11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 34-35-36-37-38-39-40 Cevapları Meb Yayınları

Hazırlık Soruları ve Cevaplar:

1. Yukarıdaki metinden hareketle Türk edebiyatında modern hikâyenin gelişimiyle ilgili düşüncelerinizi belirtiniz.
Cevap: Modern hikâye, Türk edebiyatında özellikle Ömer Seyfettin ile kendini gösteren bir tür olmuştur. Hikâyenin gelişimi, gözlemler ve yaşanmış olaylara dayanarak gerçekçi bir anlayışa yönelmiştir. Memduh Şevket Esendal ve Sabahattin Ali gibi yazarlar, hikâyeye yeni bir soluk kazandırarak sıradan insanların hikâyelerine odaklanmışlardır. Ayrıca, Maupassant tarzı etkisiyle dil ve teknik gelişim hızlanmış, daha geniş kitleler bu türü benimsemiştir.

2. Zor durumlarda kalmanın insan davranışlarını nasıl etkileyebileceğini tartışınız.
Cevap: Zor durumlar, insanları genellikle mecburi seçimler yapmaya iter. Stres altında olan bireyler, cesaret gösterebilir ya da tam tersine kaçınma davranışı sergileyebilirler. Hayatta kalma içgüdüsü bu gibi durumlarda insanları daha kararlı veya daha temkinli hale getirebilir. İçsel kaygılar, sorumluluklar ve değer yargıları bu davranışları şekillendirir.

11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme Soruları:

1. "Araba İzmir'e gelince şoför yolcuları selametlemeden evvel nedense yol parasının üstünü toplamak diledi." cümlesindeki altı çizili kelimenin anlamı nedir?
Cevap: Selametlemek kelimesi, birini uğurlamak ya da birine iyi dileklerde bulunarak vedalaşmak anlamına gelir. Cümlede şoför, yolcularını uğurlamadan önce yol parasının üstünü toplamak istemiştir. Bu bağlamda selametlemek, yolcularla vedalaşmak anlamına gelmektedir.

2. Kamyon adlı metindeki temel çatışma nedir?
Cevap: Kamyon metnindeki temel çatışma, Delikanlı’nın İzmir’e gitme çabası ile şoförün çıkarcı ve zorluk çıkaran tutumu arasındaki gerilimdir.

3. "Ara sıra otomobil herhangi bir sebeple yavaşlar gibi olunca delikanlı yüzündeki aptal edemediği bir dehşet ifadesi yerinden fırlıyor, 'Acaba duracak mı? Para toplamaya mı başlayacak?' diyor; arabayı tekrar hızlanınca derin bir nefes alarak yerine çekiliyordu." Bu cümlede Delikanlı’nın yaşadığı korku ve çaresizlik nasıl ifade edilmiştir?
Cevap: Delikanlı’nın korkusu ve çaresizliği, şoförün ani duraklamalarına karşı gösterdiği tepkilerle, "acaba duracak mı?" sorusuyla ve içsel kaygılarıyla ifade edilmiştir.

4. Yazara özgü dil ve anlatım özellikleri nelerdir?

• Cümle yapıları: Uzun ve betimleyici cümlelerle olaylar aktarılır, okuyucuya detaylı bir sahne sunulur.
• Deyimler ve kelime kadrosu: Yazar, günlük konuşma dilini, deyimleri ve yöresel ifadeleri kullanarak hikâyeye doğallık katar.
• Akıcılık: Metin, olayların kesintisiz ve akıcı bir şekilde anlatılmasıyla kolay okunur.
• Nesnellik/Öznellik: Olaylar daha çok nesnel bir şekilde anlatılsa da, karakterlerin düşünceleri ve duyguları öznellik katar.
• Duygusallık ve Coşkunluk: Karakterlerin çaresizliği ve umutsuzluğu, metnin bazı bölümlerinde duygusal bir yoğunlukla aktarılır.

5. Beğeni, Tespit ve Eleştiriler:

• Beğeni: Yazarın betimleyici anlatımı ve deyim kullanımı, olayları canlı ve etkileyici bir şekilde sunuyor. Bu, okuyucunun karakterlerle daha iyi bağ kurmasını sağlıyor.
• Tespit: Metinde gerilim, çatışma ve zorluklara dayalı bir anlatım hakim. Özellikle Delikanlı'nın zorluklarla mücadelesi ön planda.
• Eleştiri: Metnin bazı bölümleri, uzun cümle yapıları nedeniyle zaman zaman ağır bir anlatıma sahip olabilir. Bu da okuyucunun akıcılığı kaybetmesine yol açabilir.

6. Metnin Olay Örgüsü:

1. Delikanlı, İzmir'e gitmek için kamyona binmek ister.
2. Şoför, para ve çıkar odaklı hareket ederek Delikanlı’ya zorluk çıkarır.
3. Delikanlı ve şoför arasında bir çatışma yaşanır.
4. Delikanlı, şoförün açgözlülüğüne rağmen yolculuğa devam eder.
5. Delikanlı, İzmir’e ulaşma çabasını sürdürürken zorluklarla karşılaşır.

Ek Etkinlikler:

1. Etkinlik

a. Fiziksel ve psikolojik özellikler:

• Fiziksel: Delikanlı uzun boylu, esmer, zayıf yapılıdır.
• Psikolojik: Kararlı, dirençli, gururlu ve inatçı bir yapıya sahiptir.

b. Olay akışına etkisi:

• Delikanlı'nın kararlılığı ve inatçılığı, olayların gelişimini doğrudan etkiler. Zorluklara direnmesi, çatışmaların temelini oluşturur ve hikâyeyi sürükler.

2. Etkinlik

a. Anlatım Biçimlerinin Özellikleri:

• Öyküleyici Anlatım Biçimi: Olayların birbiri ardına gelişerek anlatıldığı bir anlatım biçimidir. Olaylar kronolojik sıraya göre verilir.
• Betimleyici Anlatım Biçimi: Bir varlığın veya olayın özelliklerini gözle görülür biçimde tasvir eden anlatım türüdür. Görünüş, renk ve kokular ayrıntılı olarak aktarılır.
• Açıklayıcı Anlatım Biçimi: Bilgi verme amacı güder ve öğretici bir şekilde anlatılır. Olaylar, nesneler, kavramlar açık ve net bir şekilde sunulur.
• Tartışmacı Anlatım Biçimi: Bir düşünceyi savunma veya çürütme amacı taşır. Karşıt görüşler sunulup, kanıtlarla desteklenir.

b. Kamyon adlı metinde kullanılan anlatım biçimleri:

• Öyküleyici Anlatım: Hikâyenin olay örgüsü ve karakterlerin hareketleri öyküleyici anlatımla aktarılmıştır.
• Betimleyici Anlatım: Kamyon, yolcular ve çevre detaylı bir şekilde betimlenmiştir.

c. Metindeki işlevleri:

• Öyküleyici Anlatım: Olayların akışını sürükler, karakterlerin hareketlerini ve olayların gelişimini verir.
• Betimleyici Anlatım: Mekânın, karakterlerin ve araçların görsel ayrıntılarını sunarak okuyucunun zihninde canlı bir resim oluşturur.