11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 114-115-116-117-118-119 Cevapları Meb Yayınları

3. Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme

11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 114

Soru 1 - Skolastik düşünce ile modern düşüncenin bilime yaklaşımları arasındaki farklar nelerdir?

Cevap: Skolastik düşünce, bilimi kilisenin dogmalarına dayandırır ve sorgulamadan kabul edilen dini öğretileri bilimsel gerçekler olarak ele alır. Modern düşünce ise akıl, gözlem ve deney üzerine kurulu bir yöntemle bilimi inceler ve evrensel doğrulara ulaşmak için bilimsel yöntemi kullanır.

Soru 2 - 12. yüzyıl çeviri faaliyetlerinin 8. yüzyılda Beytülhikme'de yapılan çeviri faaliyetlerinden farkları nelerdir?

Cevap: 8. yüzyılda Beytülhikme’deki çeviri faaliyetleri, Yunan, Fars ve Hint bilim eserlerinin Arapçaya çevrilmesi üzerine odaklanmıştır. 12. yüzyılda ise Arapça bilim ve felsefe eserleri Latinceye çevrilmiştir. Bu faaliyetler, Batı’da Rönesans’a giden yolu açmıştır.

Soru 3 - MÖ 6. yüzyıl-MS 2. yüzyıl felsefesinin 15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesine etkileri nelerdir?

Cevap: MÖ 6. yüzyıl-MS 2. yüzyıl felsefesi, özellikle Yunan filozoflarıyla, insan merkezli düşünce ve akıl yürütmeye önem veren bir yaklaşımı kazandırmıştır. 15.-17. yüzyıl felsefesi ise bu akılcı yaklaşımı yeniden canlandırarak modern bilim ve felsefenin temelini atmıştır.

Soru 4 - Dünya merkezli evren anlayışının yıkılmasının sonuçları neler olmuştur?

Cevap: Dünya merkezli evren anlayışının yıkılması, kilisenin otoritesini zayıflatmış ve bilimin özgürleşmesine zemin hazırlamıştır. Ayrıca, daha doğru bilimsel teorilerin geliştirilmesini sağlamış ve Rönesans ile Aydınlanma düşüncelerini desteklemiştir.

Soru 5 - F. Bacon’ın bilime ve felsefeye yaptığı katkılar nelerdir?

Cevap: F. Bacon, bilimde gözlem ve deneyin önemini vurgulamış ve ampirik yöntemi geliştirmiştir. "Bilgi güçtür" anlayışıyla, bilimsel yöntemlerin sistematik kullanılmasını savunarak modern bilimsel yöntemin temelini atmıştır.

Soru 6 - Kartezyen felsefe ne demektir?

Cevap: Kartezyen felsefe, Descartes’ın geliştirdiği, “Düşünüyorum, öyleyse varım” ifadesiyle tanımlanan ve akılcı, şüpheci bir yaklaşımı temel alan felsefedir. Bilginin kaynağını akılda bulur ve varlığı zihinsel kesinlik ile temellendirir.

Soru 7 - Hümanizm kavramı, 15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesinde hangi anlamları içermektedir?

Cevap: Hümanizm, insanı merkeze alan ve bireyin özgür düşünceyle gelişimini savunan bir anlayıştır. Bu dönemde hümanizm, insanın değerini yüceltmiş ve antik metinlerin yeniden keşfiyle bireyin potansiyelini ortaya koymayı hedeflemiştir.

Soru 8 - F. Bacon ve R. Descartes’ın bilimsel yöntem konusundaki görüşlerini karşılaştırınız.

Cevap: F. Bacon, bilimsel yöntemde gözlem ve deneye dayanan ampirik bir yaklaşımı savunmuştur. R. Descartes ise, şüpheyi temel alarak akıl yürütme yoluyla kesin bilgiye ulaşmayı hedefleyen rasyonalist bir yaklaşımı benimsemiştir.

Soru 9 - T. Hobbes’a göre devlet nasıl ortaya çıkmıştır? Açıklayınız.

Cevap: T. Hobbes’a göre insanlar, doğa durumunda sürekli bir çatışma halinde yaşamaktadır. Güvenlik sağlamak amacıyla, aralarında bir sözleşme yaparak haklarını güçlü bir otoriteye devretmişlerdir. Böylece, insanların güvenliğini sağlamak için devlet ortaya çıkmıştır.

11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 115

10. Soru: R. Descartes’ın varlık konusundaki temel savı nedir?

Cevap: R. Descartes’ın varlık konusundaki temel savı, ruh ve bedenin iki ayrı töz olduğudur. Bu düalist anlayışa göre ruh, düşünme işlevine sahip olup yer kaplamaz; beden ise yer kaplar ancak düşünme yetisi yoktur.

11. Soru: R. Descartes’ın varlıkla ilgili görüşüne katılıyor musunuz? Açıklayınız.

Cevap: Evet, kısmen katılıyorum. Ruh ve bedenin farklı işlevlere sahip olduğu düşüncesi mantıklıdır, çünkü zihinsel ve fiziksel süreçlerin farklı doğaları olduğu gözlemlenebilir. Ancak modern bilimde, ruhun ve bedenin etkileşimi konusunda daha karmaşık bir anlayış gelişmiş olup, zihinsel süreçlerin beyindeki fiziksel yapılarla bağlantılı olduğu da kabul edilmektedir.

12. Soru: Descartes ile ilgili verilen aşağıdaki ifadelerden doğru olanları (✓) işareti koyarak gösteriniz.

• a) Bilimsel bilgilere ulaşmak için yeni yöntem arayışındadır. (✓)
• b) Bilgilerinin doğruluğundan şüphe etmez. ()
• c) Skolastik Dönem filozofudur. ()
• ç) İnsanın madde ve ruhtan meydana geldiğini iddia eder. (✓)
• d) Şüpheyi doğru bilgiye ulaşmak için araç olarak kullanır. (✓)
• e) Sadece maddi varlıkların var olduğunu savunur. ()

13. Soru: F. Bacon, geleneksel filozofları ve bilim insanlarını neden eleştirmektedir?

Cevap: F. Bacon, geleneksel filozofları ve bazı bilim insanlarını, gerçek bilgiye ulaşmada yetersiz bulduğu için eleştirir. Geleneksel filozofları yalnızca kendi aklından yola çıkan örümceğe, sadece dışardan bilgi toplayan bilim insanlarını ise karıncaya benzeterek, bu iki yaklaşımın da eksik olduğunu savunur.

14. Soru: F. Bacon’a göre bilim insanının amacı ne olmalıdır?

Cevap: F. Bacon’a göre bilim insanının amacı, topladığı bilgileri analiz eden, düzenleyen ve işleyen bir yapıya sahip olmaktır. Bilim insanı, bal arısı gibi dışarıdan topladığı bilgileri işleyerek yeni ve yapıcı bilgiler üretmelidir.

15. Soru: F. Bacon’ın görüşlerine katılıp katılmadığınızı açıklayınız.

Cevap: Evet, katılıyorum. Bilim insanının sadece teorik ya da pratik bilgiyle yetinmeyip, topladığı bilgiyi işleyip anlamlı sonuçlar çıkararak yeni bilgi üretmesi önemlidir. Bu yaklaşım, bilimin gelişmesi ve topluma fayda sağlaması açısından da daha verimli bir yöntemdir.

11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 116

16. Soru: Tablodaki ifadelerin hangi filozoflara ait olduğunu ilgili alanlara (✓) işareti koyarak gösteriniz.

17. Soru: Aşağıda yapılandırılmış gridde bazı filozof adları ve kavramlar numaralı olarak verilmiştir. Bu numaraları uygun ifadelerin karşısına yazınız (Aynı numarayı bir veya birden fazla ifade için kullanabilirsiniz.).

İfadelerle Eşleştirme:

11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 117

18. Tablodaki ifadeler doğru ise (D) yanlış ise (Y) kutucuğunu işaretleyiniz. Yanlış olduğuna karar verdiğiniz ifadenin karşısına doğrusunu yazınız.

19. Aşağıda birbiriyle bağlantılı doğru/yanlış ifadeler içeren tanılayıcı dallanmış ağaç verilmiştir. İlk ifadeden başlayıp her doğru (D) ya da yanlış (Y) cevabınıza göre okları takip ederek çıkışa ulaşınız.

MS 8. yüzyılda Beytülhikmede gerçekleştirilen çeviriler, Batı dünyasında Rönesans’ın ortaya çıkmasında etkili olmuştur. (D)
Ekonomik ve toplumsal yaşamda büyük değişimler doğuran Rönesans, felsefede MS 2. yüzyıl-MS15. yüzyıl filozoflarının düşüncelerinin temellendirilmesinden öteye gidememiştir. (Y)
15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesi, dinin ve kilisenin dogmalarının değil aklın ön plana çıktığı bir düşünme geleneğidir. (D)
3. Çıkış

11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 118

Soru 20:

MS 2-12. yüzyıllar arasında hâkim olan anlayışa göre yeryüzü, göklerin merkeziydi ve insanla ilgili her şeyin bir amacı vardı. Ancak 17. yüzyılda Newton’ın sisteminde Dünya seçkin bir yıldız değil küçük bir gezegendi. Astronomik uzaklıklar öylesine büyüktü ki Dünya, onlara bakıldığında bir toplu iğne başı kadardı. Ayrıca doğayı belirleyen tanrısal bir güç değil mekanik yasalardı. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi 17. yüzyıl felsefesinin savlarındandır?

A) İnsanın varlığının bir amacı vardır.
B) Tanrı, evreni insan için yaratmıştır.
C) Bilimsel çalışmalar astronomiyle sınırlıdır.
D) Evren, tanrısal bir tasarım kabul edilmelidir.
E) Her şey fizik yasalarına uygun şekilde oluşur.

Cevap: E

Soru 21:

F. Bacon’a göre doğanın sırlarını çözmek ve yasalarını keşfetmek için her türlü gözlem ve deney sonuçlarının toplanması, kaydedilmesi ve sınıflandırılması yeter. Başka bir deyişle F. Bacon bilimsel yöntemi, gözlem ve deney yolunda veri toplama ve toplanan verileri sınıflama işlemi olarak görür. Bu bakımdan F. Bacon, empirik bilimlerin yöntem ve anlamı üzerinde duran bir düşünür olarak empirizm anlayışını savunan filozofların görüşlerinin oluşmasında önemli bir yere sahiptir. Buna göre F. Bacon’ın felsefeye katkısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Empirist filozofların görüşlerine zemin hazırlamıştır.
B) Bilgi edinmede aklın yeterli olduğunu göstermiştir.
C) Doğayı bilimsel olarak açıklamaya çalışmıştır.
D) Bilimsel yöntem tartışmasına son vermiştir.
E) Din ile bilimi birbirinden ayırmıştır.

Cevap: A

Soru 22: Aşağıdakilerden hangisi 15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesinde ele alınan konulardan biridir?

A) İnanç akıl ilişkisi
B) Evrenin yaratılışı
C) Bilimsel yöntem
D) Değişim problemi
E) Kötülüğün kaynağı

Cevap: C

Soru 23:

I. Bütün kabullenilmiş bilgilerin ötesinde gözlem ve deneyle doğanın yeniden incelenmesi
II. Doğru düşünmeyi ve sağlam bilgilerin elde edilmesini sağlayan yöntem üzerinde çalışma
III. Bilginin, insanoğlunu doğaya egemen kılan en güçlü araç olduğunun anlaşılması
IV. Aklın, inancın açıklanmasında bir araç olarak kullanılmaya başlanması
Yukarıdakilerden hangileri 15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesinin ayırt edici özelliklerindendir?

A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV

Cevap: D

Soru 24:

I. İnsan merkezli olma
II. Aklı ve deneyi temel alma
III. Otoriteye bağlı düşünme
IV. Teolojinin etkisinde olma
Yukarıda verilen ifadelerden hangileri modern düşüncenin karakteristik özelliklerindendir?

A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV
Cevap: A

Soru 25:

I. Rene Descartes
II. Niccolo Machiavelli
III. Roger Bacon
IV. Thomas Hobbes
Verilenlerden hangileri 15. yüzyıl-17. yüzyıl filozoflarındandır?

A) I ve II
B) I ve IV
C) III ve IV
D) I, II ve III
E) I, II ve IV

Cevap: E

Soru 26:

I. Yapılan icatların, bilimsel çalışmaların gelişmesini sağlaması
II. Coğrafi Keşifler sonucunda matbaanın kullanılması ve okuryazarlık oranının artması
III. İslam felsefesinde inanç akıl ilişkisinin ele alınması
IV. Toledo gibi okullarda yapılan çevirilerle bilim ve felsefenin gelişmesi
Yukarıdaki ifadelerden hangileri Rönesans’ın ortaya çıkışına neden olan etkenler arasında gösterilebilir?

Cevap: D

11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 119

Soru 27:

15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesinin gelişimini inceleyenler, onun Orta Çağ’ın derinliklerinden Antik Çağ’a uzandığını görürler. Modern düşüncenin öncüsü olan Rönesans aydınları, bilgi araştırmasına Antik Çağ’ın verimli düşünce denizinde başlamışlardır. Onlar evrensel değerlere ulaşma çabasının tadını stoa filozoflarından, dünyanın yaşanmaya değer bir hazlar alanı olduğu anlayışını Epikürcü bakış açısından derlediler.
Bu parçada,
I. Rönesans aydınları, Antik Yunan düşünürlerinden etkilenmiştir.
II. 15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesinin kökleri, yüzyıllar öncesine dayanır.
III. Rönesans filozofları, dine değil akla öncelik vermiştir.
yargılarından hangileri vurgulanmaktadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: C

Soru 28:

Hümanizm, tarihsel süreçte insanı “insan etme” çabalarının tümünün adıdır. insanın önceden belirlenmiş, değişmez bir özü olmayışına tam tersine onun değiştirilebilirliğine ve eğitilebilirliğine yaptığı vurguyla öne çıkan hümanizm, her şeyden önce bir insan ülküsüdür. insanı merkeze alan, akıllı bir varlık olması bakımından onu değerli bir varlık olarak gören bir dünya görüşüdür.
Buna göre
I. İnsan, Tanrı’nın buyruklarına uygun davranmalıdır.
II. Bilme ve anlama yetisine sahip insan, doğa ve toplumla ilgili sorunlara yönelmelidir.
III. İnsan, bilgi ve yeteneklerini geliştirmek için çaba sarf etmelidir.
yargılarından hangileri hümanist bakış açısına uygundur?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D

Soru 29: Aşağıdakilerden hangisi hümanizm anlayışı tarafından savunulamaz?

A) İnsan, belirlenmiş değil özgür bir varlıktır.
B) İnsan için bu dünyada mutlu olmak amaçtır.
C) Gerçeğin doğaüstü değil olgusal bir niteliği vardır.
D) İnsan, aklıyla doğru bilgiyi bulma yetisine sahiptir.
E) Her tür otoriteye uymak, insanın temel görevidir.

Cevap: E

Soru 30: İnsanlar, doğal dünyanın olgularını Tanrı’nın müdahalesinden bağımsız olarak araştırabilir. Ayrıca insanların yaptığı araştırmaların sonuçlarını dinle ya da kurumlaşmış otoriteyle bağdaştırmaları da gerekmez. Bu ifade 17. yüzyıl felsefesinin hangi ilkesine işaret etmektedir?

A) Bilimsellik B) Hümanizm C) Kartezyen anlayış
D) Laiklik E) Rasyonalizm

Cevap: D

Soru 31: 13. yüzyılda Avrupa’da hem Yunanca hem Arapça eserlerin Latinceye aktarılmasını sağlayan bir tercüme faaliyeti başlamıştı. Bir taraftan Aristoteles’in diğer taraftan İslam düşünce dünyasının temel eserlerinin tercümesiyle birlikte Yeni Platoncu felsefe ile Hristiyan teolojisinin Aristotelesçi felsefe ile uzlaştırılmaya/ayrıştırılmaya çalışıldığı bir düşünsel tartışma oluşmuştu. Bu parçaya göre çeviri faaliyetleri ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisi doğrudur?

A) Çevrilen eserler; tıp, mekanik, matematik alanlarına aittir.
B) İslam felsefesine ait eserler Yunancaya çevrilmiştir.
C) Yeni Platoncu eserlerin çevirisi sonraki dönemlere bırakılmıştır.
D) Din adamlarının kontrolünde yürütülmüştür.
E) Antik Yunan felsefesi ile din uzlaştırılmaya çalışılmıştır.

Cevap: E

Soru 32: Rönesans insanı cennet, cehennem gibi konularla ilgilenmekten vazgeçmiş ve gözlerini gerçek dünyaya çevirmiştir. Onun için insanın başka bir dünyadaki geleceği değil yaşadığı dünyadaki sorunları ve temel değerleri ön plana geçmiştir. Teoloji ve onun hizmetindeki skolastik felsefe, yerini gerçeklere dönük özgür araştırma ve öğrenme çabasına bırakmıştır.
Buna göre Rönesans insanı için
I. Doğa ve insanı konu edinen problemlerle ilgilenmiştir.
II. İnanç merkezli bir bakış açısına sahiptir.
III. Toplumsal sorunları tartışmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?

Cevap: D (I ve III)