11. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 111-112-115-116 Cevapları Dersdestek Yayınları

Sayfa 111 Düşünelim - Söyleyelim Cevapları

Soru: Sanayi Devrimi’yle birlikte üretimde kol gücünün yerini buhar gücünün alması sosyal ve ekonomik hayatta hangi değişiklikleri ortaya çıkarmış olabilir?

Kısa Cevap: Sanayi Devrimi ile üretimde kol gücünün yerini buhar gücünün alması, toplumda işçi sınıfının doğmasına, kentleşmenin hızlanmasına ve üretim maliyetlerinin azalmasına neden olmuştur. Bu durum ekonomik büyümeyi ve sosyal dönüşümleri tetiklemiştir.

Açıklama: Sanayi Devrimi, üretim teknolojilerinde yaşanan büyük değişikliklerin ekonomik ve sosyal hayata derin etkiler yaptığı bir dönemdir. Buhar gücü, üretimde insan ve hayvan gücüne olan bağımlılığı azaltarak makinelerin yaygın kullanımını mümkün kılmıştır. Bu durum, üretim maliyetlerini düşürüp seri üretimi yaygınlaştırmış ve özellikle tekstil, demir-çelik gibi sektörlerde büyük bir üretim artışına yol açmıştır.

Ekonomik açıdan fabrikalar kurulmuş, sermaye sahipleri zenginleşmiş ve küresel ticaret genişlemiştir. Sosyal olarak ise kırsaldan kentlere göç hızlanmış, modern işçi sınıfı ortaya çıkmıştır. Ancak bu süreçte çalışma koşulları zorlaşmış, işçilerin haklarını savunmak için sendikalar kurulmuştur. Ayrıca, sanayi merkezli kentleşme, yeni sosyal sınıf farklılıkları yaratmıştır.

Sanayi Devrimi’nin Getirdiği Değişimler:

• Kentleşme: Köyden kente göç hızlandı, şehirler sanayi merkezleri haline geldi.
• Sınıf farklılıkları: Burjuvazi (sanayici sınıfı) ve işçi sınıfı arasındaki gelir farkı belirginleşti.
• Teknolojik ilerleme: Sanayi makineleri yeni sektörlerin doğmasını sağladı.
• Uluslararası ticaret: Üretimin artması, hammadde ihtiyacını artırdı ve sömürgecilik faaliyetlerini yoğunlaştırdı.

Sonuç: Sanayi Devrimi, ekonomik ve sosyal hayatı köklü biçimde değiştirmiş, modern toplumun temellerini atmıştır. Buhar gücünün sanayideki rolü, bu dönüşümün temelini oluşturmuştur.

Sayfa 112 Etkinlik Cevapları

Soru: Tarım teknolojisinde yaşanan gelişmelerin sosyo-ekonomik hayatta hangi değişiklikleri ortaya çıkarabileceğini yazınız.

Kısa Cevap: Tarımsal teknolojinin gelişimi üretimde verimliliği artırmış, iş gücüne olan ihtiyacı azaltarak kırsal nüfusun kentlere göç etmesine neden olmuştur. Bu durum, sosyal yapıda değişikliklere ve ekonomik büyümeye katkı sağlamıştır.

Açıklama: Tarımsal teknolojinin gelişimiyle hayvan gücü yerine makineler kullanılmaya başlanmış, traktör, biçerdöver gibi araçlar tarımda üretim hızını ve verimliliği artırmıştır. Bu sayede daha az iş gücüyle daha fazla üretim yapılabilmiştir. Modern tarım yöntemleriyle elde edilen yüksek verim, gıda arzını artırarak kıtlık riskini azaltmış ve ekonomik büyümeye olanak tanımıştır.

Sosyo-ekonomik etkiler arasında kırsal nüfusun kentlere göçü ve tarım işçilerinin sanayi sektörüne yönelmesi öne çıkmıştır. Büyük çiftliklerin ve tarım işletmelerinin yaygınlaşması, küçük toprak sahiplerinin rekabet gücünü kaybetmesine neden olmuştur. Bu durum kırsal alanlarda toplumsal yapıyı değiştirmiş, tarımsal üretimde profesyonelleşmeyi teşvik etmiştir.

Sonuç: Tarımsal teknolojinin gelişimi hem üretimde hem de toplumsal yapıda köklü dönüşümler yaratmış, kırsal kalkınmadan sanayiye geçiş sürecini hızlandırmıştır. Bu değişiklikler ekonomik kalkınmaya katkı sağlarken, sosyal yapıda da önemli dönüşümlere neden olmuştur.

Sayfa 115 Cevapları

Geleneksel üretim ile endüstriyel üretim arasındaki farklılıklara yukarıda belirtilenler dışında neler eklenebilir?

Kısa Cevap: Geleneksel üretimde daha fazla insan emeği kullanılırken, endüstriyel üretimde makineleşmenin etkisiyle seri ve hızlı üretim ön plandadır. Geleneksel üretimde yerel pazarlara yönelim varken, endüstriyel üretim küresel pazarlara açılmayı hedefler.

Detaylı Açıklama:

• Hedef Pazar: Geleneksel üretim genellikle yerel ihtiyaçları karşılamaya yönelikken, endüstriyel üretim hem ulusal hem de uluslararası pazarlara hitap eder.
• Ürün Standardı: Geleneksel üretimde el emeğine dayalı, benzersiz ürünler ön plandayken, endüstriyel üretimde standart ve seri ürünler üretilir.
• Maliyet ve Verimlilik: Geleneksel yöntemler daha yüksek maliyetli ve düşük verimli olabilirken, endüstriyel üretim düşük maliyetle yüksek verim sağlamayı amaçlar.
• Çevresel Etki: Geleneksel üretim çevreye daha az zarar verirken, endüstriyel üretim yoğun enerji kullanımı ve atık üretimi nedeniyle çevreye daha fazla zarar verebilir.
• İş Gücü ve Uzmanlık: Geleneksel üretimde genel becerilere sahip işçiler kullanılırken, endüstriyel üretimde belirli alanlarda uzmanlaşmış iş gücü ve mühendislik bilgisi gereklidir.
• Tedarik Zinciri: Geleneksel üretimde yerel kaynaklar ön plandayken, endüstriyel üretim global tedarik zincirlerini kullanır.

Sonuç: Endüstriyel üretim, geleneksel üretime göre daha karmaşık bir yapıya sahip olup, teknoloji, sermaye ve pazarlama olanaklarını daha etkin bir şekilde kullanır. Bu da üretimde daha büyük ölçeklere, daha geniş pazarlara ve daha fazla ekonomik büyümeye yol açar.

Sayfa 116 Okuyalım Cevapları

Soru: Yukarıdaki metne göre Sanayi Devrimi’nin temel unsurları nelerdir?

Sanayi Devrimi'nin Temel Unsurları

Sanayi Devrimi, XVIII. yüzyılın sonlarından itibaren makineleşmeye dayalı üretim sisteminin hız kazanmasıyla, sosyal ve ekonomik yaşamda köklü değişikliklere yol açmıştır. Yukarıdaki metne göre, Sanayi Devrimi'nin temel unsurları şunlardır:

1. Enerji Kaynaklarının Kullanımı: Kömür ve demir gibi doğal kaynaklar, sanayileşme sürecinde hayati bir rol oynamıştır. Kömür, fabrikaların enerji ihtiyacını karşılamış, demir ise sanayi tesislerinin inşasında ve makine yapımında kullanılmıştır.

2. Makineleşme: İnsan gücünün yerini alan makineler, üretim süreçlerini daha hızlı ve verimli hale getirmiştir. Bu durum fabrikaların daha büyük ölçeklerde üretim yapmasına olanak tanımıştır.

3. Fabrikalaşma: Üretimin merkezileştiği fabrikalar, nüfusun yoğunlaştığı sanayi bölgelerinde önemli ekonomik ve sosyal dönüşümlere yol açmıştır. Bu fabrikalar, iş gücünü etkili şekilde kullanarak üretim kapasitesini artırmıştır.

4. Ekonomik ve Ticari Gelişmeler: Sanayi Devrimi ile üretim maliyetleri düşmüş, uluslararası ticaretin hacmi genişlemiştir. Aynı zamanda fabrikaların ihtiyaç duyduğu hammaddelerin temini ve üretilen ürünlerin satışı için ticari faaliyetler büyük önem kazanmıştır.

5. Teknolojik Gelişmeler: Sanayi Devrimi sırasında, buhar gücüne dayalı makinelerin geliştirilmesi üretim sürecini kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır. Bu yenilikler, daha etkin üretim yöntemlerinin yaygınlaşmasını sağlamıştır.

6. Kentleşme: Fabrikalarda çalışmak üzere kırsaldan kentlere göç hızlanmış, bu durum şehirlerin büyümesine ve toplumsal yapının değişmesine yol açmıştır.

Sanayi Devrimi'nin bu temel unsurları, üretimin sadece teknik ve ekonomik yönlerini değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel yapıları da dönüştürmüştür.