11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 32-40 Cevapları Ata Yayıncılık

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 32 – Ayran Metni Hazırlık Soruları

1. Olay çevresinde oluşan kurmaca metinlerin gerçek hayatla ilişkisi hakkındaki düşüncelerinizi belirtiniz.

Kurmaca metinler, yazarın hayal gücüyle oluşturulsa da gerçek hayattan izler taşır. İnsanların yaşantılarından, toplumsal olaylardan ve günlük hayattan beslenir. Bu nedenle kurmaca metinler okuyucuya hem gerçeği yansıtır hem de farklı bakış açıları kazandırır.

2. Emek kavramı size neleri çağrıştırmaktadır? Açıklayınız.

Emek denildiğinde akla çalışmak, üretmek, alın teri dökmek ve sabırla bir işin sonucunu almak gelir. İnsanların geçimini sağlamak, hayatlarını sürdürmek ve topluma katkı sunmak için ortaya koyduğu tüm çabalar emekle ilgilidir. Emek aynı zamanda fedakârlık ve azim demektir.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ata Yayınları Sayfa 39 – Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

1) Hikâyenin konusunu ve temasını belirleyiniz.

Cevap: Hikâyenin konusu, Küçük Hasan’ın ayran satmak için verdiği çabadır. Teması ise yoksulluk, çaresizlik ve adaletsizliktir.

2) Metindeki temel çatışmayı ve yan çatışmaları yazınız.

Cevap: Temel çatışma, Hasan’ın yoksullukla mücadelesidir. Yan çatışmalar; Hasan’ın kardeşlerine bakma sorumluluğu, yolcunun adaletsiz tavrı ve Hasan’ın korkuları ile yaşama arzusu arasındaki karşıtlıktır.

3) Başkahramanın fiziksel, psikolojik ve ahlaki özelliklerini belirtiniz.

Cevap: Fiziksel olarak küçük, zayıf ve yorgundur. Psikolojik olarak korkak ama sabırlıdır. Ahlaki yönden dürüst, çalışkan ve kardeşlerine karşı sorumluluk sahibidir.

4) Başkahramanın ruh hâli ile zaman ve mekân ilişkisini açıklayınız.

Cevap: Hasan’ın korku ve çaresizliği, kış mevsiminin karanlık ve soğuk atmosferiyle bütünleşmiştir. Mekânın kasveti onun ruh hâlini ağırlaştırır.

5) Yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini örnekleyiniz.

Cevap: Yazar sade, akıcı ve duygusal bir dil kullanır. “Ayran, temiz ayran!”, “Ana… Anacığım” gibi ifadeler coşkunluğu gösterir. Betimlemeler ayrıntılıdır, öznellik ön plandadır.

6) Metinde kullanılan anlatım biçimlerini tespit edip katkısını yazınız.

Cevap: Öyküleme ve betimleme kullanılmıştır. Öyküleme olayların akışını sağlarken, betimleme mekânı ve Hasan’ın hâlini okuyucunun gözünde canlandırmıştır.

7) Metindeki sosyal öğeleri belirtiniz.

Cevap: Çocuk işçiliği, köy-şehir arasındaki eşitsizlik, geçim sıkıntısı, yoksulluk ve adaletsizlik sosyal ögeler olarak öne çıkar.

8) Sabahattin Ali’nin hayatı ile eser arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Cevap: Yazar toplumcu gerçekçi bir bakış açısına sahiptir. Kendi yaşamında karşılaştığı zorluklar ve halkın sıkıntıları eserlerine içtenlik ve gerçekçilik katmıştır.

9) Yolcunun ayranın parasını vermemesini değerlendiriniz.

Cevap: Yolcunun davranışı haksız, adaletsiz ve dürüstlükten uzaktır. Hasan’ın emeği sömürülmüş, toplumsal vicdana aykırı bir durum yaşanmıştır.

10) “Ayran” hikâyesinin olay örgüsünü yazınız.

1. Hasan ayran dolu güğümle istasyona gider.
2. Yorgun ve zorlanmış bir şekilde treni bekler.
3. Tren gelir, Hasan ayran satmak için bağırır.
4. Yolcular ilgilenmez, yalnızca bir yolcu ayran ister.
5. Yolcu iki bardak ayran içer.
6. Parayı onluk vererek üstünü almaz.
7. Hasan parasını geri almaya çalışır ama başaramaz.
8. Tren uzaklaşır, Hasan çaresiz kalır.
9. Akşam trenini bekler, köyüne umutsuzlukla döner.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 40 – Etkinlik Cevapları

1) Metnin anlatıcısını ve bakış açısını belirleyiniz.

Cevap: Metnin anlatıcısı üçüncü kişi anlatıcıdır. Kullanılan bakış açısı ise ilahi (hâkim) bakış açısıdır.

2) Bulduğunuz anlatıcı ve bakış açısının özelliklerini yazınız.

Cevap: İlahi bakış açısında anlatıcı kahramanın hem dış dünyasını hem de iç dünyasını bilir. Karakterin korkularını, düşüncelerini ve duygularını ayrıntılı şekilde aktarabilir. Olaylar dışarıdan gözlemleniyormuş gibi verilse de kahramanın iç sesi de yansıtılır.

3) Bakış açısının metindeki işlevini açıklayınız.

Cevap: Bu bakış açısı, Küçük Hasan’ın yaşadığı korku, çaresizlik ve ruhsal çöküşü derinlemesine yansıtmaktadır. Okuyucu, hem dışarıdaki karanlık ve soğuk atmosferi görür hem de kahramanın içine işleyen dehşeti hisseder. Böylece metin daha etkili ve duygu yüklü hâle gelir.