9. Sınıf Meb Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 202 Etkinlik-2.30 Damla Boyutu Cevapları

Etkinlik-2.30: Damla Boyutu

Deney Adı: Damlanın Büyüklüğüne Göre Yüzey Geriliminin Belirlenmesi

Deneyin Amacı: Farklı sıvıların oluşturduğu damla boyutlarına bakarak yüzey gerilimlerini belirlemek.

Malzemeler:

İspirto (2 adet),
Su (2 adet),
Gliserin (2 adet),
Zeytinyağı (10 mL),
Su (10 mL),
Mazot (10 mL),
Pipet,
Peçete,
Petri kabı,
Kronometre,
Metre,
Yağlı kağıt,
Damlalık,
Hassas terazi.

İşlem Basamakları:

Farklı sıvılar damlalık yardımıyla belirlenen yüzeye eşit miktarda damlatılır.
Oluşan damlaların çapı ölçülerek sıvının yüzey gerilimi hakkında yorum yapılır.
Farklı sıvıların oluşturduğu damlalar karşılaştırılır ve sıvılar arasındaki yüzey gerilimleri belirlenir.

Değerlendirme Soruları ve Cevapları

1. Damlanın boyut ve şekillerinin farklı olmasının nedeni ne olabilir? Bu farklılığı moleküller arası etkileşimler açısından değerlendirerek açıklayınız.
Cevap: Damla büyüklüğünü sıvının yüzey gerilimi ve moleküller arası etkileşimler belirler. Yüksek yüzey gerilimine sahip sıvılar, molekülleri arasındaki güçlü kohezyon kuvvetleri nedeniyle daha küçük ve belirgin şekilli damlalar oluşturur. Örneğin, su ve gliserin hidrojen bağları sayesinde yüksek yüzey gerilimine sahipken, ispirto ve zeytinyağı daha düşük yüzey gerilimi gösterir, bu nedenle daha yayvan damlalar oluşturur.

2. Damlaların boyutundan yola çıkarak bu sıvıların yüzey gerilimlerini karşılaştırınız.
Cevap: Daha küçük damlalar oluşturan sıvılar yüksek yüzey gerilimine sahiptir. Sıvıların yüzey gerilim sıralaması şu şekildedir:

Gliserin > Su > Mazot > Zeytinyağı > İspirto

Gliserin en küçük damlayı oluştururken, ispirto en büyük damlayı oluşturarak yüzey geriliminin en düşük olduğunu gösterir.

3. Bu sıvıların literatürdeki yüzey gerilim değerlerini "edc.u" ve "gov.tr" uzantılı genel ağ kaynaklarını kullanarak bulunuz. Bulduğunuz yüzey gerilim değerlerini tahminlerinizle karşılaştırınız.
Cevap: Elde edilen tahmini değerler genellikle şu şekildedir (20°C sıcaklıkta):