TDK karşılığı: Hayvanı çekeceği arabaya, sabana vb.ne bağlamak.

Yedeğinde tuttuğu:

• Tahminim: Yanında bulundurmak, hazırda bekletmek.
• TDK karşılığı: Bağlayarak ardından çekip götürmek.

2) Okuduğunuz metnin temasını, konusunu ve iletisini defterinize yazınız.

• Tema: Modernleşmenin toplum üzerindeki etkileri.
• Konu: Arif’in, babasını traktör alınmasına ikna etme çabası ve geleneksel tarım yöntemlerinden modern tarıma geçiş süreci.
• İleti: Yazar, yeniliklere açık olmanın bireysel gelişim ve toplumun modernleşmesi açısından önemli olduğunu vurgulamaktadır.

3) Okuduğunuz metinden ve metnin özetinden yararlanarak metnin olay örgüsünü belirleyiniz.

1. Arif’in babasından traktör istemesi.
2. Babasının, traktör alımına karşı çıkması.
3. Babasının hastalanması ve traktörün gerekliliğini fark etmesi.
4. Aile traktör almaya karar verir.
5. Traktör köye getirilir ve köylüler de bu modern tarım aracına ilgi gösterir.

Bu olay örgüsü, köylünün modern tarıma geçiş sürecini ve bu süreçte yaşanan çatışmaları anlatmaktadır.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları - Gizem Yayınları (Sayfa 203)

4) Arif’i ve İzzet Ağa’yı olay akışını etkileyen fiziksel, psikolojik ve ahlaki özellikler açısından değerlendiriniz.

• Arif: Fiziksel olarak genç ve enerjik, psikolojik olarak teknolojiye meraklı ve yenilikçidir. Ahlaki olarak ise gelişime açık bir bireydir.
• İzzet Ağa: Geleneksel değerlere bağlı, köy düzenini korumak isteyen, teknolojiyi tehdit olarak gören biridir.

Bu iki karakterin farklı özellikleri, hikâyedeki çatışmayı güçlendirmektedir.

5) Metinde Arif, teknolojiye istekli, yenilikçi; İzzet Ağa ise teknolojiye karşı, geleneğe bağlı kişiler olarak verilmiş, bu şekilde bir çatışma oluşturulmuştur. Bu çatışmanın metnin iletisine katkısını değerlendiriniz.

Cevap: Arif ile İzzet Ağa arasındaki çatışma, metnin modernleşme ve yeniliklere açıklık temasını vurgular. Geleneksel değerlerle yenilikler arasındaki gerilim, okuyucuya yeniliklerin topluma sağlayacağı faydaları düşündürür.

6) Arif’in ruh hâli ile zaman ve mekân arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.

Cevap: Arif’in ruh hâli, yaşadığı zaman ve mekân ile doğrudan ilişkilidir. Köyde çiftçilik yapan Arif, traktör alınırsa işlerin daha hızlı ilerleyeceğini düşünmektedir. O dönemde tarımsal üretimde modernleşme süreci yaşanırken, köy hayatı ve ekonomik şartlar da bu değişime yön vermektedir.

7) Metnin anlatıcısını ve bakış açısını belirleyiniz.

Anlatıcı: Üçüncü tekil şahıs anlatıcıdır.
Bakış açısı: İlahi (hakim) bakış açısı kullanılmıştır.

8) Sizce anlatıcı, yazarın düşünce ve kişiliğiyle örtüşen bir yansıtıcı mıdır? Aşağıdaki metin Talip Apaydın’ın anılarından alınmıştır. Metinden de yararlanarak soruyu cevaplayınız.

Cevap: Evet, yazarın kendi anılarından ve yaşantılarından esere aktardığı birçok öğe bulunmaktadır. Köy hayatına, tarıma ve geleneksel-modern çatışmasına dair yazarın yaşadığı tecrübeler, eserde güçlü bir şekilde hissedilmektedir.

9) Metnin üzerinde iç çözümleme, geriye dönüş ve diyalog anlatım tekniklerine örnekler gösteriniz.

İç çözümleme: "Arif o gece karmakarışık uyudu. Uykusunda bile seviniyordu. Traktörü vardı artık. Hem de köyün en güzel, en yeni traktörüydü. Römorku da yeniydi. Harmanlar, pancarlar Arif’e vız gelirdi bundan sonra. Köyde herkes 'Arif’in traktörü' diyecekti."

Diyalog: "Arabayla baş mı olur bu deyyusun malı?” diye söyleniyordu. “Şuna bak dağlar gibi yığıldı!” Anası, “Sus oğlum” dedi. “Nazar değer. Yavaş yavaş çek işte. Acelen ne?”

Geriye dönüş: "Babası anlaşılmaz bir bitkinlik içindeydi. Fazla pazarlık yapamadan bir alıcıyla helalleşiverdi. Bunun nedenini Arif çok geç anladı."

10) Sarı Traktör adlı metin, yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtıyor mu? Açıklayınız.

Cevap: Evet, metin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtmaktadır.

Traktör, o dönemde tarımsal üretime yeni giren ve büyük değişimlere yol açan bir araçtır. Köy hayatında makineli tarıma geçiş süreci yaşanırken, geleneksel yöntemlere bağlı kalan köylüler ile yenilikçi gençler arasında yaşanan çatışmalar eserde gerçekçi bir şekilde anlatılmıştır.

11) Okuduğunuz metinden köy edebiyatı anlayışına ve toplumcu gerçekçi anlayışa dair örnekler gösteriniz.

Köy edebiyatı anlayışına örnekler:

• Olayın bir köyde geçmesi, çiftçilikle uğraşan insanların hayatının anlatılması.
• Traktör alınması ve tarımsal üretimde modernleşme sürecine geçişin ele alınması.

Toplumcu gerçekçi anlayışa örnekler:

• Çiftçilerin zor şartlar altında yaşaması, geçim sıkıntısı çekmesi.
• Fakir köylülerin çamur, yağmur ve soğukla mücadelesi.
• Geleneksel ile modern tarım arasındaki çatışmanın vurgulanması.

12) Metinde traktör; farklı olmanın, öz güvenin, varlığını ispat etmenin nesnesi olarak verilmiştir. Aşağıda verilen metni okuyarak bu durumu yorumlayınız.

Cevap: Traktör, metinde gelişmişliğin ve eski-yeni mücadelesinde yenilikçi anlayışın zaferini simgeler.

Yeniliğin simgesi olarak traktör:

• Arif’in öz güven kazanmasını sağlar.
• Köyde farklı bir statü kazanmasına yol açar.
• Kendisini babasına ve köy halkına kanıtlama fırsatı sunar.

Modernleşme sürecinde traktörün alınması, geleneksel tarım yöntemlerinin geride bırakıldığını ve yeni tarım tekniklerinin benimsendiğini gösterir. Arif’in traktörü sahiplenmesi, değişime ayak uydurmanın ve bireysel gelişimin önemini ortaya koymaktadır.