12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 94-95-96 Cevapları Melis Yayınları

Hazırlık Sorusu ve Cevabı

Soru: Metne göre Milli Edebiyat anlayışını devam ettiren şairlerin özellikleri nelerdir? Belirleyiniz.
Cevap: Milli Edebiyat anlayışını devam ettiren şairler, eserlerinde halk kültürüne ve değerlerine yer vererek sade bir dil kullanmayı tercih etmişlerdir. Türk milletinin milli duygularını yansıtan konuları işlerken, halkın yaşamına dair öğeleri ve geleneksel motifleri şiirlerinde sıkça kullanmışlardır.

Metni Anlama Ve Çözümleme Cevapları

Soru 1: “Kada” kelimesinin anlamını metin bağlamından hareketle tahmin etmeye çalışınız, tahmininizi çeşitli kaynaklardan kontrol ediniz.

• Tahmin: Kabahat, suç, hata.
• TDK Karşılığı: Bir kişinin yaptığı yanlış hareketler, kaza.

Soru 2: Bir şiirin nazım biçimi belirlenirken nazım birimi, kafiye örgüsü, ölçü gibi şekil özellikleri, nazım türü belirlenirken işlediği tema ve konu esas alınır. “Bağlamacıya” adlı şiirin nazım türünü belirleyiniz.

Cevap: Bu şiir Türk Halk Şiirinin ve şairlerinin güzelliklerini anlattığı için güzelleme türünde bir şiirdir.

Soru 3: “Bağlamacıya” şiirinin temasını belirleyip aşağıdaki ilgili alana yazınız.

Cevap: Tema: Halk kültürü ve şiir övgüsüdür.

Soru 4: “Bu türküyü söyler baban, deden de, / Sen de destancısı ol bu dağların.” Bu dizelerde ifade edilmek istenenleri açıklayınız.

Cevap: Bu dizelerde şair, babası ve dedesi gibi dinleyicinin kendisinin de halk müziği ve destan geleneğini sürdürmesi gerektiğini ifade eder. Bu, kültürel mirası yaşatmanın ve devam ettirmenin önemini vurgular.

Soru 5: “Bağlamacıya” adlı şiirdeki söyleyicinin özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: “Bağlamacıya” adlı şiirdeki söyleyici, halk şiirine ve türkülere büyük bir ilgi duyan, geleneksel müzik ve ozanlar hakkında bilgi sahibi olan ve bu geleneği yaşatmasını isteyen bir kişidir.

Soru 6: İkinci ve üçüncü dörtlüklerde anlatıcının bağlamacıdan istediği nedir? Açıklayınız.

Cevap: Anlatıcı, bağlamacıdan eski halk şairlerinin ve ozanlarının isimlerini anarak onların türkü ve ezgilerini çalmasını ve bu kültürü halka şiirle yaşatmasını ister.

Soru 7: “Bağlamacıya” adlı şiirde ahenk unsurlarını belirleyip söyleyiniz.

Cevap: Şiirde yarım ve tam kafiyelerle birlikte ek halinde redifler kullanılmıştır. Kafiye düzeni abab-ccbb-ddbb şeklindedir.

Soru 8: “Bağlamacıya” adlı şiirde hangi imgelere yer verilmiştir? Şiirin teması ve kullanılan imgeler arasında nasıl bir ilişki vardır? Değerlendiriniz.

Cevap: Şair isimleriyle birlikte kullanılan ifadeler halk şiirini ve sanatçıların sanat özelliklerini hatırlatan birer imge olarak kullanılmıştır. Ayrıca “nağmelerin diriltilmesi, dağların destancısı olmak, eski ustaların sesi olmak” gibi imgeler halk geleneğini yeniden önem kazandırmak için kullanılmıştır.

Soru 9a: “Bağlamacıya” şiirindeki milli, manevi, evrensel değerler ile sosyal, siyasi ve tarihî öğeleri belirleyiniz.

Cevap: Halk müziğine sahip çıkılması ve bu mirasın gelecek nesillere tanıtılması milli, manevi, sosyal ve siyasi öğelerdir. Ayrıca sanat ve müziğe verilen önem de şiirin tarihî bir değer taşımasına katkıda bulunur.

Soru 9b: “Bağlamacıya” şiirinde dile getirilen halk edebiyatındaki çalıp söyleme geleneğinin birey ve toplum için önemini belirleyiniz.

Cevap: Bağlamacıya şiirinde halk edebiyatındaki çalıp söyleme geleneği birey ve toplum için önemlidir çünkü bu gelenek kültürel mirası yaşatır, toplumsal değerleri ve duyguları paylaşır. Böylece bu geleneği sürdürenler kültürel bağlarını güçlendirir ve toplum, ortak kültür mirasını koruyarak birliğini ve kimliğini sürdürür.

Soru 10: Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren diğer önemli şairleri ve eserlerinden bazılarını sıralayınız.

1. Behçet Kemal Çağlar – “Benden İçeri”
2. Ömer Bedrettin Uşaklı – “Yayla Dumanı”
3. Zeki Ömer Defne – “Denizden Çalınmış Ülke”
4. İbrahim Alaeddin Gövsa – “Çanakkale İzleri”
5. Orhan Şaik Gökyay – “Destursuz Bağa Girenler”
6. Necmettin Halil Onan – “Çakıl Taşları”

Dil Bilgisi Cevapları

Soru 1: “Hani Dadaloğlu, Kul’oğlu, Muslu? / Küsmüş parmakları, sazları yaslı.” Bu dizelerde kelimelere mecaz anlam kazandırma yöntemlerini belirleyiniz.

Cevap: “Parmakları küsmüş” ifadesinde şairler kastedilmiş ama parmakları denmiş. Mecazımürsel (ad aktarması) yapılmıştır. Sazları yaslı ifadesinde kişileştirme yapılmıştır.

Soru 2: “Çal bağlamacı çal, eski türküler, / Dirilt nağmelerini ataların!” Bu dörtlükte kullanılan deyimleri bulup bunları birer cümlede kullanınız.

Cevap:

• Dile gelmek: Bağlama büyük ustanın elinde adeta dile gelmiştir.
• Sesini duyurmak: Haksızlığa uğrayanların sesini duyurmak hepimizin görevidir.

Sıra Sizde Cevapları

Soru: Ahmet Kutsi Tecer’in “Bağlamacıya” adlı şiiri ile Arif Nihat Asya’nın “Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor” adlı şiirini edebî, felsefî ve estetik anlayış yönünden karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkları belirleyip sözlü olarak ifade ediniz.

Cevap: Ahmet Kutsi Tecer’in “Bağlamacıya” şiiri, halk ozanları, bağlama ve geleneksel halk kültürünü vurgularken Arif Nihat Asya’nın şiiri bayrak ve şehirler üzerinden milli duygulara atıf getirir. İki şiirde de vatanseverlik ve kültürel mirasın yaşatılması ön plandadır. Her iki şiirin de anlaşılması kolay, sade bir dili vardır.