Bu metinden hareketle hile ve karaborsacılık ile ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız

Soru : Bir tüccar, bir gemi yükü buğdayı Vasıt şehrinden Basra’ya gönderdi. Basra’daki vekiline “Buğday gelir gelmez satışa arz et!” dedi. Şehirdeki tüccarlar, vekile, oldukça bolluk olduğunu, bir hafta bekletildikten sonra satıldığı takdirde iki misli kâr yapılacağını söylediler. Vekil de buğdayı bir hafta bekletti ve iki misli kârla sattı. Durumu, malı gönderen tüccara yazdı. Tüccar, cevabi mektubunda “Yahu, biz dinimizin selameti namına az kâra kanaat edenlerdendik. Sen yanlış hareket ettin. Biz dinimizden fedakârlık ederek fazla kârı sevenlerden değiliz. Siz bize karşı büyük bir cinayet işlediniz. Mektubumu alır almaz bütün malı Basra fakirlerine sadaka olarak dağıt. Yapacağımız bu sadakayla fazla bir şey beklemiyorum. Yapılan hilenin cezasından kurtulursak, bizim için en büyük bahtiyarlık bu olacaktır.” dedi. (İmam Gazali, İhyâu Ulûmi’d-Dîn, C 2, s. 190-191.)
Bu metinden hareketle hile ve karaborsacılık ile ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Ödev cevabı kısaca : Hile ve karaborsacılık, ticarette adaleti ve güveni zedeleyen etik dışı davranışlardır. Bu tür uygulamalar hem toplumu olumsuz etkiler hem de dinî ve ahlaki değerlere aykırıdır.

İslam’da Ticaret Ahlakı: Kazanç mı, Adalet mi?

Ticarette dürüstlük ve adalet, hem İslam’ın hem de evrensel ahlakın temel ilkelerindendir. Hile yapmak, karaborsacılık yoluyla insanların zor durumda kalmasını fırsata çevirmek, kazancı helal olmaktan çıkarır. Metindeki tüccarın sergilediği tavır, kazançtan çok ahlaki değerlere ve kul hakkına önem verilmesi gerektiğini gösterir. Günümüzde de benzer durumlar yaşanmakta; bazı satıcılar, ürünleri saklayarak fiyatların yükselmesini beklemekte ve insanların mağduriyetini artırmaktadır. Oysa İslam ticarette dürüstlüğü, toplumun çıkarını gözetmeyi ve ihtiyaç sahiplerine yardım etmeyi teşvik eder. Bu nedenle, ticarette adaleti sağlamak herkesin sorumluluğundadır.