12. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 161 Cevapları Meb Yayınları

Türkiye'nin Jeopolitik Durumunun GZFT Analizi

Güçlü Yönler:

• Stratejik Konum: Asya, Avrupa ve Orta Doğu’nun kesişim noktasında bulunması.
• Genç ve Dinamik Nüfus: Çalışma gücü yüksek ve yenilikçi bir nüfusa sahip olması.
• Büyüyen Ekonomi: Sanayi, ticaret ve ihracat alanlarında gelişen bir ekonomi.
• Bölgesel Güç: Orta Doğu, Balkanlar ve Kafkaslar’da etkin bir ülke konumunda bulunması.
• Tarihi ve Kültürel Zenginlik: Küresel çapta önemli bir turizm destinasyonu olması.

Zayıf Yönler:

• Coğrafi Riskler: Deprem kuşağında bulunması, doğal afetlere açık olması.
• Ekonomik Sorunlar: Yüksek enflasyon, dış borç ve döviz dalgalanmaları.
• Siyasi Kutuplaşma: İç politikadaki bölünmeler ve toplumsal gerilimler.
• Eğitim Sisteminin Eksiklikleri: Kaliteli eğitime erişimde yaşanan sorunlar.
• Dış Politika Sorunları: Komşu ülkelerle dönemsel gerilimler ve diplomatik krizler.

Fırsatlar:

• Bölgesel İşbirliği: Türk Devletleri Teşkilatı, NATO ve AB ile ilişkiler.
• Ekonomik Kalkınma: Teknoloji ve sanayi alanında gelişen yatırımlar.
• Yumuşak Güç: Kültürel diplomasi, medya ve eğitim alanında uluslararası etkisini artırma.
• Enerji Transit Güzergahı: Doğalgaz ve petrol boru hatları sayesinde enerji merkezi olma potansiyeli.
• Avrupa Birliği'ne Üyelik: AB ile ekonomik ve siyasi ilişkileri geliştirme şansı.

Tehditler:

• Terörizm: İç ve dış kaynaklı güvenlik tehditleri.
• Orta Doğu’daki Sorunlar: Bölgesel çatışmaların Türkiye’ye yansıması.
• Göç Akınları: Sınır güvenliği ve mülteci politikalarıyla ilgili zorluklar.
• Küresel Ekonomik Krizler: Türkiye’nin dış ticaretini ve ekonomik büyümesini olumsuz etkileyebilecek krizler.
• Bölgesel Güç Rekabeti: Doğu Akdeniz, Karadeniz ve Orta Doğu’daki ülkelerle yaşanan stratejik rekabet.

Sonuç:

• Türkiye’nin jeopolitik durumu karmaşıktır ve birçok avantaj ile risk içermektedir.
• Bölgesel ve küresel güç olma potansiyeline sahiptir ve doğru stratejilerle bu etkisini artırabilir.

3.2. Ara Değerlendirme Soruları ve Cevapları

1. Jeopolitik yönden değişen unsurlar ve günümüzde yaşanan gelişmeler dikkate alındığında Türkiye’ye ait jeopolitik konumun bölgesel ve uluslararası etki düzeyi ile ilgili neler söylenebilir?

Kısa Cevap: Türkiye’nin jeopolitik konumu, enerji geçiş yolları, stratejik boğazlar ve bölgesel çatışmalar nedeniyle küresel öneme sahiptir.

Türkiye, Asya ile Avrupa arasında köprü konumunda olup enerji nakil hatları, ticaret yolları ve askeri üsleriyle bölgesel ve küresel politikalar üzerinde belirleyici bir aktördür. Doğu Akdeniz’deki enerji kaynakları, Suriye ve Irak’taki güvenlik dinamikleri ve Karadeniz’deki dengeler, Türkiye’nin jeopolitik etkisini artırmaktadır. Ayrıca NATO üyesi olarak Batı ile güçlü ilişkiler sürdürürken, doğudaki komşularıyla ticari ve siyasi bağlarını geliştirmesi, onu stratejik bir merkez haline getirmektedir.

2. Türkiye’de tarım, sanayi, ulaşım, turizm alanlarında uygulanan politikaların ülke jeopolitiğine etkileri nelerdir? Düşüncelerinizi örneklerle açıklayınız.

Kısa Cevap: Türkiye’nin ekonomik politikaları, coğrafi avantajlarından etkilenerek tarım, sanayi, ulaşım ve turizm sektörlerinde gelişmeyi desteklemektedir.

Türkiye’nin tarım politikaları, gıda güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynarken, sanayi politikaları ülkenin küresel pazarlarda rekabet gücünü artırmaktadır. Marmara ve Ege bölgelerindeki sanayi yatırımları, Türkiye’yi bir üretim merkezi haline getirirken, boğazlar ve karayolu projeleri sayesinde ulaşım sektörü güçlenmektedir. Turizm alanında, tarihi ve doğal güzellikler ile kültürel miras, Türkiye’yi dünyanın en çok ziyaret edilen ülkelerinden biri yapmaktadır. Bu faktörler, Türkiye’nin ekonomik bağımsızlığını artırarak uluslararası alanda daha güçlü bir konum elde etmesini sağlamaktadır.