11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 129 Cevapları Meb Yayınları

Sorgulama Sorularına Cevaplar

1. A. Comte’un pozitif aşamanın insan zihninin ulaştığı en üst aşama olduğu görüşüne katılıyor musunuz? Görüşlerinizi gerekçelendirerek açıklayınız.

✔ Katılanlar için:

• Bilim ve akıl yürütme, insanlığın gelişimini sağlayan en önemli faktörlerdir.
• Pozitif aşama, doğaüstü açıklamalardan uzaklaşıp gözleme ve deneylere dayalı bir bilgi üretimini destekler.
• Modern dünyada bilimsel yöntemle kanıtlanmış bilgiler sayesinde teknoloji ve tıp gibi alanlarda büyük ilerlemeler kaydedilmiştir.

✖ Karşı çıkanlar için:

• Metafizik ve felsefi düşünceler, insan zihninin gelişiminde önemli bir yere sahiptir ve tamamen terk edilemez.
• Bilim her şeyi açıklayamayabilir; insanın manevi ve ruhsal yönü de vardır.
• Sanat, etik ve estetik gibi alanlar pozitif bilimle tam olarak açıklanamaz.

2. Verilen örneklerden ikisini seçerek A. Comte’un üç hâl yasasını açıklayınız.

Nazar boncuğu kullanımı, salgın hastalıklar, deprem, devletin oluşumu, evrenin meydana gelmesi

1. Örnek: Salgın Hastalıklar

✅ Teolojik Aşama: Salgın hastalıklar, tanrıların veya kötü ruhların bir cezası olarak açıklanır.
✅ Metafizik Aşama: Hastalıklar, vücudun dengesizliği veya bilinmeyen güçlerin etkisiyle açıklanır.
✅ Pozitif Aşama: Bilimsel yöntemle hastalıkların bakteri ve virüslerden kaynaklandığı, aşı ve ilaçlarla tedavi edilebileceği kanıtlanır.

2. Örnek: Deprem

✅ Teolojik Aşama: Depremler, tanrıların veya doğaüstü varlıkların gazabı olarak açıklanır.
✅ Metafizik Aşama: Depremler, doğanın gizemli güçlerinin bir sonucu olarak görülür.
✅ Pozitif Aşama: Depremler, yer kabuğundaki fay hatlarının hareketiyle açıklanır ve bilimsel yöntemlerle incelenir.

Sonuç: A. Comte’un üç hâl yasası, insanlığın doğaüstü açıklamalardan bilimsel açıklamalara nasıl geçtiğini ortaya koyar. Bu aşamalar, bilginin gelişim sürecini ve bilimsel düşüncenin yükselişini anlamak açısından önemli bir modeldir.

2. Verilen örneklerden ikisini seçerek A. Comte’un üç hâl yasasını açıklayınız.

1. Örnek: Nazar Boncuğu Kullanımı

✅ Teolojik Aşama: İnsanlar, kötü olayların “nazar” nedeniyle meydana geldiğine inanır ve korunmak için nazar boncuğu kullanır.
✅ Metafizik Aşama: Nazar boncuğu, gözlerden yayılan enerjiyi emerek insanları kötü etkilerden koruyan bir araç olarak açıklanır.
✅ Pozitif Aşama: Nazar inancı psikolojik bir etki olup bilimsel bir temele dayanmaz, olumsuz olaylar doğal nedenlere bağlı olarak meydana gelir.

2. Örnek: Devletin Oluşumu

✅ Teolojik Aşama: Krallar ve yöneticiler, tanrının yeryüzündeki temsilcisi olarak görülür. Yönetim, ilahi güçlere dayandırılır.
✅ Metafizik Aşama: Devlet, toplumun doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan bir güç olarak kabul edilir, ancak hâlâ soyut kavramlarla açıklanır.
✅ Pozitif Aşama: Devlet, toplumsal sözleşme ve hukuki sistemlerle kurulan, halkın iradesine dayanan bir yönetim biçimi olarak açıklanır.

Sonuç: A. Comte’un üç hâl yasası, insanlığın doğaüstü inançlardan bilimsel düşünceye geçişini açıklar. Günümüzde birçok olay artık bilimsel yöntemlerle analiz edilirken, bazı insanlar hâlâ teolojik ve metafizik yaklaşımları benimseyebilir. Bu üç aşama, insan düşüncesinin gelişimini anlamak açısından önemli bir modeldir.