5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 92-93-94-95-96-97 Cevapları Meb Yayınları

2. Öğrenme Alanı - Değerler

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 92

1. "T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ve TEMA iş birliği ile 'Su Kardeşliği' projesi hazırlanmıştır. Bu proje kapsamında çocuklara yönelik su varlığının yaşam için önemi, su kirliliği, su tasarrufu, suyun sürdürülebilirliği ve su ayak izi konularında hazırlanan eğitim etkinlikleri gerçekleştirilmektedir."

Yukarıdaki metinde hangi değerlere vurgu yapılmıştır?

Cevap: Bu metinde Duyarlılık, Sorumluluk ve Yardımseverlik değerlerine vurgu yapılmıştır. Duyarlılık, su varlığının korunması ve su kirliliği konusunda toplumsal bilinci artırma amacı taşır. Sorumluluk, bireylerin su kaynaklarını koruma konusundaki sorumluluğunu ifade ederken, Yardımseverlik ise toplum olarak bu konuda iş birliği yapmanın önemini belirtmektedir.

2. "Doğal ve beşerî çevre unsurlarımız, gelecek nesillere bırakacağımız önemli miraslardır. Bu sebeple ülkemizde doğal ve beşerî çevrenin korunması ve sürdürülebilir çevre bilincinin oluşturulması için projeler geliştirilmektedir. Bu projeler yetkili birimler ve sivil toplum kuruluşları tarafından hazırlanıp uygulanmaktadır."

Yukarıdaki metinde hangi değerlere vurgu yapılmıştır?

Cevap: Bu metinde Duyarlılık, Sorumluluk ve Vatanseverlik değerlerine vurgu yapılmıştır. Duyarlılık, doğal çevrenin korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacı taşırken, Sorumluluk, çevrenin korunması konusunda her bireyin ve kuruluşun üzerine düşeni yapması gerektiğini ifade eder. Vatanseverlik ise ülkemizin doğal mirasına sahip çıkmayı, bu değerleri koruyarak geleceğe taşımayı hedefler.

3. "Ahmet, mahallesinde yer alan tarihi çeşmeyi çok sevmektedir. Bu çeşmeden ne zaman su içse geçmişin yapımına katkısı olan insanları aklına getirmektedir. Ahmet, eski güzelliğe sahip bu çeşmenin kültürel bir miras olduğunu düşünmektedir. Bu yüzden tarihi çeşmeyi korumaya yönelik düzenlenen tüm faaliyetlere katılmaya çalışmaktadır."

Yukarıdaki metinde hangi değerlere vurgu yapılmıştır?

Cevap: Bu metinde Duyarlılık, Sorumluluk ve Saygı değerlerine vurgu yapılmıştır. Duyarlılık, tarihi ve kültürel mirasın korunmasına gösterilen ilgiyi ifade ederken, Sorumluluk, bireyin tarihi eserlere sahip çıkma görevini üstlenmesi anlamına gelir. Saygı ise geçmişte bu eseri yapanlara ve kültürel mirasa karşı duyulan derin bir bağlılığı temsil etmektedir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 93

İlimizin Göreceli Konumu

Göreceli konumu belirlerken kullanılan bilgiler:

• Komşu iller: İlimizin çevresindeki komşu iller, coğrafi konumumuzu belirlemede önemlidir.
• Yeryüzü şekilleri: Dağlar, ovalar, denizler gibi yeryüzü şekilleri ilimizin konumunu etkiler.
• Önemli ulaşım yolları: Kara yolları, demir yolları ve deniz yolları gibi ulaşım bağlantıları ilimizin stratejik konumunu belirler.

Yaşadığımız ilin göreceli konum özellikleri:

• Yaşadığınız il ile ilgili ayrıntılı coğrafi özellikler (örneğin, deniz kıyısında yer alması ya da dağlık bir bölgede bulunması).

Ülkemize Komşu Devletler

Ülkemize kara sınırı olan devletler:

• Azerbaycan, Bulgaristan, Yunanistan, Gürcistan, İran, Irak, Suriye, Ermenistan gibi komşular, Türkiye’nin kara sınırı olan ülkeleridir.

Ülkelerin bağımsızlık sembolleri:

• Bayrak: Her ülkenin bağımsızlığını temsil eden en önemli semboldür.
• Başkent, milli marş: Ülkelerin başkenti ve milli marşı da bağımsızlık sembollerindendir.
• Resmi dil, para birimi: Ülkelerin resmi dili ve para birimi, ulusal kimliğin önemli unsurlarıdır.

İlimizde Yaşanabilecek Afetler ve Etkileri

Meydana gelebilecek afetler:

• Deprem: Türkiye’nin pek çok yerinde görülebilen doğal bir afettir.
• Obruk oluşumu: Özellikle karstik arazilerde sıkça karşılaşılan bir durumdur.
• Sel: Yoğun yağış alan bölgelerde meydana gelen su taşkınlarıdır.

Afetlerin etkilerine karşı tedbir alan kurum ve kuruluşlar:

• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı)
• Bakanlıklar: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı gibi çeşitli bakanlıklar afetlere karşı önlemler alır.
• Belediyeler: Yerel yönetimler afet risklerini azaltmak için çalışmalar yapar.

Afetlerin etkilerine karşı bireysel olarak alabileceğimiz tedbirler:

• Gerekmedikçe iletişim araçlarını kullanmamak: Acil durumlarda iletişim araçlarını gereksiz yere meşgul etmemek önemlidir.
• Panik yapmadan hareket etmek: Sakin ve bilinçli davranmak hayati önem taşır.
• Tehlike oluşturacak alanlardan uzak durmak: Afet esnasında güvenli alanlarda kalmak gereklidir.

Doğal ve Beşeri Çevremizdeki Değişim

Yaşadığımız ildeki doğal ve beşerî çevreyi oluşturan unsurlar:

• Bölgedeki nehirler, göller, ormanlık alanlar gibi doğal unsurlar.
• Sanayi tesisleri, tarım alanları gibi insan eliyle oluşturulmuş beşeri unsurlar.

Değişimin sebepleri:

• Nüfus artışı: Bölgedeki nüfusun artması doğal ve beşeri çevreyi etkiler.
• Teknolojik gelişmeler: Endüstrileşme ve teknolojik ilerlemeler çevre üzerinde etkili olabilir.
• Ulaşım imkânlarının gelişmesi: Ulaşım yollarının artması doğal alanları etkileyebilir.

Değişimin sonuçları:

• Beşerî çevrenin genişlemesi: Yerleşim alanlarının genişlemesi doğal alanları daraltabilir.
• Çevre kirliliği: Sanayi faaliyetleri ve yerleşimlerin artması çevre kirliliğine yol açabilir.
• Doğal kaynakların tahribi: Doğal alanların ve kaynakların azalması.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 94

1. Türkiye mülki idare bölümleri haritası üzerinde ülkemiz illerinin göreceli konum özellikleri ile ilgili verilen bilgiler doğrultusunda soruları ilgili alana cevaplayınız.

a. Asya ve Avrupa kıtalarında toprağı bulunan illeri yazınız.

Cevap: İstanbul ve Çanakkale illerimiz hem Asya hem de Avrupa kıtalarında toprak bulunduran illerimizdir.

b. İki farklı ülke ile sınırı olan illerimizi yazınız.

Cevap: Edirne (Yunanistan ve Bulgaristan), Iğdır (Ermenistan ve Nahçıvan)

c. Ülkemizin en büyük gölüne kıyısı olan illerimizi yazınız.

Cevap: Van (Van Gölü), Bitlis (Van Gölü)

ç. Komşu ülkelerle sınırı olan illerimizi yazınız.

Cevap: Kırklareli, Edirne, Hatay, Kilis, Gaziantep, Ardahan, Hakkâri, Şanlıurfa, Van, Iğdır, Kars, Artvin

d. Sivas iline komşu olan illerimizi yazınız.

Cevap: Ordu, Tokat, Yozgat, Kayseri, Kahramanmaraş, Malatya, Erzincan, Giresun.

2. Çanakkale’de yaşayan bir kişi, yaşadığı ilin göreceli konum özelliklerini belirtirken aşağıdakilerden hangisine haritadan ulaşamaz?

A) Üç farklı ile komşudur.
B) İki farklı denize kıyısı vardır.
C) Anadolu’nun doğusunda yer alır.
D) Asya ve Avrupa kıtalarında toprakları bulunmaktadır.

Cevap: C) Anadolu’nun doğusunda yer alır.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 95

3. Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

a. Sadi Öğretmen’in yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrenin değişimine neden olan unsurlar nelerdir?

Cevap: Sadi Öğretmen’in yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrenin değişimine neden olan unsurlar arasında çay tarımı, fabrika kurulumu, nüfus artışı, konut sayısındaki artış ve altyapı gelişimi bulunmaktadır. Bu unsurlar, bölgedeki ekonomik ve sosyal yapıyı değiştirerek doğal ve beşerî çevre üzerinde etkili olmuştur.

b. Sadi Öğretmen’in yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrenin değişiminden etkilenen unsurlar nelerdir?

Cevap: Değişimden etkilenen unsurlar arasında tarım arazilerinin sanayi alanlarına dönüşmesi, yerleşim alanlarının genişlemesi, altyapı ihtiyaçlarının artması ve hastane, okul, alışveriş merkezi gibi yapıların kurulması yer almaktadır. Bu durum, ildeki doğal yapının değişimine ve şehirleşme sürecinin hızlanmasına neden olmuştur.

c. Sadi Öğretmen’in yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrede meydana gelen değişimin etkileri nelerdir?

Cevap: Meydana gelen değişim, ilde nüfus yoğunluğunun artmasına, sanayileşmenin hızlanmasına, alt yapı taleplerinin artmasına ve şehirleşme sürecinin hızlanmasına yol açmıştır. Ayrıca, doğal tarım alanlarının azalması ve çevre kirliliğinin artması gibi olumsuz etkiler de gözlemlenmiştir.

4. Aşağıdakilerden hangisi Sadi Öğretmen’in yaşadığı ildeki doğal ve beşerî çevrede meydana gelen değişimin sonuçlarından biridir?

A) İşsiz insan sayısı artmıştır.
B) Artan nüfus il geneline dengeli dağılmıştır.
C) İlin yüz ölçümünde genişleme yaşanmıştır.
D) Şehrin sosyal yapısı değişime uğramıştır.

Cevap: D) Şehrin sosyal yapısı değişime uğramıştır.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 96

Aşağıdaki görsellere ve verilen bilgilere göre afet türleri ve tedbirler sıralanmıştır.

1. Görsel (Göresel 2.45)

Doğa kaynaklı afetin adı: Erozyon

Afet öncesi tedbirler:

• Bitki örtüsünü korumak için ağaçlandırma yapmak.
• Toprağın suyla taşınmasını engellemek için tarımsal alanlarda uygun ekim teknikleri kullanmak.

Afet sırasında tedbirler:

• Toprak kaymasını önlemek için şiddetli yağış dönemlerinde dikkatli olmak.

Afet sonrası tedbirler:

• Erozyonun etkilediği alanlarda rehabilitasyon çalışmaları yapmak.
• Bitki örtüsü kaybını önlemek amacıyla fidan dikimi yapmak.

2. Görsel (Göresel 2.46)

Doğa kaynaklı afetin adı: Çığ

Afet öncesi tedbirler:

• Çığ riski yüksek bölgelere ağaç dikimi yaparak riskleri azaltmak.
• Çığ potansiyeli olan yerlerde ikaz ve uyarı sistemleri kurmak.

Afet sırasında tedbirler:

• Yerleşim yerlerine yaklaşan çığlara karşı yerel ikaz sistemlerini dinlemek.
• Güvenli alanlara hızlıca tahliye etmek.

Afet sonrası tedbirler:

• Çığın ardından etkilenen bölgelerde arama kurtarma ekiplerinin çalışmalarını desteklemek.
• Afetten etkilenen kişilerin güvenli alanlara taşınmasını sağlamak.

3. Görsel (Göresel 2.47)

Doğa kaynaklı afetin adı: Sel

Afet öncesi tedbirler:

• Dere ve akarsu yataklarında yapılaşmayı önlemek.
• Sel baskınlarını önlemek için bölgelerde uygun altyapı çalışmaları yapmak.

Afet sırasında tedbirler:

• Sel suları yükseldiğinde yüksek yerlere çıkmak.
• Sel riski olan bölgelerde tehlikeli alanlardan uzak durmak.

Afet sonrası tedbirler:

• Selden etkilenen alanlarda temizleme ve iyileştirme çalışmaları yapmak.
• Eşyaların tekrar kullanılmadan önce iyice kurutulmasını sağlamak.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 97

a. Samet ve Sena ödevleriyle ilgili bilgi toplarken sırasıyla neler yapmışlardır?

1. İlk olarak kütüphaneye gidip planlarını orada yapmayı tercih etmişlerdir.
2. Araştırma konularını belirledikten sonra ilgili kitap, dergi ve görsel kaynakları toplamak için kütüphanede arama yapmışlardır.
3. Buldukları kaynaklardaki bilgileri karşılaştırarak güvenilirliklerini sağlamışlardır.
4. Eksik kalan kısımlar için internet üzerinden genel kaynaklara başvurarak araştırmalarını tamamlamışlardır.
5. Bilgileri not ederek ödevlerini hazırlamışlardır.

b. Sena’nın bilgilerini not ettiği güney kara sınır komşularımız hangileridir?

Cevap: Güney kara sınır komşularımız: Suriye, Irak

c. Samet’in bilgilerini not ettiği kara sınır komşularımız hangileridir?

Cevap: Kara sınır komşularımız: Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan, İran, Suriye, Irak

ç. Samet ve Sena, bilgilerin güvenilirliğini sağlamak için ne yapmıştır?

Cevap: Samet ve Sena, buldukları bilgileri karşılaştırarak doğruluğundan emin olmak için güvenilir kaynaklardan faydalanmış ve bilgileri birbiriyle kıyaslayarak güvenilirliğini sağlamışlardır.