5. Sınıf Matematik 2. Ders Kitabı Sayfa 62-63-64-65 Cevapları Meb Yayınları

İSTATİSTİKSEL ARAŞTIRMA ADIMLARI

İstatistiksel araştırma süreci dört adımdan oluşur:

1. Araştırma sorusunu belirleme
2. Veri toplama ve analiz hazırlama
3. Veri görselleştirme ve özetleme
4. Sonuçları yorumlama

Bu sürecin birinci adımında, öncelikle istatistiksel araştırma gerektiren durumlar fark edilir. Bu durumlar gözlemlendikten sonra uygun bir araştırma sorusu belirlenir. Araştırma sorusuna yönelik gözlem ve keşif yapılır. Araştırma sorusunda amacın net olması, değişkenlerin belirlenebilir olması ve sorunun veri toplanarak cevaplanabilir olması gerekir.

Bir sorunun araştırma sorusu olabilmesi için:

• Amacı net olmalıdır.
• Değişkenler belirlenebilir olmalıdır.
• Sorunun veri toplanarak oluşturulabilmesi gerekir.

Örnek 1

Cumhuriyet Ortaokulu'nun kütüphanesinde görevli öğrenci olan İpek; yıpranmış, eskimiş, yırtılmış ve kaybolmuş kitapları tespit etmiştir. Bunların yerine alınacak kitapların hangi türde olacağı konusunda okulundaki öğrencilerin fikirlerini almak istemiştir.

İpek bu amaçla okulundaki tüm öğrencilere yönelik şu araştırma sorusunu oluşturmuştur:
“Okul kütüphanemize alınacak yeni kitaplar hangi türde olmalıdır?”

İpek’in oluşturduğu bu araştırma sorusunu değerlendirerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Öncelikle burada istatistiksel araştırma yapmayı gerektiren durum nedir?
Cevap: Yıpranmış, eskimiş, yırtılmış ve kaybolmuş kitapların yerine yeni kitap alınacak olması.

Sayfa 63 Cevapları

b. İpek niçin bu araştırmayı yapmak istemiştir?

İpek, okul kütüphanesine alınacak yeni kitapların türlerini belirlemek için öğrencilerin görüşlerini almak istemiştir. Öğrencilerin en çok ilgi gösterdiği kitap türlerini belirleyerek, kütüphanenin daha verimli kullanılmasını amaçlamıştır.

2. İpek'in oluşturduğu araştırma sorusunu inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Her bir kriter için yapılan değerlendirme ve gerekçeleri tabloya yazınız.

b) Tablodaki kriterlere uygun olmayan bir araştırma sorusu yazınız.

Örnek: "Okul kütüphanesinde en çok hangi yazarın kitapları bulunmalıdır?"
Gerekçe:

• Tek bir cevabı olabilir (örneğin, en çok kitapları bulunan yazar tek bir kişi olabilir).
• Veri toplanarak net bir sonuç elde etmek zor olabilir.
• Amacı belirsizdir çünkü öğrencilerin tercih ettiği kitap türleri yerine yazar odaklıdır.

Örnek 2: Çevreyi Koruma Bilinci ile İlgili Sorular ve Cevaplar

Çevreyi koruma bilincini artırmak ve gelecek nesillere temiz bir çevre bırakmak amacıyla çevre kirliliğinin kaynaklarını, nedenlerini ve sonuçlarını araştırmanız isteniyor.

Verilen bilgilere göre bir araştırma sorusu oluşturunuz.

Örnek Araştırma Sorusu:
"Yaşadığımız bölgede en fazla çevre kirliliğine sebep olan etkenler nelerdir?"

Oluşturduğunuz araştırma sorusunun sağlaması gereken kriterlere uygun olup olmadığını inceleyiniz.

Sayfa 64 – İstatistiksel Araştırma Süreci

Araştırma Sorusu Oluşturma

Elektrik tüketimi, gıda alışverişi, günlük plan, su tüketimi gibi günlük yaşam durumlarını içeren enerji tasarrufu planları uygulamasına yönelik araştırma soruları tasarlayınız.
Yukarıdaki her bir durum için tasarladığınız araştırma sorularını yazınız.

• Elektrik tüketimi ile ilgili araştırma sorum:
  Evlerde uygulanan enerji tasarruf yöntemlerinin elektrik tüketimi üzerindeki etkileri nelerdir?

• Gıda alışverişi ile ilgili araştırma sorum:
  Gıda alışverişlerinde enerji tasarrufunu artırmaya yönelik sürdürülebilir ambalaj ve soğuk zincir uygulamalarının etkileri nelerdir?

• Günlük plan ile ilgili araştırma sorum:
  Günlük planlamanın enerji tüketimi üzerindeki etkileri nelerdir?

• Su tüketimi ile ilgili araştırma sorum:
  Su tüketiminin sürdürülebilir kullanımı için günlük su tüketiminin artması nasıl sağlanır ve su tasarrufu yapmak için hangi stratejiler daha etkilidir?

Not: Yazdıklarınızın araştırma sorusu kriterlerine uygun olup olmadığını arkadaşlarınızla kontrol ediniz.

Örnek 3

TÜİK, düzenli dijital oyun oynadığını belirten 6-15 yaş grubundaki çocuklarla Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması yapmış, sonuçlarını 22 Aralık 2021’de paylaşmıştır. Bu araştırmaya göre çocuklar en fazla mücadele oyunlarını, sonra sırasıyla macera, aksiyon, strateji, simülasyon ve spor oyunlarını tercih etmiştir. Rol yapma oyunları ise en az tercih edilen tür olmuştur.

a) Sizce bu paragrafta verilen araştırmanın ortaya çıkmasındaki istatistiksel araştırma gerektiren durum ne olabilir?

• Bilişim teknolojilerini kullanan çocukların en çok ne yaptığı ve hangi tür oyunları oynadığının tespit edilmesi için araştırma yapılmıştır.

b) Bu araştırmaya veri toplamak amacıyla TÜİK’in çocuklara yönelttiği soru ne olabilir?

• En çok hangi tür oyunları oynuyorsunuz?

Sayfa 65 Cevapları

Örnek 4: Spor Faaliyetleri Araştırması

Bir spor kulübüne kayıtlı 8-17 yaş aralığındaki çocukların yaptıkları sportif faaliyetler incelenmiştir. Çocukların sadece bir sportif faaliyet yaptığı bilinmektedir ve hangi faaliyeti yaptıkları tabloda kesir gösterimiyle verilmiştir.

Sorular ve Cevaplar

a) Bu paragraftaki araştırmanın ortaya çıkmasını gerektiren durum ne olabilir?
→ 8-17 yaş aralığındaki çocukların hangi sportif faaliyetleri yaptığını belirlemek amacıyla araştırma yapılmıştır.

b) Bu araştırmaya veri toplamak amacıyla çocuklara yöneltilebilecek bir soru ne olabilir?
→ Hangi sportif faaliyeti yapıyorsunuz?

Etkinlik 2: Araştırma Sorusu Olur mu?

Aşağıdaki tabloda yer alan soruların araştırma sorusu olup olmadığını belirleyiniz ve gerekçelerini yazınız.