11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 91-92-93 Cevapları Gizem Yayıncılık

Hazırlık Cevapları

Soru: Aşağıdaki metni okuyunuz. Sınıfınızda sözlü olarak metni değerlendiriniz.

Bu metin, Yahya Kemal Beyatlı’nın İstanbul sevgisini ve bu şehre olan derin bağını anlatmaktadır. Yahya Kemal, İstanbul’un tarihî ve kültürel zenginliklerini keşfeden ve bunu şiirlerinde işleyen en önemli şairlerden biridir. Paris dönüşü sonrası şairin, İstanbul’a olan aşkının daha bilinçli ve tarihî bir temele dayandığı vurgulanmaktadır. İstanbul’un her köşesinde, Bizans’tan Osmanlı’ya kadar uzanan kolektif bir tarihî ruh bulunduğu ve Yahya Kemal’in bunu keşfetmeye çalıştığı ifade edilmiştir. Şehrin her taşına ve eserine sinmiş olan bu tarihî miras, şairin hem kişisel hem de edebî yolculuğunu derinden etkilemiştir.

Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

Soru: 1) Şiirin temasını ve iletisini defterinize yazınız.

Cevap: Şiirin teması İstanbul’dur. İletisi, şehrin, Tevfik Fikret’in "Sis" şiirindeki karamsar bakış açısına rağmen güzelliğini koruduğunu ve geçici bir sisin ardında bile varlığını sürdürdüğünü anlatır.

Soru: 2) Okuduğunuz şiirde hecelerin açık (kısa) ve kapalı (uzun) olması esasına dayalı aruz ölçüsü kullanılmıştır. Şairin bu ölçüyü tercih etmesinin nedenleri nelerdir?

Cevap: Aruz ölçüsü, şiirde müzikaliteyi en iyi şekilde sağlayan ölçü biçimidir. Yahya Kemal, mükemmelliği arayan bir şair olarak sembolizm akımının etkisiyle bu ölçüyü tercih etmiştir. Ayrıca, divan şiirine olan hayranlığı da bu seçiminde etkili olmuştur.

Soru: 3) Yahya Kemal, Tevfik Fikret’in Sis şiirine Siste Söyleniş şiiri ile yanıt vermiştir. Şairlerin şiirleri aracılığıyla duygu ve düşünce tartışmalarına girmelerinin toplumda eleştirel bir kültürün oluşması üzerindeki etkileri hakkında neler söylersiniz?

Cevap: Şiir yoluyla tartışmalar, toplumda düşünsel derinlik kazandıran tartışma kültürünü geliştirir. Bu tür diyaloglar, edebiyat ve sanat üzerinden eleştirel düşüncenin yaygınlaşmasına katkı sağlar ve kültürel zenginlik oluşturur.

Soru: 4) Söyleyiciye göre İstanbul’un hüznü, sevinci, yazı ve kışı da güzeldir. Bu açıdan düşünüldüğünde söyleyicinin İstanbul’a iyimser yaklaşmasının nedenleri neler olabilir? Yorumlayınız.

Cevap: Söyleyici, İstanbul’a olan derin hayranlığını ve sevgisini her mevsimde, her durumda korumaktadır. Şehirdeki tarihi ve kültürel birikime duyduğu hayranlık, onun her zaman şehre olumlu bakmasına neden olmaktadır.

Soru: 5) Şair şiirini niçin dua niteliğindeki dizelerle bitirmiştir? Değerlendiriniz.

Cevap: Yahya Kemal, Tevfik Fikret’in "Sis" şiirindeki karamsar, olumsuz duaya karşılık olarak, şehre ve millete daha iyimser bir yaklaşımla dua ederek yanıt vermiştir. Şehre ve halkına olan bağlılığını vurgulamak istemiştir.

Soru: 6) Sizce bu şiir hangi mevsimde yazılmıştır? Açıklayınız.

Cevap: Şehir bir sisin ardında tasvir edilmiştir. Bu atmosfer, sonbahar veya kış mevsimini çağrıştırmaktadır, çünkü bu mevsimler hüzün ve melankoliyle ilişkilendirilir.

Soru: 7) Sis şiiri ile Siste Söyleniş şiirleri tema açısından aynı olmasına rağmen şairlerin bakış açıları farklıdır. Bakış açısı farklılığının nedenleri nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: Tevfik Fikret, İstanbul’u eleştiren karamsar bir bakış açısına sahiptir; dönemin siyasi ve sosyal çalkantıları onu bu şekilde etkilemiştir. Yahya Kemal ise şehre tarihsel ve kültürel bir hayranlıkla bakar ve şehrin güzelliklerine odaklanır. Bu iki şairin bakış açısı, kişisel dünya görüşleri ve sanat anlayışlarındaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır.

Soru: 8) Şiirde ahengi sağlayan unsurları (ölçü, kafiye, redif, nakarat; ses, kelime ve kelime grubu tekrarı, ses akışı vb.) belirleyiniz.

Cevap: Aruz ölçüsü şiirde kullanılmaktadır. Kafiye düzeni aa-bb-cc-dd şeklindedir. Kelime tekrarları ve ses tekrarları ile şiirde ahenk sağlanmıştır. Ayrıca redifler ve ritmik ses akışları şiirde belirgin bir müzikalite oluşturur.

Soru: 9) Ahenk unsurları açısından şiirde saf şiir anlayışının hangi özellikleri öne çıkmıştır? Açıklayınız.

Cevap: Saf şiir anlayışında, estetik ve müzikalite ön plandadır. Şair, mesaj vermekten ziyade sanatsal kusursuzluğa odaklanmış, ahenk ve biçim mükemmelliği hedeflenmiştir. Bu şiirde de ahenk unsurları ve ses oyunları, saf şiir anlayışını yansıtır.

2. Etkinlik

Soru: Aşağıda verilen şiirleri şairlerin sanat anlayışları ve biçim açısından karşılaştırınız.

Tevfik Fikret, İthaf şiirinde eğitim ve ahlak kavramlarını vurgular. Şiir, didaktik bir tarzla yazılmıştır ve okuyucuya öğütler verir. Yahya Kemal Beyatlı ise Ok şiirinde tarihî ve millî bir temayı işler. Yahya Kemal, şiirlerinde millî duygulara ve tarih bilincine önem verir.

İthaf, sade ve yalın bir dille yazılmıştır. Şiir, çocuklara yönelik bir dil kullanır ve kolay anlaşılır bir yapıya sahiptir. Ok ise, daha karmaşık bir dil ve üslup kullanır.