9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 198-199-200-201-202-203 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 198

Dinleme/İzleme Etkinliği: Cevaplar

1. Belge niteliği taşıyan film veya televizyon programına belgesel adı verilir. Yukarıdaki görselleri inceleyiniz. Hangi görselle ilgili bir belgesel çekmek isterdiniz? Gerekçeleriyle yazınız.

Cevap: Yukarıdaki görsellerden deniz kaplumbağalarının yer aldığı fotoğraf ile ilgili bir belgesel çekmek isterdim. Deniz kaplumbağalarının yaşam döngüsü, yumurtadan çıkışları, denize ulaşmaları ve karşılaştıkları zorluklar oldukça etkileyici bir konu. Hem çevre bilinci oluşturmak hem de deniz yaşamını tanıtmak için bu görsel ideal bir başlangıç olurdu. Ayrıca, bu belgesel sayesinde insanların doğaya olan duyarlılığı artırılabilir.

2. Belgeselinizi nerede, ne zaman ve nasıl çekmek isterdiniz? Yazınız.

Cevap: Belgeselimi Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında, özellikle Çıralı gibi koruma altındaki bölgelerde çekmek isterdim. Yumurtadan çıkan kaplumbağaların denize ulaştığı yaz aylarında, sabahın erken saatlerinde çekimler yapılırdı. Çekimler sırasında profesyonel ekipmanlar ve uzman biyologların rehberliği ile bu anların doğallığı bozulmadan kayıt altına alınırdı.

3. Çekmek istediğiniz belgesele hangi ismi koymak isterdiniz? Yazınız.

Cevap: "Kaplumbağaların İzinde: Yaşam Mücadelesi" adını koymak isterdim. Bu isim, hem kaplumbağaların zorlu yolculuğunu hem de doğanın hassas dengesini vurgulayan etkileyici bir başlık olurdu. İzleyicilere merak uyandırarak çevreye duyarlılık kazandırmayı amaçlar.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 199

Dinleme/İzleme Öncesi: Cevaplar

1. Önemli günlerde insanlar niçin kutlama yapar? Söyleyiniz.

Cevap: İnsanlar önemli günlerde geçmişte yaşanan olayları anmak, sevdikleriyle bir araya gelmek, mutluluklarını paylaşmak ve kültürel değerlerini yaşatmak için kutlama yapar. Bu günler, birlik ve beraberliği güçlendiren özel anlar olarak kabul edilir.

2. a) Aşağıdaki görselleri inceleyiniz.

Görsellerde kışın ardından gelen bahar mevsiminin izleri görülmektedir. Karların eriyişiyle toprağın canlanışı ve ağaç dallarındaki çiçekler, doğanın yeniden dirilişini temsil ediyor.

b) Dinleyeceğiniz/İzleyeceğiniz belgeselin başlığından ve verilen görsellerden hareketle belgeselin içeriği hakkındaki tahminlerinizi yazınız.

c) Dinleme/İzleme sonrasında belgeselin içeriği hakkındaki bölümü doldurunuz. Tahminlerinizin belgeselin içeriğiyle örtüşen yönlerini söyleyiniz.

Cevap: Dinlediğim belgeselde, karların erimesiyle doğanın canlanması ve baharın gelişi konu edilmiştir. Bitkilerin yeniden yeşermesi, çiçeklerin açması ve insanların doğayla kurduğu bağ anlatılmıştır. Tahminimde olduğu gibi belgesel, doğanın uyanışını ve bu sürecin insan kültürüne etkisini detaylı bir şekilde ele almıştır. Tahminlerim büyük oranda belgeselin içeriğiyle örtüşmüştür.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 200

Dinleme/İzleme Sırası

1) Yandaki karekoddaki Nevruz adlı belgeseli dinleyiniz/izleyiniz.

(Bu etkinlik belgeselin izlenmesine bağlıdır.)

2) Aşağıda yer alan soruların cevaplarına ulaşacak şekilde belgeseli dinleyiniz/izleyiniz.

a) Nevruz kelimesinin sözlük anlamı nedir?
Cevap: Nevruz, Farsça kökenli bir kelimedir ve "yeni gün" anlamına gelir. Baharın gelişini ve doğanın uyanışını temsil eder.

b) Nevruz ne zaman kutlanmaktadır?
Cevap: Nevruz, her yıl 21 Mart'ta kutlanır ve baharın gelişini simgeler.

c) Belgeselde göre Nevruz hangi coğrafyalarda kutlanmaktadır?
Cevap: Nevruz, Orta Asya, Balkanlar, Anadolu ve Orta Doğu gibi geniş bir coğrafyada kutlanmaktadır.

ç) Nevruz’da ne tür faaliyetler yapılmaktadır?
Cevap: Nevruz’da doğanın uyanışını kutlamak için çeşitli etkinlikler yapılır. Bunlar arasında ateş üzerinden atlama, çeşitli geleneksel yemekler hazırlama, şarkılar söyleme, oyunlar oynama ve temizlik faaliyetleri bulunur.

Dinleme/İzleme Sonrası

Söz Varlığımız

Dinlediğiniz/izlediğiniz Nevruz adlı belgeselde geçen bazı kelimelerin sözlük anlamları verilmiştir. Cümlelerin bağlamından hareketle bu kelimelerin metinde hangi anlamda kullanıldığını belirleyip işaretleyiniz.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 201

1) Nevruz’un Orta Asya’dan Balkanlara kadar geniş bir coğrafyada kutlanmasının sebeplerini söyleyiniz.

Cevap: Nevruz, baharın gelişi ve yeni yılın başlangıcı olarak doğanın uyanışını simgeler. Bu anlam, farklı kültürler için ortak bir değeri ifade ettiği için Orta Asya’dan Balkanlara kadar geniş bir coğrafyada kutlanmaktadır. Doğayla uyum içinde yaşamaya dayanan geleneklerin kültürel bağları, Nevruz’un yaygın kutlanmasını sağlamıştır.

2) Nevruz’da yapılan etkinliklerin toplum hayatına sağladığı katkılar nelerdir? Yazınız.

Cevap: Nevruz etkinlikleri, toplumsal dayanışmayı ve birlik duygusunu güçlendirir. İnsanlar bir araya gelerek temizlik, yenilenme ve paylaşım etkinlikleri yapar. Doğayla olan bağın kuvvetlenmesine, geleneklerin korunmasına ve kuşaktan kuşağa aktarılmasına katkı sağlar.

3) Dinlediğiniz/izlediğiniz Nevruz adlı belgeselde yapılan etkinliklerden hangisi yaşadığınız yörede de yapılmaktadır? Söyleyiniz.

Cevap: Ateş yakılması ve üzerinden atlanması etkinliği benim yaşadığım yörede de yapılmaktadır. Bu gelenek, kötülüklerden arınmayı ve yeni bir başlangıcı simgeler.

4) Nevruz’da sofralara “S” ve “Ş” harfleri ile başlayan yedi nesne konulur. Siz olsaydınız sofranıza bu harflerle başlayan hangi nesneleri koyardınız? Yazınız.

“S” harfi ile: Sebze, salata, süt
“Ş” harfi ile: Şerbet, şalgam, şekerleme

5) Nevruz’da örsün üzerinde niçin demir dövülür? Söyleyiniz.

Cevap: Demir dövme geleneği, güç ve dayanıklılığı simgeler. Aynı zamanda, yeni başlangıçlar için zorlukların üstesinden gelmeyi ifade eder. Türk kültüründe demir, sağlamlığın ve birliğin sembolü olarak görülür.

6) Nevruz’da yapılan etkinliklerden size en ilginç gelen hangisiydi? Gerekçeleriyle yazınız.

Cevap: Ateşin üzerinden atlama etkinliği bana en ilginç gelen etkinlik oldu. Çünkü bu etkinlik, cesaret ve kötülüklerden arınma sembolü taşıyor ve aynı zamanda eğlenceli bir deneyim sunuyor.

7) Dinlediğiniz/izlediğiniz belgeselin özelliklerini şemaya yazınız.

8) Dinlediğiniz/izlediğiniz belgeselin konusunu, ana fikrini ve çekilme amacını aşağıya yazınız.

• Belgeselin Konusu:
  Nevruz’un tarihsel, kültürel ve sosyal anlamı.

• Belgeselin Ana Fikri:
  Nevruz, toplumlar arasında birlik ve beraberliği güçlendiren, doğayla uyumu temsil eden önemli bir gelenektir.

• Belgeselin Çekilme Amacı:
  Nevruz’un kültürel değerini ve kutlama geleneklerinin toplum üzerindeki etkilerini tanıtmak ve gelecek nesillere aktarmaktır.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 202

Ders İçi Çalışma

Soru: Aşağıdaki çalışmaları aşamaları takip ederek yapınız.

a) Sınıf mevcudunuza göre beşer kişilik takımlar oluşturunuz.

Cevap: Sınıfta bulunan öğrencilere göre beşer kişilik takımlar oluşturulabilir. Örneğin:

• Takım 1: Ayşe, Mehmet, Elif, Hasan, Zeynep
• Takım 2: Ali, Fatma, Ceren, Emre, Ahmet

b) İlgi alanlarınıza uygun olarak aşağıdaki tabloda belirtilen rollerden birini seçiniz. Her bir rolün bir konu bağlamında ürün ortaya koyacağını göz önünde bulundurunuz.

Cevap: Örnek bir rol seçimi: Gezgin rolünü seçen bir öğrenci, Nevruz'un kutlandığı coğrafyaları betimleyerek yazabilir.

c) Seçtiğiniz role uygun konu bağlamında ürününüzü sunmak için hazırlık yapınız.

Cevap: Her öğrenci kendi rolüne uygun bir hazırlık yapar. Örnekler:

• Yazar: Nevruz’un kutlandığı bir köyde geçen bir hikâye yazabilir.
• Gezgin: Nevruz etkinliklerini farklı coğrafyalarda gezen bir kişinin gözünden anlatabilir.
• Tarihçi: Nevruz’un tarihsel gelişimini, farklı kültürlerdeki yansımalarını anlatan bir sunum yapabilir.
• Psikolog: Nevruz’un insanlarda yarattığı duyguları ve etkileri bir şiirle ifade edebilir.
• Sanatçı: Nevruz’un kutlama sahnelerindeki karakterleri seslendirerek bir dramatik performans hazırlayabilir.

Çalışma Kâğıdı

Soru 1: Belgeselde saygı ve vatanseverlik değerlerini yansıtan ifade ve davranışlar nelerdir? Bu değerlerin belgeselde işlenmesinin dinleyici/izleyici üzerindeki etkilerini gerekçelendirerek söyleyiniz.

Cevap: Nevruz belgeselinde, geçmişten günümüze taşınan geleneklere olan saygı ve bu geleneklerin korunması önemli bir yer tutar. Ateş yakma, örs üzerinde demir dövme gibi etkinlikler vatanseverlik ve dayanışma duygularını güçlendirir. Bu değerlerin işlenmesi, izleyicilerin kültürlerine olan bağlılıklarını artırır ve toplumsal birliğin önemini hatırlatır.

Soru 2: Rolünüzü canlandırırken ve arkadaşlarınızın canlandırmalarını dinlerken/izlerken neler hissettiniz? Söyleyiniz.

Cevap: Rolümü canlandırırken Nevruz’un toplumsal birlikteliği temsil eden yönünü daha derinden hissettim. Arkadaşlarımın performanslarını izlerken farklı bakış açılarıyla bu geleneği anlamanın kültürümüzün zenginliğini görmek açısından etkileyici olduğunu fark ettim.

Soru 3: Sınıfta arkadaşlarınızla beyin fırtınası tekniğini kullanarak izlediğiniz belgeselin dil ve anlatım özelliklerini, belgeselin konusundan hareketle türünü belirleyiniz.

Cevap: Belgeselin dili sade, anlaşılır ve etkileyicidir. Anlatım şekli öğretici olduğu kadar ilgi çekicidir. Beyin fırtınasında, belgeselin bir kültür belgeseli olduğu sonucuna vardık. İçeriği, izleyiciyi bilgilendirirken aynı zamanda kültürel mirasa duyulan saygıyı vurgular.

Soru 4: Beyin fırtınası çalışması sonucunda ulaştığınız fikirleri değerlendirip son kararlarınızı yazınız.

Cevap: Belgeselin toplumsal değerleri ve kültürel mirası koruma açısından etkili bir yapım olduğu görüşüne vardık. Bu süreç, milli birlik ve dayanışmanın önemini anlamamızı sağladı. Belgeselin anlatımı, görselleri ve içeriği kültürel mirasın aktarılmasında etkili bir araçtır.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 203

Çıkış Kartı

Üç Yaz

Dinlediğiniz/izlediğiniz çok modlu metinden hareketle belgesel hakkında öğrendiğiniz veya önemli bulduğunuz üç bilgiyi yazınız.

1. Nevruz, Orta Asya’dan Balkanlar’a kadar geniş bir coğrafyada kutlanmaktadır.
2. Baharın gelişi, yeni başlangıçların ve temizliğin simgesi olarak kutlamaların merkezindedir.
3. Nevruz ateşi yakılarak üzerinden atlanması, kötü enerjilerden arınmayı ve yenilenmeyi simgeler.

İki Soru

Dinlediğiniz/izlediğiniz çok modlu metinden hareketle belgesel hakkında merak ettiğiniz veya daha fazla bilgi almak istediğiniz konu ile ilgili iki soru yazınız.

1. Nevruz ateşi üzerinden atlama geleneği hangi kültürlerde daha yaygındır?
2. Nevruz’un diğer geleneklere etkisi veya katkıları nelerdir?

Bir Paylaş

Dinlediğiniz/izlediğiniz çok modlu metinden hareketle belgesel hakkındaki bir görüşünüzü paylaşınız.

Cevap: Nevruz, sadece bir gelenek değil, aynı zamanda birlik ve beraberliği güçlendiren bir sembol olarak toplumlar için çok anlamlı. Belgesel, bu kültürel zenginliği etkili bir şekilde yansıtarak geleneklerin önemini hatırlatıyor.