11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 57 Cevapları Meb Yayınları

UYGULAMA

Verilen ifadeleri felsefe, kelam ve tasavvuf başlığı altında gruplayınız.

Felsefe

• Kanıt
• İbn Sînâ
• Akla dayalı kanıtlanmış bilgi
• Hangi kanıt?

Kelam

• Hangi inanç?
• Vahye dayalı inanç
• Bildirme
• Gazâlî

Tasavvuf

• Kutsalı yaşama tecrübesi
• Mevlânâ
• Kâmil insan
• Hangi insan?

ARAŞTIRMA

İslam düşüncesinde doğa felsefesi içinde yer alan tabîiyyûn (natüralistler), dehriyyûn (materyalistler), bâtınîlik ve İhvânü’s-Safâ akımları hakkında güvenilir kaynaklardan ve “gov.tr”, “edu.tr” uzantılı genel ağ adreslerinden yararlanarak iş birlikli çalışmayla araştırma yapınız. Elde ettiğiniz bilgileri sınıfta paylaşıp bu akımların bilgi, varlık, Tanrı ve evrene ilişkin görüşlerini karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları bir araya getirerek bir sunum hazırlayınız. Sunumunuzu sınıfta paylaşınız.

1. Araştırma Yapılacak Konular

• Tabîiyyûn (Natüralistler): Doğa olaylarının doğal sebeplerle açıklandığını savunan düşünürler. Bu akımın, doğa ve evrene bakışı nasıldır?
• Dehriyyûn (Materyalistler): Evrendeki her şeyin maddi ve fiziksel varlıklarla açıklanabileceğini savunan akım. Tanrı ve metafizik kavramlarını reddeder.
• Bâtınîlik: Dini ve felsefi öğretilerin derin anlamlarını ve içsel bilgilerini araştırmayı savunan bir düşünce akımı. Varlık ve bilgi konusunda farklı bir yaklaşıma sahiptir.
• İhvânü’s-Safâ (Safâ Kardeşliği): Felsefi ve dini bilgileri birleştirerek evrenin ve varlıkların doğasını açıklamayı amaçlayan bir kardeşlik hareketi. Tanrı, evren ve bilgi ile ilgili görüşleri nedir?

2. Güvenilir Kaynaklardan Yararlanma

• “gov.tr” ve “edu.tr” uzantılı genel ağ adreslerinden yararlanın: Türkiye'deki resmi ve akademik kaynaklar bu uzantılarda bulunmaktadır. Bu uzantılara sahip web sitelerinden akımlar hakkında bilgi toplayın.
• Kütüphanelerden ve akademik makalelerden yararlanın: Üniversite kütüphanelerindeki felsefe ve İslam düşüncesiyle ilgili kitaplar da faydalı olacaktır.

3. Araştırma Sonuçlarının Karşılaştırılması

• Bilgi Görüşleri: Her akımın bilgiye nasıl yaklaştığını, bilginin kaynağını nasıl tanımladığını karşılaştırın.
• Varlık Görüşleri: Varlığın doğası ve varoluşun anlamı üzerine farklı yaklaşımlarını analiz edin.
• Tanrı ve Evren Görüşleri: Tanrı’nın varlığı, evrenin yapısı ve yaratılış hakkında ne söylediklerini tartışın.

4. Sonuçların Paylaşımı ve Sunum Hazırlığı

• Sunum Hazırlığı: Araştırma sonuçlarını içeren bir sunum oluşturun. Her akım için ayrı başlıklar ve alt başlıklar ekleyerek karşılaştırmaları vurgulayın.
• Sınıf İçi Paylaşım: Sunumunuzu görsel materyallerle zenginleştirerek sınıfta paylaşın.

Bu yöntemle araştırma çalışmasını etkili ve kapsamlı bir şekilde tamamlayabilirsiniz.

İşte, İslam düşüncesinde doğa felsefesi içinde yer alan dört akımı örnekleyen bir özet:

1. Tabîiyyûn (Natüralistler)

Tabîiyyûn, doğa olaylarının doğal sebeplerle açıklanması gerektiğini savunan bir düşünce akımıdır. Bu akımın takipçileri, doğadaki tüm olayların Tanrı müdahalesi olmadan kendi doğal süreçleriyle meydana geldiğini öne sürerler. Bilgi açısından, gözlem ve deney yoluyla elde edilen bilgiyi önemli görürler. Varlık ise, fiziksel ve maddi dünya ile sınırlıdır; metafizik varlıklar kabul edilmez. Tanrı ve evren görüşlerine göre, doğanın kendi yasaları çerçevesinde işlediği ve doğaüstü bir güce ihtiyaç duymadığı savunulur.

2. Dehriyyûn (Materyalistler)

Dehriyyûn, evrenin ve varlıkların tamamen maddi ve fiziksel sebeplerle açıklanabileceğini savunur. Onlara göre, her şey maddeden ibarettir ve maddi olmayan bir varlık ya da güç (Tanrı) yoktur. Bilgi anlayışları da bu doğrultuda şekillenir; sadece maddi dünyadan elde edilen bilgiler gerçek kabul edilir. Varlık tamamen somut ve fiziksel olanla sınırlıdır. Tanrı ve evren konusundaki görüşleri ise ateist bir yaklaşımla şekillenir ve Tanrı’nın varlığına dair herhangi bir kanıt olmadığı için reddedilir.

3. Bâtınîlik

Bâtınîlik, dini öğretilerin ve kutsal metinlerin derin ve sembolik anlamlarını araştırmayı amaçlar. Bilgi açısından, yüzeysel bilginin ötesinde derin anlamlar aramak esastır. Bu yüzden içsel ve sezgisel bilgi ön plana çıkar. Varlık anlayışlarında, maddi olanın arkasında yatan manevi gerçeklikler kabul edilir. Tanrı ve evren görüşlerinde ise, Tanrı'nın evrenin her yerinde mevcut olduğu ve evrenin anlamının ancak derin bir kavrayışla anlaşılabileceği düşünülür.

4. İhvânü’s-Safâ (Safâ Kardeşliği)

İhvânü’s-Safâ, felsefi ve dini bilgileri bir araya getirerek evrenin yapısını ve varlığın doğasını açıklamaya çalışır. Bu kardeşlik hareketi, özellikle bilgi konusunda akıl ve inanç arasında bir denge gözetir. Varlık anlayışları, hem fiziksel hem de metafiziksel varlıkları kapsar ve bu iki alan arasında bir uyum olduğunu savunur. Tanrı ve evren ilişkisi, Tanrı'nın evreni yaratan ve sürdüren bir güç olduğu inancına dayanır; ancak Tanrı'nın doğası, akıl yoluyla da anlaşılabilecek bir gerçekliktir.

Bu özet, dört akımın temel görüşlerini ve aralarındaki farklılıkları anlamayı kolaylaştırabilir. Bu bilgileri bir sunum formatında düzenleyerek daha detaylı bir karşılaştırma yapabilirsiniz.