5. Sınıf Matematik 2. Ders Kitabı 5. Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları Meb Yayınları

5. Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları

Sayfa 108 Sorular ve Cevaplar

1) Burak’ın yapacağı araştırmaya ait anket soruları arasından hangisi olamaz?

Seçenekler:

• A) Bu salgın sizce neden kaynaklı olabilir? → Uygun bir soru, çünkü salgının nedenleri araştırılabilir.
• B) Bu salgın hastalık gündelik hayatınızı nasıl etkiledi? → Uygun bir soru, çünkü salgının bireylerin yaşamına etkisi değerlendirilebilir.
• C) Bu salgın hastalık nasıl müdahale edilebilir? → Uygun bir soru, çünkü hastalığa karşı alınabilecek önlemler araştırılabilir.
• D) Kaç tür salgın hastalık vardır? → Uygun bir soru değildir.

✔ Doğru cevap: D) Kaç tür salgın hastalık vardır?

• Bu soru genel bir bilgi sorusudur ve araştırma anketinde yer almaması gerekir.
• Anket sorularının bireylerin yaşadığı deneyimler, tutumlar ve davranışlarla ilgili olması beklenir.

2) Grafik: Türlerine Göre Atık Sayısı ile İlgili Soru

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

✔ Doğru cevap: D) Bu sınıfta en çok toplanan atık türü pet şişedir.

• Grafikte en yüksek sütun "Pet Şişe" kategorisine aittir.

Diğer seçenekleri değerlendirelim:

• A) Plastikler, kâğıt ve pil gibi 20 tane az toplanmıştır. → Yanlış. Grafikte plastik ve pil atıklarının tam sayıları net olarak belirtilmemiş olabilir.
• B) Toplanan tenekeler pet şişelerden 44 tane fazladır. → Yanlış. Teneke ve pet şişe sayıları karşılaştırıldığında bu fark bulunmamaktadır.
• C) Toplanan kâğıt ve tenekelerin toplam sayısı, pil ve plastiklerin toplam sayısından 10 tane fazladır. → Yanlış. Bu fark grafikte doğru gözükmemektedir.

Bu verilere göre, sınıfta en çok toplanan atık türü "pet şişe" olduğundan doğru cevap D şıkkıdır.

Sayfa 109 Sorular ve Cevaplar

3) Aşağıda verilen sonuçlara yönelik yorumlardan hangisi daha objektiftir?

✔ Doğru cevap: D) "Bir araştırmada belirli bir grup insanın belirli bir hobiyi benimsediği tespit edildi."

Neden?

• Bu ifade yalnızca araştırma sonucunu bildirir ve herhangi bir öznel yorum içermez.

Diğer seçeneklerde kişisel yorumlar ve genellemeler bulunmaktadır:

• A) "Bir araştırmada belirli bir grubun belirli bir markayı tercih ettiği tespit edildi." → Ancak ardından "Modayı anlamayan kişiler" gibi subjektif bir yorum eklendiği için objektif değildir.
• B) "Bir araştırmada belirli bir grup insanın belirli bir müzik türünü sevdiği tespit edildi." → Ancak "Bundan sonra yapılacak müzik çalışmaları hepsi bunun üzerine olmalıdır" gibi genelleyici bir önerme içerdiği için objektif değildir.
• C) "Bir araştırmada belirli bir grubun belirli bir sosyal aktiviteyi tercih ettiği tespit edildi." → Ancak "Bu gruptaki kişilerden farklı bir sosyal aktivite tercih eden olmamıştır" gibi kesin ifadeler içerdiği için objektifliği tartışmalıdır.

Sonuç: D şıkkı, doğrudan gözlem ve araştırma sonucu olduğu için en objektif olan seçenektir.

4) Hanelerde enerji en fazla hangi amaçla kullanılmıştır?

✔ Doğru cevap: Alan Isıtma

Neden?

• Grafikte en büyük dilimi oluşturan enerji tüketim kategorisi "Alan Isıtma"dır.
• Bu, hanelerde en fazla enerjinin ısınma amaçlı kullanıldığını gösterir.

3) Verilen grafiği inceleyerek enerji tüketim amaçları ile evlerdeki enerji kullanım amaçlarını karşılaştırıp yorumlayınız.

• Grafikte en fazla enerji tüketimi alan ısıtmaya ayrılmıştır, bu da soğuk iklimlerde veya kış aylarında enerji ihtiyacının yüksek olduğunu gösterir.
• İkinci sırada "Aydınlatma ve elektrikli ev aletleri" kategorisi bulunmaktadır.
  • Bu, evlerde elektrikli aletlerin ve aydınlatmanın yüksek bir enerji tüketim payına sahip olduğunu gösterir.
• Pişirme ve su ısıtma için kullanılan enerji daha düşük seviyededir.
• "Diğer" kategorisi ise en az enerji tüketilen alanı göstermektedir.

Genel olarak hanelerde enerji tüketiminin büyük bir kısmı ısınma ve elektrikli aletlere giderken, pişirme ve su ısıtma daha az enerji harcanan alanlardır.

Sorular ve Cevaplar

5) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

✔ Doğru cevap: C) 2020 yılında ardıç dikili alan 2022 yılındaki ardıç dikili alandan fazladır.

Neden?

• Grafiklere göre, 2022 yılında ardıç ağacı dikili alanı 2020 yılına göre artmıştır.
• Bu yüzden "2020 yılında ardıç dikili alan 2022 yılındaki ardıç dikili alandan fazladır." ifadesi yanlıştır.

Diğer şıkların doğruluk değerlendirmesi:

• A) Türkiye'de en fazla alanda bulunan ağaçların türleri değişmemiştir. → Doğru. Çünkü her iki yılda da en fazla bulunan ağaç türleri aynıdır.
• B) Her iki grafikte de kayın ağacı, kızılçam ağacına göre daha az alanda bulunmaktadır. → Doğru. Kızılçam, kayına kıyasla daha geniş alan kaplamaktadır.
• D) Ardıç ağacının bulunduğu alan diğer ağaç türlerine göre daha azdır. → Doğru. 2020 ve 2022 grafiklerinde ardıç ağacı, en az dikili alana sahip tür olarak görülmektedir.

6) Ahmet, verilen grafikleri inceleyerek aşağıdaki yorumları yapmıştır:

Yorumlar:

I. 2022 yılında meşe dikili alan, 2020 yılına göre artmıştır. → Doğru.
Grafikte meşe dikili alanının 2022’de arttığı görülmektedir.

II. 2020 yılındaki kızılçam dikili alan, 2022 yılındaki kızılçam dikili alandan azdır. → Doğru.
Grafikte 2022’de kızılçam dikili alanının arttığı net şekilde görülmektedir.

III. 2022 yılındaki kayın dikili alan, 2020 yılındaki karaçam dikili alandan fazladır. → Yanlış.
Kayın dikili alanı, 2022’de hala karaçam dikili alanından küçüktür.

Grafiklere bakıldığında, kayın dikili alanı karaçam dikili alanına göre daha düşük seviyede kalmaktadır.

Doğru cevap: C) I ve II

Neden?

• I. ve II. ifadeler doğrudur.
• III. ifade yanlıştır çünkü kayın dikili alanı, karaçam dikili alanından fazla değildir.

Sonuç: Ahmet’in yalnızca I ve II numaralı yorumları doğrudur, bu yüzden doğru cevap C) I ve II'dir.

Sayfa 111 Sorular ve Cevaplar

7) Defne, sınıf arkadaşlarının okul dışında yaptıkları bazı etkinleri araştırarak sonuçlarını aşağıdaki sıklık tablosunda göstermiştir.

a) Defne’nin araştırma sorusu ne olabilir?

• "Sınıf arkadaşlarım okul dışında en çok hangi etkinlikleri yapıyor?"
• "Öğrenciler boş zamanlarında hangi aktiviteleri tercih ediyor?"
• "Öğrenciler okul dışındaki zamanlarını nasıl değerlendiriyor?"

Bu sorular, Defne'nin yaptığı araştırmanın amacına uygun olacak şekilde düzenlenmiştir.

b) Bu araştırma sonucunda elde edilen verileri uygun bir görselleştirme aracı ile özetleyiniz ve neden bu görselleştirme aracını seçtiğinizi açıklayınız.

• Verileri en iyi şekilde sunmak için "Sütun Grafiği" kullanılabilir.
• Sütun grafiği, farklı etkinliklere katılan kişi sayılarını görsel olarak karşılaştırmak için idealdir.
• Her etkinlik için bir sütun kullanılarak, hangi etkinliklerin daha popüler olduğu kolayca görülebilir.

Sütun grafiği, sayısal karşılaştırmalar için en uygun grafik türlerinden biridir. Bu yüzden verileri en iyi şekilde özetler.

c) Elde edilen verileri, oluşturduğunuz görselleştirme aracını da dikkate alarak yorumlayınız.

• "Futbol oynamak" ve "resim yapmak" en çok tercih edilen etkinlikler arasındadır.
• "Kitap okumak" da oldukça yaygın bir etkinliktir.
• "Alışveriş merkezine gitmek" ise en az tercih edilen etkinliklerden biridir.
• Bu veriler, öğrencilerin çoğunlukla fiziksel ve eğitici aktiviteleri tercih ettiğini göstermektedir.

Sonuç olarak, öğrencilerin büyük çoğunluğu boş zamanlarında aktif ve sosyal etkinlikleri tercih etmektedir.

Sayfa 112 Sorular ve Cevaplar

8) Araştırma sorusu ne olabilir?

• "Sınıf arkadaşlarım en çok hangi yiyecekleri seviyor?"
• "Öğrenciler hangi yiyecekleri daha fazla tercih ediyor?"
• "Öğrencilerin en sevdiği yemekler nelerdir?"

b) Sıklık tablosundaki verileri istediğiniz bir grafik türü ile görselleştiriniz.

• Verileri en iyi şekilde sunmak için "Sütun Grafiği" oluşturulmuştur.
• Farklı renklerde sütunlar kullanılarak, hangi yiyeceklerin daha fazla tercih edildiği kolayca görülmektedir.
• Bu grafik, yiyecek türleri arasında görsel karşılaştırma yapmayı kolaylaştırır.

9) Muhtar Mustafa Bey, köy halkının öğrenim durumları ile ilgili bir araştırma yaparak verileri grafikle özetlemiştir.

a) Araştırma sorusu ne olabilir?

• "Köy halkının öğrenim durumu nedir?"
• "Köyde en fazla hangi eğitim seviyesine sahip insanlar bulunmaktadır?"
• "Köyde lise ve üniversite mezunlarının oranı nedir?"

b) Lise mezunu kaç kişi vardır?

Grafiğe göre lise mezunu kişi sayısı yaklaşık 80'dir.

c) İlkokul mezunu olan kişi sayısı, üniversite mezunu olan kişi sayısından kaç fazladır?

• İlkokul mezunu kişi sayısı: 30
• Üniversite mezunu kişi sayısı: 10
• Fark: 30 - 10 = 20 kişi
• İlkokul mezunları, üniversite mezunlarından 20 kişi fazladır.

ç) Ortaokul mezunu olan kişi sayısı, lise mezunu olan kişi sayısından kaç azdır?

• Ortaokul mezunu kişi sayısı: 40
• Lise mezunu kişi sayısı: 80
• Fark: 80 - 40 = 40 kişi
• Ortaokul mezunu olan kişi sayısı, lise mezunlarından 40 kişi azdır.

d) Bu araştırma ile ilgili nasıl yorumlar yapılabilir?

• Köyde en fazla lise mezunu bulunmaktadır.
• Üniversite mezunu olan kişi sayısı oldukça azdır.
• Ortaokul ve ilkokul mezunu kişi sayıları lise mezunlarından düşüktür.
• Bu durum, köyde lise eğitiminin yaygın olduğunu ancak üniversite eğitimine devam eden kişi sayısının az olduğunu göstermektedir.
• Eğitim seviyesini artırmak için üniversiteye yönlendirme projeleri yapılabilir.

Sonuç: Bu araştırma, köyde eğitim seviyesinin genel durumunu anlamak için önemli bilgiler sunmaktadır.

Sayfa 113 Sorular ve Cevaplar

10) Yanda verilen nokta grafiği bir araştırma sonucunda elde edilen verilerle oluşturulmuştur.

a) Bu araştırmaya ait araştırma sorusunu belirleyip grafiği isimlendirin.

• Araştırma sorusu: "Öğrenciler en çok hangi içeceği tercih ediyor?"
• Grafik adı: "Öğrencilerin Tercih Ettiği İçecekler"

b) Oluşturduğunuz araştırma sorusuna göre bu grafiği yorumlayınız.

• Öğrenciler arasında en fazla tercih edilen içecek "Süt" olmuştur.
• "Meyve Suyu" ikinci sırada yer alırken, "Ayran" ve "Şalgam" daha az tercih edilmiştir.
• Bu sonuçlar, öğrencilerin tatlı ve besleyici içeceklere daha fazla ilgi gösterdiğini göstermektedir.

c) Nokta grafiğindeki verileri sütun grafiği ile görselleştiriniz.

• Sütun grafiği yukarıda oluşturulmuştur.
• Bu görselleştirme, tercih edilen içecekleri daha net karşılaştırmamıza olanak sağlamaktadır.

11) Yandaki grafik, bir mağazanın elinde kalan ürünlerin beden ölçülerinin dağılımını göstermektedir.

a) Bu mağazada en çok ürün hangi bedende vardır?
✔ Cevap: Grafikte %50 ile en fazla "Küçük" beden ürün bulunmaktadır.

b) Bu mağazada en az ürün hangi bedende vardır?
✔ Cevap: Grafikte %10 ile en az "Çok Büyük" beden ürün bulunmaktadır.

c) Çok Büyük bedene ait kalan ürün sayısının toplam ürünlerin kaça kaç olduğunu kesir olarak ifade ediniz.

• "Çok Büyük" beden oranı %10'dur.
• Kesir olarak ifade edilirse: 10/100 veya sadeleştirilmiş haliyle 1/10'dur.

Sonuç: Bu veriler, mağazanın hangi bedenleri daha fazla veya daha az stokladığını göstererek satış stratejilerini belirlemelerine yardımcı olabilir.