11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 67 Cevapları Meb Yayınları

1. Adım

Soru: "İnanç-akıl ilişkisi" konusundaki görüşlerin karşısına bu görüşlerin hangi filozoflar tarafından savunulduğunu yazınız.

İnanç ve akıl birbiriyle çatışır:

• Tertullian (Hristiyan Felsefesi): "Akıl almaz olduğu için inanıyorum."
• Eş'ariyye (İslam Felsefesi): "Vahiy, aklın ötesindeki hakikatleri açıklayabilir."

İnanç ve akıl aynı hakikatin farklı görünümleridir:

• Farabi (İslam Felsefesi): "Felsefe ve din aynı hakikati ifade eder, farklı yöntemlerle."
• Aquinas (Hristiyan Felsefesi): "Teoloji ve felsefe aynı hakikate dayanır."

İnanç ve akıl birbirini tamamlar:

• Gazali (İslam Felsefesi): "İnanç aklı tamamlar, akıl ise inancı destekler."
• Augustinus (Hristiyan Felsefesi): "Anlayabilmek için inan, inanabilmek için anla."

2. Adım

Soru: Hristiyan ve İslam filozoflarının inanç-akıl ilişkisi ile ilgili görüşleri arasındaki farkları yazınız.

Cevap: Hristiyan filozofları genellikle inancı akıl ile destekleme eğilimindedir. Örneğin, Augustinus, "Anlayabilmek için inan" anlayışıyla inancın öne çıktığını belirtirken, Tertullian, "Akıl almaz olduğu için inanıyorum" diyerek akıl ve inancın çeliştiğini savunur.
Buna karşılık İslam filozofları, inanç ve aklın birbirini tamamladığını vurgular. Farabi, dini hakikatlerin akılla uyumlu olduğunu ifade ederken, Gazali, aklın inancı güçlendirdiğini savunur. İslam filozofları aklı hakikate ulaşmada daha aktif bir araç olarak görürken, Hristiyan filozofları vahiy ve inancı daha ön planda tutar.

3. Adım

Soru: "Vahiy, Eş’ariyye için bir define haritası gibi insana kılavuzluk eder; hakikatin yerini gösterir ancak onu çıkarmak her insanın aklını kullanmasına kalmıştır." ifadesini inanç-akıl ilişkisi bağlamında değerlendiriniz.

Cevap:
Vahiy, insanın ulaşamayacağı hakikatlere işaret eden bir kılavuzdur. Ancak, bu hakikatleri anlamak ve değerlendirmek için akıl devreye girer. Eş'ariyye'ye göre, vahiy tıpkı bir define haritası gibi insanı yönlendirirken, haritada işaret edilen noktaları bulmak insanın aklını kullanmasını gerektirir. Bu bağlamda, akıl ve vahiy birbirini tamamlayan iki önemli unsurdur. Vahiy, hakikati açığa çıkarır; akıl ise bu hakikati anlar, yorumlar ve uygular.