9. Sınıf Düşünme Eğitimi Ders Kitabı Sayfa 77 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Düşünme Eğitimi Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 77

1. Açıklamalarda yer alan akıl yürütme hatalarını tespit ederek hataların sebeplerini tartışınız.

Yokluk Kanıt Olduğunda:

• Hata: Mısırlı arkeolog, "Hiç kablo bulunmaması, kablosuz teknoloji kullanıldığı anlamına gelir." şeklinde bir çıkarım yapmıştır.
• Sebep: Bu durum, "yokluktan kanıt çıkarma" (Argument from Ignorance) safsatasıdır. Bir şeyin kanıtının olmaması, onun tersinin doğru olduğunu göstermez.

Alice Harikalar Diyarında:

• Hata: Güvercin, Alice’in yumurta yemesini yılan olmasına bağlamaktadır.
• Sebep: Yanlış genelleme hatası yapılmıştır. Bir benzerlikten hareketle yanlış bir sonuca varılmaktadır.

Kim Daha Güvenilir?:

• Hata: İlyas, Levent'in hayatta olduğunu gözleriyle görmesine rağmen, başkasının sözünü daha güvenilir bulmaktadır.
• Sebep: Otoriteye başvurma safsatası yapılmıştır. Kendi duyularıyla doğrulayabileceği bir bilgiyi başkasının sözüyle çürütmeye çalışmaktadır.

Mehmet Akif'in Mesleği:

• Hata: Akif’in mesleğinin siyasi bilgisini etkilediği iddia edilmiştir.
• Sebep: Kişiye yönelik safsata (Ad Hominem) yapılmıştır. Konuyla doğrudan ilgisi olmayan bir bilgi (meslek) öne sürülerek esas tartışma saptırılmıştır.

2. Farklı mecralarda (sosyal medya, televizyon, dergi, kitap, gazete, aile içi iletişim vb.) karşılaştığınız akıl yürütme hatalarına örnek veriniz.

Sosyal Medya:

• "Bu diyeti herkes yapıyor, sen de denemelisin!" ifadesi, sürü psikolojisi (bandwagon fallacy) hatasına örnektir. Çoğunluğun bir şeyi yapması, onun doğru olduğu anlamına gelmez.

Televizyon Reklamları:

• Bir ünlünün bir sağlık ürününü tanıtması, "yanlış otoriteye başvurma" safsatasıdır. Ünlü kişinin konunun uzmanı olduğu düşünülerek ikna edilmeye çalışılır.

Gazete Haberleri:

• "Kış aylarında grip vakaları arttı, o hâlde tüm soğuk hava hasta yapar" ifadesi, nedensellik hatasıdır. Soğuk havanın doğrudan hastalığa neden olduğu düşünülmektedir.

3. Günlük yaşamda karşılaşılan hatalı akıl yürütmelerin düşünme sürecinizi nasıl etkilediğini tartışınız.

Hatalı akıl yürütmeler, bireylerin karar verme süreçlerini olumsuz etkileyerek yanlış bilgiye dayalı hareket etmelerine yol açabilir. Örneğin, bilimsel verilere dayanmadan yapılan genellemeler, bireyin bir olguya yanlış yaklaşmasına sebep olabilir. Aynı şekilde, medyada sıkça karşılaşılan manipülatif içerikler, bireyin olaylara taraflı bakmasına ve yanlış kararlar almasına neden olabilir. Bu tür hatalar, eleştirel düşünme becerisini zayıflatarak kişiyi yanıltıcı yönlendirmelere açık hâle getirir.