Misafir Odası Metni Cevapları (5. Sınıf Türkçe)

Misafir Odası Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 30 Cevabı

KEŞİF YOLCULUĞU

Soru: Ailenizle arkadaş ve akraba ziyaretleri yapar mısınız? Bu tür ziyaretlerde neler sizi mutlu eder?
Cevap: Evet, ailemle birlikte akraba ziyaretleri yaparız. Kuzenlerimle oynayıp vakit geçirmek beni mutlu eder. Ayrıca büyüklerimizin ilgisi ve ikramları da çok hoşuma gider.

Soru: Evinize gelen misafirleri nasıl ağırlıyorsunuz?
Cevap: Evimize gelen misafirleri güler yüzle karşılıyoruz. Onlara çay, kahve ve çeşitli ikramlarda bulunuyoruz. Rahat etmeleri için elimizden geleni yapıyoruz.

Soru: Kimlere “misafirperver” denir? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: Misafirperver, misafir ağırlamayı seven ve misafirlerini iyi ağırlayan kişilere denir. Örneğin, bir misafir geldiğinde ona ikramda bulunan ve onu rahat ettiren insanlar misafirperverdir.

Metnin başlığından ve görselinden hareketle metnin konusu hakkındaki tahminlerinizi söyleyiniz. Tahmininizin doğruluğunu metni dinledikten sonra kontrol ediniz.
Öğretmeniniz metni okurken onu dikkatlice dinleyiniz.
Metni işitilebilir bir ses tonuyla anlamı yansıtacak şekilde, doğru vurgu ve tonlamalarla okuyunuz.

MİSAFİR ODASI

Bendim evin gözbebeği
Canım sıkılmazdı hiç
Çaylar kahveler içilirdi
Eksilmezdi yüzlerde sevinç.

Bir kanepe, en az üç koltuk
Perdelerim kadife kumaştan
Ortada bir halı yumuşak tüylü
Misafirlerim olurdu her yaştan.

Bir büfem vardı köşede
İçinde siyah beyaz fotoğraflar
Aile bireylerinin mahzun bakışları
Dedeler, nineler ve torunlar.

Duvarda bir saat, içinde guguk kuşu
Dantelâlarla süslü orta sehpası
Bir vazo daima üstünde konsolun
Hoş geldiniz derdi, misafir kolonyası

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 31 Cevabı

1. ETKİNLİK

Soru: Aşağıdaki kelimeler ve kelime grubunun şiirde geçtiği dizeleri tekrar okuyunuz. Bunların şiirdeki anlamlarını tahmin edip defterinize yazınız.

göz bebeği kadife büfe konsol

Tahminlerim:

• Göz bebeği: Çok değer verilen
• Kadife: Yumuşak bir kumaş türü
• Büfe: Evlerde çeşitli eşyaların konduğu dolap
• Konsol: Küçük, çekmeceli dolap

Soru: Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz.

Kelimelerin TDK karşılığı:

• Göz bebeği: Çok değer verilen, kıymetli olan şey.
• Kadife: Yumuşak dokulu bir kumaş türü.
• Büfe: Çeşitli süs eşyalarının saklandığı dolap.
• Konsol: Üstüne süs eşyaları konulan çekmeceli dolap.

Soru: Anlamını sözlükten doğruladığınız kelimeler ve kelime grubunun farklı anlamlarda kullanıldığı cümleler aşağıda verilmiştir. Kelimeler ve kelime grubunun şiirdeki anlamıyla kullanıldığı cümleleri işaretleyiniz.

1. Göz bebeği: Bilge, çalışkanlığı ve yardımseverliği ile kısa zamanda herkesin göz bebeği olmuştu.
2. Kadife: Yeni aldığı kırmızı kadife elbisesi herkes çok beğendi.
3. Büfe: Annemin büfedeki fincanlara dokunmamıza asla izin vermezdi.
4. Konsol: Çerçevelettirdiği aile fotoğraflarını konsolun üstüne koymuştu.

2. ETKİNLİK

Okuduğunuz şiirden hareketle aşağıdaki soruları sözlü olarak cevaplayınız.

1- Şiir hangi varlığın dilinden yazılmıştır?
Cevap: Şiir, misafir odasının dilinden yazılmıştır.

2- Şiirde anlatılan odanın özellikleri nelerdir?
Cevap: Misafir odası kadife perdeleri, yumuşak tüylü halısı, dantelâlı sehpası ve aile fotoğraflarıyla dolu büfesiyle sıcacık bir ortamdır.

3- Misafir odasının canı neden hiç sıkılmamaktadır?
Cevap: Sürekli misafir ağırladığı ve neşeli anlara ev sahipliği yaptığı için canı sıkılmamaktadır.

4- “Bendim evin göz bebeği” dizesiyle şair ne demek istemiştir?
Cevap: Şair, misafir odasının evin en önemli ve değerli yeri olduğunu ifade etmek istemiştir.

5- Şair hangi duygular içinde bu şiiri yazmıştır? Bunu nereden anlıyorsunuz?
Cevap: Şair geçmişe duyduğu özlemi dile getirmiştir. Şiirde eski zamanlardaki misafir ağırlama geleneği ve odaya verilen değer anlatılmaktadır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 32 Cevabı

3. ETKİNLİK

Soru: Aşağıda “misafirlikle ilgili deyim ve kalıplaşmış sözler ile bunların anlamları verilmiştir. Deyim ve kalıplaşmış sözleri anlamlarıyla eşleştiriniz. Boşta kalan deyimin anlamını siz tahmin ederek yazınız.

• Misafir ağırlamak: (ç) Bir yerde konuk olarak karşılanıp gerekli ilgi, ikram ve izzet görmek.
• Misafir gibi oturmak: (a) Konuğa gerekli ilgiyi göstermek, ikramda bulunmak.
• Misafir kalmak: (b) Bulunduğu yerden henüz ayrılmamış gibi görünmek.
• Misafir olmak: Bir yerde konuk olarak bulunmak.

Soru: Anlamını eşleştirdiğiniz ve tahmin ettiğiniz deyim ve kalıplaşmış sözleri gereksiz kelimelere yer vermeden cümle içinde kullanınız.

Cümlelerim:

• Annem, gelen tüm konukları büyük bir özenle misafir ağırlamak için hazırlık yaptı.
• Bayramda dedemlerdeydik, misafir gibi oturduk ve keyifli bir gün geçirdik.
• Yaz tatilinde, köyde bir hafta boyunca misafir kaldık.
• Arkadaşımın evinde birkaç saat misafir oldum, çok güzel vakit geçirdik.

4. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz şiirden alınan aşağıdaki bilgilerden ve önceki bilgilerinizden yararlanarak milletimizin hangi değerlere sahip olduğu söylenebilir? Yazınız.

• Büfelerin üzerinde siyah beyaz fotoğrafların bulundurulması: Milletimizin geçmişe olan saygısı ve aile bağlarına verdiği önem.
• Dedeler, nineler ve torunlar gibi her yaştan misafirlerin olması: Kuşaklar arası bağların güçlü olduğu, her yaşa saygı duyulan bir toplum yapısı.
• Misafirlere ikramlarda bulunulması: Cömertlik, paylaşma ve misafirperverlik gibi önemli değerler.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 33 Cevabı

5. ETKİNLİK

A- Okuduğunuz şiirde hangi söz sanatları vardır? Söz sanatlarını ve bunların kullanıldığı dizeleri yazınız.

Söz Sanatları:

Kişileştirme: "Bendim evin göz bebeği, canım sıkılmazdı hiç."

• Oda, insan gibi konuşturulmuş ve bir varlık gibi hissettirilmiştir.

Teşbih (Benzetme): "Ortada bir halı yumuşak tüylü."

• Halının yumuşaklığı bir tüye benzetilmiştir.

b- Günlük hayatta en çok karşılaştığınız bir hayvan, bitki ve nesneyi seçiniz. Bunları kişileştirdiğiniz cümleler yazınız.

Cümleler:

• Sokaktaki kedi bana bakıp gülümsedi.
• Rüzgar ağaç dallarına fısıldıyordu.
• Masadaki kitap bana bir şeyler anlatmaya çalışıyordu.

c- Defterinize masadaki kitap ve kalemi konuşturduğunuz bir diyalog yazınız. Diyalog yazarken aşağıdaki yönergeleri dikkate alınız.

• Kitap ve kalemi yazınızın ana karakteri olarak belirleyiniz.
• Söz sanatlarıyla ilgili öğrendiklerinizi hayal gücünüzle birleştirerek farklı bir yazı yazmaya çalışınız.
• Türkçenin doğru, güzel ve etkili kullanıldığı cümleler kurunuz.
• Kendinize has diyaloglar yazınız.

Bir gün kitap, kaleme:

—Kalem kardeş, senden bir şey isteyebilir miyim, demiş.

Kalem de ona,

—Tabii sevgili dostum, demiş.

Kitap,

—İçimde yarım kalan bir hikâye var, senle onu tamamlayalım mı, ben söylerim sen yazarsın demiş.

Hemen işe koyulmuşlar. Kitap söylemiş, kalem yazmış. Ve artık hikâyenin sonunda, ormanın derinliklerinde kaybolan yavru tavşan sağlıklı bir şekilde evine dönmüş.

6. ETKİNLİK

Soru: Aşağıda iki ayrı metin verilmiştir. Bunları inceleyiniz. Tabloda verilen özelliklerin bunlardan hangisine ait olduğunu örnekteki gibi işaretleyiniz.

1. Bendim evin gözbebeği Canım sıkılmazdı hiç Çaylar kahveler içilirdi Eksilmezdi yüzlerde sevinç.
2. Eskiden evlerin en özen gösterilen bölümü misafir odasıydı. İnsanlar bu odaları sadece eve misafir geldiği zaman kullanırdı. Toplumlumuzda misafirlere çok değer verilir, türlü türlü ikramlarda bulunulur, her zaman güler yüz gösterilirdi. Bu durum misafirleri de çok mutlu ederdi.

"Bendim evin göz bebeği" metni: Şiirsel bir metindir ve dize yapısıyla dikkat çeker.

• Tablodaki özellik: Duygusal bir anlatım dili vardır ve dizelerden oluşur.

"Eskiden evlerin en özen gösterilen bölümü..." metni: Bilgilendirici bir metindir ve açıklayıcıdır.

• Tablodaki özellik: Düz yazı şeklinde yazılmış ve bilgilendirici bir üslup kullanılmıştır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 34 Cevabı

7. ETKİNLİK

Soru: Kültürümüzde misafirlere hangi ikramlarda bulunulmaktadır? Örnekler veriniz.

• Kolonya ve şeker: Misafir eve geldiğinde önce kolonya ve şeker ikram edilir.
• Çay ve kahve: Sohbet sırasında genellikle çay ya da kahve sunulur.
• Tatlı ve börek: Ziyaretin ilerleyen saatlerinde tatlılar, börekler veya çörekler servis edilir.
• Meyve: Çay veya kahvenin ardından meyve ikram edilir.
• Yemek: Uzun süreli misafirliklerde geleneksel yemekler hazırlanır.

Soru: “Bu Görev Bizim” bölümünde planlayıp hazırladığınız, prova ettiğiniz “Türk kültüründe misafirperverliğin yeri ve önemi” konulu konuşmayı arkadaşlarınıza sununuz. Konuşmanız sırasında aşağıdaki yönergeleri dikkate alınız.

Uygun selam ve hitap ifadelerini kullanınız.
Konuşmanızda uygun zamanda söz alıp vermeye özen gösteriniz.
Arkadaşlarınızın konuyla ilgili soru sormasına izin veriniz.
Size sorulan soruları uygun biçimde cevaplayınız.
Hazırladığınız görsellerle konuşmanızı destekleyiniz.
Konuşmanızın güçlü ve gelişmeye açık bulduğunuz yönlerini belirleyiniz.
Gelişmeye açık yönlerinizi desteklemek için ne gibi önlemler alabileceğinizi ifade ediniz.

Türk Kültüründe Misafirliğin Yeri ve Önemi

Sevgili arkadaşlar,
Türk kültüründe misafirperverlik, en önemli değerlerden biridir. Misafir, evin bereketi ve uğuru olarak görülür. Misafir ağırlamak sadece ev sahipliği değil, aynı zamanda gönül zenginliğidir.
Misafirlerimize genelde kolonya ve şekerle “hoş geldiniz” deriz. Onlara yemekler hazırlar, çay ve kahve eşliğinde sıcak bir sohbet ortamı sunarız. Bu alışkanlıklar, Türk toplumunda dayanışmayı ve bağlılığı artırır.
Unutmayalım, misafiri iyi ağırlamak sadece bir gelenek değil, insanlığımızın göstergesidir. Hep birlikte bu güzel değeri yaşatmalıyız. Teşekkür ederim.

Soru: Arkadaşlarınızdan birinin konuşmasını aşağıdaki “Akran Değerlendirme Ölçeği”nde verilen ölçütlere göre değerlendiriniz.

Ölçütlere göre değerlendirme:

• Uygun selam ve hitap ifadeleri kullanıldı mı? Evet
• Konuşması kültürümüzdeki misafirperverlik anlayışını yansıttı mı? Evet
• Konuşmasını görsellerle destekledi mi? Kısmen
• Soruları uygun ve nazik bir şekilde yanıtladı mı? Evet
• Konuşma sırasında nezaket kurallarına uydu mu? Evet

Soru: Karekodu okutarak “Hazırlıklı Konuşma Yapalım” adlı etkileşimli içeriği yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.

Cevap: Etkileşimli içeriği tamamladım. Yapılan hazırlıklı konuşmayı değerlendirdim

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 35 Cevabı

8. ETKİNLİK

Soru: Aşağıdaki paragrafı okuyunuz. Bir ismi sayı veya işaret yoluyla belirten kelimelerin altını çiziniz.

Bilgehan ve ailesi her bayram olduğu gibi bu bayram da dedelerine gitmek için yola çıktılar. Üç saat süren yolculuğun ardından köye varmışlardı. Köyün girişinde sağdaki beşinci ev dedesinin eviydi. Bu ev ona göre köyün en güzel eviydi. Dedesi onları kapıda sevinçle karşıladı ve hemen “Şu odaya geçelim de biraz dinlenin.” dedi. Biraz sohbet ettikten sonra annesi Bilgehan’a arabadan “Deden için aldığımız o hediyeleri getirir misin?” dedi. Bilgehan hemen arabaya giderek hediyeleri alıp geldi. Dedesi hediyeleri çok beğendi ve hediyeler için teşekkür etti. Biraz sohbet ettikten sonra onlara fındıklı kurabiyelerden ikram etti. Çocuklar hemen ikişer kurabiye yemişlerdi bile. Üç günlük bayram tatili hızla geçmişti ve dönme vakti gelip çatmıştı.

• İsimler: Bilgehan, ailesi, bayram, dedeleri, köy, saat, yolculuk, girişinde, ev, dedesi, oda, sohbet, annesi, hediyeler, dedesi, fındıklı kurabiyeler, çocuklar.
• Sayı: Üç, beşinci.
• İşaret: Bu, şu.

Soru: Paragrafta sayı anlamı taşıyan kelimeleri ve bunların önündeki isimleri örnekteki gibi yazınız.

üç - beşinci - ikişer
saat - ev - kurabiye

Soru: Paragrafta işaret anlamı taşıyan kelimeleri ve bunların önündeki isimleri örnekteki gibi yazınız.

bu - şu - o
yolculuk - oda - hediyeleri

Soru: Yazdığınız kelimelerden sadece soldakileri kullanarak örnekteki gibi cümleleri defterinize yazınız.

Cümlelerim:

• Sınavda bu soruyu sadece ben yaptım.
• Öğretmenimiz, üç arkadaşıma ödül verdi.
• Kardeşim beşinci sınıfa gidiyor.
• Şu evde dayımlar oturuyor.
• O gece şiddetli bir yağmur yağmıştı.
• Öğretmen her sınıftan iki kişiyi seçti.
• Bu bayramda üç teyzemi de ziyaret ederek ellerini öptüm.
• Köydeki beşinci ev, dedeme aitti.

9. ETKİNLİK

a- Aşağıdaki metinde “kesme işareti” ve “kısa çizgi”nin hangi işlevlerde kullanıldıklarını belirleyiniz.

Bakırcılıkla ilgili araştırma için Erzincan’a vardığımda Mustafa Bey’e ulaştım. Önce bana Haşan Usta’yı anlatmaya başladı: “Şehrimizin en iyi ustalarından biri Haşan Usta’dır. Haşan Us- ta’nın yaptığı bakır kaplar, o kapların üstündeki işlemeler eşsizdir. O sadece Erzincan’ımız için değil kültürümüz için çok kıymetlidir. Erzincan’da kime sorsanız onu tanır, ilerlemiş yaşına rağmen yanına giden herkesle ilgilenir, anılarını anlatır. Geçmişin taşıyıcısı olan atölyesi Yadigâr’da onu işini yaparken izlemek ayrı bir keyiftir.” Şimdi dinlediklerimden hareketle onunla tanışmaya can atıyorum.

• Kesme işareti: Özel isimlere getirilen ekleri ayırmak için (Erzincan’a, Hasan Usta’nın).
• Kısa çizgi: Satıra sığmayan kelimeleri bölerken (Ha-san Us-ta’nın).

b- Belirlediğiniz işlevlerden hareketle bu noktalama işaretlerinin kullanım kurallarını oluşturunuz. Oluşturduğunuz kuralları defterinize yazınız.

• Kesme işareti: Özel isimlere gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
• Kısa çizgi: Satıra sığmayan kelimeleri bölerken kullanılır.

c- “Ba-kır-cı-lık kelimesinde kısa çizginin hangi işlevde kullanıldığını aşağıya yazınız.

Cevap: Heceleri göstermek amacıyla kullanılmıştır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 36 Cevabı

10. ETKİNLİK

a- Karekodu okutarak metni dinleyiniz.
Cevap: Karekodu okutarak metni dinledim.

b- Metnin konusu nedir? Netinde hangi olaylar dikkatinizi çekti? Yazınız.

• Metnin konusu: Aile içi ilişkilerin önemi ve komşuluk yardımlaşması.
• Dikkat çeken olaylar: Yazarın ailesinin komşularına yardım götürmesi ve bu süreçte aile içindeki dayanışmanın vurgulanması.

c- Metindeki olayları aşağıdaki kişilerin bakış açısına göre örnekteki gibi yazınız.

Aile üyesinin bakış açısı: Aile üyesi, bu yardımlaşmanın aileyi daha çok birleştirdiğini ve komşuluk bağlarını güçlendirdiğini düşünebilir.

Komşuların bakış açısı: Komşular, kendilerine yardım edildiği için mutlu olmuş ve bu desteğin önemini hissetmiştir.

Yazarın bakış açısı: Yazar, günümüzde unutulan komşuluk ve yardımlaşma değerlerini hatırlatarak bu konudaki eksikliklere dikkat çekmiştir.

ç- Metni yazarın ve ailesinin yardıma gittiği komşularının bakış açısıyla yeniden düzenleyip kısaca anlatınız.

Yazar ve ailesi, yardıma ihtiyacı olan komşularını ziyaret eder. Bu süreçte komşularına yardım ederken aile içinde dayanışma artar ve komşuluk bağlarının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anlarlar.

11. ETKİNLİK

a- Metni serim düğüm ve çözüm bölümleri olacak biçimde üç bölüme ayırınız. Bu bölümlerde hangi konunun ele alındığını yazınız.

Serim: Yazarın aile içindeki sohbetleri ve komşularına yardım etme kararı.

Düğüm: Komşularının yardıma ihtiyacı olduğu fark edilir ve onlara destek olmak için hazırlık yapılır.

Çözüm: Komşularına yardım götürülür, bu süreçte aile bağları güçlenir ve komşuluk ilişkilerinin önemi vurgulanır.

b- Düğüm bölümünde anlatılan olaylar9 aile içi sohbetler ve komşulara yardım etme faaliyetleri çözüm bölümünde nasıl sonuçlanmıştır? Defterinize yazınız.

Cevap: Yazar ve ailesi, komşularına ihtiyaç duydukları yardımı yaparak onların mutluluğunu sağlar. Bu durum hem aile içindeki hem de komşuluk ilişkilerindeki bağları güçlendirmiştir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 37 Cevabı

12. ETKİNLİK

a. "Sevgili Günlük" metnindeki gibi yakınları yanında olmayan bir komşunun hastalanmasına benzer bir durumla karşılaştınız mı? Karşılaştıysanız ailece neler yaptınız?

Cevap: Evet, benzer bir durumla karşılaştık. Komşumuz hasta olduğu dönemde ailecek yardım ettik. Annem yemek yapıp götürdü, babam ise komşumuzun ilaçlarını alarak yardımcı oldu. Ayrıca, komşumuzun ev işlerinde destek olduk ve moral vermeye çalıştık.

b. Günlük yazan kişinin babası, aile toplantılarında başka hangi önerilerde bulunabilir?

Cevap: Günlük yazan kişinin babası, aile toplantılarında yardımlaşmanın önemini vurgulayabilir. Sokak hayvanlarına su ve yiyecek bırakmak, yaşlı komşuların ihtiyaçlarını takip etmek gibi önerilerde bulunabilir.

Komşularının arayıp sormaması hâlinde Davut Amca ve Selma Teyze ile ilgili başka hangi durumlar yaşanabilir?

Cevap: Davut Amca ve Selma Teyze, ilaçlarını temin edememiş veya acil bir durumda yardım alamamış olabilir. Ayrıca, yalnızlık hissi nedeniyle daha fazla üzülmüş ve sağlık durumları kötüleşmiş olabilir.

Paylaşma ve yardım etme ile ilgili düşüncelerinizi bu sorularla ilgili cevaplarınızı içerecek biçimde yazınız.

Cevap: Paylaşma ve yardım etme, toplumsal dayanışmanın temelidir. İnsanların ihtiyaçlarını fark ederek yardım etmek, hem onları mutlu eder hem de bizim vicdanen rahatlamamızı sağlar. Yardımlaşma kültürü, toplumun güçlü bağlarla ayakta kalmasını sağlar ve bu değerlerin gelecek nesillere aktarılması çok önemlidir.

c. Öğretmeninizin geri bildirimleriyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Bu yönlerinizi sonraki etkinliklerde geliştirmeye çalışınız.

Cevap: Öğretmenim, yazılarımın akıcı olduğunu ancak daha fazla örnekle zenginleştirilmesi gerektiğini belirtti. Gelecekte, yazılarımı detaylandırmak için daha çok örnek ve somut olaylar eklemeye çalışacağım. Ayrıca, ifade ettiğim düşünceleri daha güçlü kelimelerle pekiştirmeyi hedefliyorum.

Bu Görev Bizim

"UNESCO [YUNESKO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu)] Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi" ve "zanaat ve sanat"la ilgili araştırma yapınız. Araştırma yapmadan önce hangi bilgi kaynaklarını kullanabileceğinizi ve bunlara nasıl ulaşabileceğinizi listeleyiniz. Yaptığınız listeden size en uygun araştırma kaynağını seçiniz

Araştırmada Kullanılabilecek Bilgi Kaynakları

UNESCO Resmi Web Sitesi

• Nasıl ulaşılır?
  İnternet tarayıcınızdan "UNESCO Intangible Cultural Heritage" başlığını arayarak resmi web sitesine ulaşabilirsiniz.

Milli Kütüphane

• Nasıl ulaşılır?
  Milli Kütüphane'nin web sitesinden ya da fiziksel olarak kütüphaneye giderek ilgili bölümleri inceleyebilirsiniz.

Üniversite Kütüphaneleri

• Nasıl ulaşılır?
  Çevrimiçi kataloglardan zanaat ve sanatla ilgili kaynaklar taranabilir. Fiziksel olarak üniversite kütüphanelerine giderek de kaynaklara erişim sağlanabilir.

Akademik Veri Tabanları (JSTOR, ProQuest, Google Scholar)

• Nasıl ulaşılır?
  Üniversitelerin sağladığı erişimle ya da bireysel aboneliklerle akademik makale ve raporlara ulaşabilirsiniz.

Yerel Kültür ve Turizm Müdürlükleri

• Nasıl ulaşılır?
  Bulunduğunuz şehirdeki Kültür ve Turizm Müdürlüklerini ziyaret ederek ya da internet sitelerinden bilgi alabilirsiniz.

1. Sanat ve Kültürle İlgili Kitaplar

   • Nasıl ulaşılır?
     Kitapçılardan ya da çevrimiçi mağazalardan temin edebilirsiniz. "Zanaat ve Sanat Tarihi" gibi başlıklara odaklanabilirsiniz.

Belgeseller ve Eğitim Videoları

• Nasıl ulaşılır?
  YouTube, Netflix veya diğer dijital platformlarda UNESCO mirası ve sanatla ilgili belgeseller izlenebilir.

Yerel Zanaatkârlar ve Sanatçılar

• Nasıl ulaşılır?
  Geleneksel çarşılar ve sanat atölyelerini ziyaret ederek doğrudan bilgi alabilirsiniz.

En Uygun Araştırma Kaynağı

• Seçim: UNESCO Resmi Web Sitesi
  Bu kaynak hem güncel hem de güvenilirdir. Ayrıca somut olmayan kültürel mirasla ilgili detaylı bilgi ve örnekler içerir.

Neden Bu Kaynak Seçildi?

• Resmi ve doğrulanmış bilgi sunar.
• Kültürel miras ve sanat zanaat başlıklarına dair geniş bir veri tabanı vardır.
• Erişim kolaydır ve detaylı görsel-işitsel materyaller içerir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 38 Cevabı

Bir önceki temada öy- küleyici metin yapısını öğrenmiştik. Geleneklerimiz temasında da sevdiğimiz kahramanların yaşam öyküleri, bir uygulamanın işlem basamakları, bir olayın kronolojik akışı gibi içeriklerin anlatıldığı sıralı-kronolojik metin yapısını öğreneceğiz. Bu yapı, genellikle bir varlığın (kişi, bitki, hayvan, nesne vb.) yaşam öyküsünün işlendiği eserlerde bir şeyin nasıl yapıldığını anlatan metin veya belgesellerde, düğün veya bayram gibi merasimlerin aşamalarının anlatıldığı kaynaklarda sıkça karşımıza çıkar. Bu metinlerde, doğrudan zaman ifadeleri veya “ilk olarak, önce, sonra, daha sonra, ardından, aynı anda, o esnada, nihayetinde, en son” gibi öncelik sonralık belirten ifadeler sıklıkla kullanılır. Önemli olaylar ve bilgiler genellikle doğrudan zaman ifadeleri veya öncelik-sonralık bildiren ifadelerin bulunduğu cümlelerde yer alır. Bu tür metinlere konuyla ilgili kısa ve dikkat çekici bir giriş yapılarak başlanır, ardından olaylar ve bilgiler uygun sıraya konularak verilir. Bon aşamada, girişteki ifadelerle bağlantı kurularak metin tamamlanır. Aynı yapı, paragraf düzeyinde de görülür. Paragraf konuyla ilgili giriş cümlesiyle başlar, ardından olaylar ve bilgiler uygun sıraya konularak verilir, girişle bağlantılı bir cümleyle sonlandırılır. Örnek:
“Türk düğünlerinin ilk adımı kız isteme merasimidir. Öncelikle erkek tarafi, ailesi ve yakın akrabalarıyla birlikte kız evine gider. Bu ziyaret sırasında erkeğin ailesi, kızın ailesinden kızlarını oğullarına istemek için geleneklere uygun bir şekilde dileklerini iletir. Devamında kız taraf olumlu yanıt verirse kahveler içilir. Ardından aileler arasında tatlı bir sohbet başlar. Böylece evliliğe giden ilk adım bu merasimle atılmış olur.”
Paragraf örneğinde olduğu gibi sıralı-kronolojik metin yapısını öğrendiğimizde bu metinlerdeki önemli olayları ve bilgileri belirleyebilir, daha kolay hatırlayabiliriz. Biraya konularak sunulan olayları ve bilgileri zaman çizelgesi, akış şeması, merdiven gibi grafik düzenleyicilere yerleştirmeniz, anlamanızı kolaylaştıracak ve daha iyi hatırlamanızı sağlayacaktır. Çimdi, öğretmenimiz bize sıralı-kronolojik metin yapısını anlatacak.

Haydi başlayalım! Öğretmenimizi İzliyoruz

Öğretmenimiz şimdi bize stratejinin nasıl kullanıldığını gösterecek. Metinde giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinin nasıl oluşturulduğunu, düğün merasimiyle ilgili aşamaların nasıl sıralandığını göstermek için sesli düşünecek. Stratejiyi kullanırken nelere dikkat etmemiz gerektiğini bize öğretecek. Öğretmenimizin sunumunu dikkatle izlerken aşağıdaki noktalara odaklanalım.

Soru: Öğretmenimiz metnin konusunu nasıl belirledi? Bunu yaparken altını çizdiği kelime veya kelime gruplarının ne gibi katkısı oldu?

Cevap: Öğretmenimiz konuyu işlediğimiz temaya göre belirledi. Altını çizdiği kelime ve kelime grupları anahtar kelimelerdi ve metin bu kelimeler çevresinde oluştu.

Soru: Giriş bölümündeki ifadelerin hangi yönlerine dikkat etti?

Cevap: Giriş bölümünde konuyu belirleyip metnin genel çerçevesini çizdi. Buradaki ifadelerin konunun ana hatlarını belirlemesine dikkat etti.

Soru: Metindeki önemli bilgilerin ve olayların belirli bir sırayla verildiğini nasıl fark etti? Bunu yaparken yuvarlak içine aldığı kelime veya kelime gruplarının ne gibi katkısı oldu?

Cevap: Metindeki önemli bilgi ve olayların bir bütünlük içinde olabilmesi amacıyla belirli bir sırayla verildiğini fark etti ve bize bunu ifade etti. Yuvarlak içine aldığı kelimeler olayların sıraya koyulmasında fikir verici oldu.

Soru: Aşamaları anlatan paragraflardan hareketle düğün merasiminin aşamalarını zaman çizelgesine nasıl yerleştirdi?

Cevap: Düğün merasiminin aşamalarını kronolojik bir sıra içinde zaman çizelgesine yerleştirdi. Bunu yaparken “ilk olarak, ardından, daha sonra” gibi ifadeler kullandı.

Soru: Sonuç bölümüne geldiğinde buradaki ifadelerin hangi yönlerine dikkat etti?

Cevap: Sonuç bölümündeki ifadelerin konuyu toparlamaya yönelik olmasına dikkat etti.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 39 Cevabı

TÜRKLERDE EVLİLİK MERASİMLERİ

Türk düğünleri köklü geleneklerle dolu, akıllarda yer edici birbirinden renkli ve coşkulu etkinlikler zinciridir. Ülkemizde kimi zaman bölgelere özgü farklılıklar gösterse de genel olarak benzer aşamala takip edilir.
Türk düğümlerinin ilk adımı kız isteme me dir. Öncelikle erkek tarafı, ailesi ve yakın akrabalarıyla birlikte kız evine gider. Bu ziyaret sırasında erkeğin ailesi, kızın ailesine kızlarını oğullarına istemek için geleneklere uygun bir şekilde dileklerini iletir. Devamında kız tarafı olumlu yanıt verirse kahveler içilir. Ardından aileler arasında tatlı bir sohbet başlar. Böylece ilk adım le atılmış olur.
nin ardından nişan törenine sıra gelir. Nişan töreni,
amacı taşır. Aileler, yakın akrabalar ve arkadaşlar bu özel günde bir araya gelir. Önce nişan yüzükleri takılır, sonra yüzüklerin kurdeleleri aile büyüklerinden biri tarafından kesilir. Daha sonra konuklara nişan pastası ikram edilir ve herkes eğlenceli vakit geçirir. Gelin ve damadın birbirine bağlılığının ilan edildiği bu süreç tamamlanır.
dan sonra kına gecesi adı verilen etkinlik genellikle gelinin . Kına
gecesi hem hüzün hem mutluluk içeren duygusal bir törendir. Törende öncelikle gelinin avucuna kına yakılır, daha sonra duygusal şarkılar eşliğinde eğlenceler düzenlenir. Kına yakma âdetinin geline uğur getireceğine inanılır. ardından daha büyük
katılımın olacağı düğün törenine sıra gelir.
Geleneksel Türk düğünlerinin son aşaması dir. Düğün günü, sabah erkenden
gelin ve damat hazırlanır. Sonra gelin, baba evinden alınarak düğünün yapılacağı yere gidilir. Bu esnada gelin ve damadın yakınları, onları düğünün yapılacağı yerde bekler. Ardından düğün töreni başlar. Törende çiftin nikâhı kıyıldıktan sonra düğün yemeği yenir ve oyunlar oynanır. Misafirlerin uğurlanmasıyla düğün tamamlanır.
Geleneksel Türk düğünlen sadece çiftler için değil aynı zamanda aileler ve dostlar için de unutulmaz anılarla dolu, kendine özgü adımları olan bir etkinliktir.

Soru: “Türklerde Evlilik Merasimleri” Metni Çalışma Kâğıdı

Konu: Türklerde evlilik aşamaları ve merasimleri

Konuyu belirten kanıt ifadeler: Türkler, düğün, kız isteme, nişan, kına gecesi, düğün

Metinde konuyla ilgili kısa ve dikkat çekici bir giriş yapılmıştır.

• Evet (✓)
• Hayır

Belirlenen kanıt ifadeler: Düğün, gelenek, aşama

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 40 Cevabı

Doğrudan Zaman veya Öncelik-Sonralık Bildiren Keline/Keline Grupları: Türk düğümlerinin ilk adımı, öncelikle, ardından, devamında, bu ziyaret sırasında, daha sonra, önce, kız istemenin ardından, öncelikle, daha sonra, ardından, düğün günü, sabah erkenden, sonra, bu esnada, ardından, misafirlerin uğurlanmasıyla

Zaman Çizelgesi:

1. aşama: Kız isteme
2. aşama: Nişan
3. aşama: Kına gecesi
4. aşama: Düğün

Sonuç bölümündeki ifadeler girişte konuyu belirten ifadelerle bağlantılıdır.

• Evet (✓)
• Hayır

Belirlenen kanıt ifadeler: Geleneksel Türk düğünleri

Biz Uyguluyoruz

Soru: Şimdi, 4-6 kişilik gruplar oluşturalım ve aşağıdaki metni okuyalım. Metni okuduktan sonra öğretmenimizin rehberliğinde stratejiyi uygulayalım ve metnin devamındaki çalışma kâğıdını dolduralım. Çalışmamızı yaparken aşağıdakilere dikkat edelim.

Öğretmenimiz bize kendi uygulamasındaki sıraya uygun olarak ne yapacağımızı söyledikten sonra grup olarak söyleneni uygulayalım.
Grup olarak çalışırken önce birlikte düşünüp tartışalım, ortak bir karara varalım; sonra çatışma kâğıdımızı dolduralım.
Çatışırken ihtiyaç duyarsak öğretmenimizden yardım alalım ve öğretmenimiz biz çalışırken bir eksiktik fark ederse onun uyarılarına uygun olarak çalışmamızı düzenleyelim.

Cevap: Bu etkinliği sınıftaki arkadaşlarınızla birlikte devam ettirebilirsiniz.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 41 Cevabı

KEÇE USTASI AHMET YAŞAR KOCATAŞ

Keçecilik, hayvan tüylerinin özel bir teknikle sıkıştırılarak keçeye dönüştürülmesi işlemidir.
Geleneksel Türk el sanatları arasında önemli bir yere sahiptir ve tarih boyunca çeşitli kültürlerde kullanılmıştır. Giysiler, çadırlar, süs eşyaları ve zemin kaplamaları keçenin kullanıldığı bazı örneklerdir. Günümüzde keçecilik zanaatının yaşayan önemli temsilcilerinden biri, keçe ustası Ahmet
Yaşar Kocataş’tır.
Ahmet Yaşar Kocataş 1950 yılında Afyonkarahisar’da dünyaya gelmiştir. Keçeciliğe olan ilgisi henüz altı yaşında babasının dükkânında çalışmaya başlamasıyla filizlenmiştir. 196Yde ilkokulu tamamladıktan sonra tamamen keçeciliğe yönelmeyi seçmiştir. Çocukluk yılları boyunca babasının yanında bu zanaatı öğrenmiş ve keçeciliğe dair tüm incelikleri kavramıştır.
1970-1972 yılları arasında askerlik hizmetini Ankara ve İzmir’de tamamlamıştır. Bu iki yılın ardından tekrar mesleğinin başına geçmiştir. Babasının sağlığında ondan öğrendikleriyle mesleğinde hızla ilerlemiş ve ustalık seviyesine ulaşmıştır. 1996’da babasının vefatından sonra tek başına keçecilik sanatını icraya devam etmiştir.
Ustalığı süresince yaptığı eserleri yurt içinde ve yurt dışında müze ve sergilerde sergilenmiştir. Ayrıca hakkında birçok belgesel çekilmiş ve Kültür Bakanlığı tarafından envantere alınmıştır. 2015 yılında UNESCO tarafından “Yaşayan İnsan Hâzineleri” listesine alınarak onurlandırılmıştır. Bu ünvan, onun mesleğine olan katkılarını ve kültürel mirası yaşatma konusundaki kararlılığını simgelemektedir.
Ahmet Yaşar Kocataş, geleneksel Türk el sanatlarından biri olan keçeciliği büyük bir ustalıkla sürdürmekte ve bu zanaatın gelecek nesillere aktarılmasında önemli bir rol oynamaya devam etmektedir. Mesleğinin örnek ustalarından biri olan Kocataş, hâlen Afyonkarahisar Keçeciler Çarşısı’nda mesleğini icra etmektedir.

Soru: “Keçe Ustası Ahmet Yaşar Kocataş”

Metni Çalışma Kâğıdı Konu: Ahmet Yaşar Kocataş ve keçecilik

Konuyu belirten kanıt ifadeler: Ahmet Yaşar Kocataş, keçecilik, keçe, Türk el sanatları, zanaat, keçe ustası

Metinde konuyla ilgili kısa ve dikkat çekici bir giriş yapılmıştır.

• Evet (✓)
• Hayır

Belirlenen kanıt ifadeler: Keçeciliğin tanımlanması ve öneminin belirtilmesi, nerelerde kullanıldığının açıklanması ve Bu zanaatla ilgili önemli bir kişinin Ahmet Yaşar Kocataş olduğunun açıklanması

Doğrudan Zaman veya Öncelik-Sonralık Bildiren Kelime/Kelime Grupları: 1950 yılında, çocukluk yılları boyunca, bu iki yılın ardından, 2015 yılında, 1996’da babasının vefatından sonra, ustalığı süresince, babasının sağlığında

• 1950: Doğdu
• 1956: Henüz altı yaşında
• İlkokulu tamamladıktan sonra: 1961
• 1970: Askere gidiş
• 1972: Askerden dönüş
• Babasının vefatından sonra: 1996
• 2015: UNESCO tarafından “Yaşayan İnsan Hâzineleri” listesine alındı.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 42 Cevabı

Sonuç bölümündeki ifadeler girişte konuyu belirten ifadelerle bağlantılıdır.

• Evet (✓)
• Hayır

Belirlenen kanıt ifadeler: Ahmet Yaşar Kocataş, keçeciliği, zanaatın, mesleğinin örnek ustalarından biri olan Kocataş, Keçeciler Çarşısı’nda mesleğini icra etmektedir.

Yine Uyguluyoruz

Soru: Şimdi, 2-3 kişilik gruplar oluşturalım ve aşağıdaki metni okuyalım. Metni okuduktan sonra stratejiyi uygulayalım ve metnin devamındaki çalışma kâğıdını dolduralım. Çalışmamızı yaparken aşağıdakilere dikkat edelim.

• Bu kez öğretmenimiz, gerekmedikçe bize müdahale etmeyecek.
• Önceki uygulamalardaki sırayı takip ederek stratejiyi kullanalım.
• Stratejiyi uygularken grup arkadaşlarımızla konuşup tartışalım.

DÖŞEMEALTI HALISI

Döşemealtı halıları Antalya’nın Döşemealtı ilçesinde üretilen, özgün desenleri, estetik yapısı ve yüksek kaliteli işçiliği ile tanınan geleneksel Türk halılarıdır. El emeği göz nuru bu halıların belli yapım aşamaları bulunmaktadır.
Döşemealtı halısı yapımının ilk adımını halının desen ve renklerinin belirlendiği taslak hazırlığı oluşturmaktadır. Geleneksel Döşemealtı motifleri genellikle doğadan ve yerel kültürden ilham alır. Tasarımcılar bu motifleri önce kâğıda döker, sonra halının genel görünümünü planlarlar. Planlamanın ardından halı yapımında kullanılacak olan ipler seçilir. İpler, genellikle koyun yünü, pamuk veya ipekten elde edilir. Seçilen ipler, doğal bitki ve köklerden elde edilen boyalarla istenen renklere boyanır ve kurutulur. Bu süreçle halının kendisine bakıldığında aşağı yukarı nasıl görüneceği ortaya koyulur.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 43 Cevabı

Taslak hazırlanıp gerekli ipler elde edildikten sonra ikinci adım, dokumanın yapılabilmesi için tezgâhın kurulumudur. İlk başta tezgâhın parçaları birbirleriyle uyumlu olacak şekilde takılır. Daha sonra çözgü ipleri tezgâh üzerindeki yerlerine gerilir. Bu süreç dikkat ve titizlik gerektirir. Artık tezgâh, dokuma işlemi için hazır durumdadır.
Üçüncü adımda halının esas yapım aşaması olan dokuma işlemine geçilir. Bu aşamada usta dokumacılar, çözgü ipliklerine ilmik atarak desenleri oluşturur. Her bir ilmik, halının sağlamlığını artırır ve desenin netliğini sağlar. Dokuma sırasında belirli desen ve renk düzenine sadık kalınır. Halının desenlerine kavuşmasıyla üretim sürecinin ana aşaması da tamamlanır.
Halının dokuma işlemi tamamlandıktan sonra dördüncü adıma yani bitirme aşamasına geçilir. Bu aşamada halının kenarları düzeltilir, genel görünümü ve sağlamlığı kontrol edilir. Ardından kesim ve düğümleme işlemleri ile halıya son hâli verilir. Kalite kontrolünden geçirilmeden önce dokuma işlemi tamamlanan halı açık havaya bırakılır. Bu işlem, halının rengini ve parlaklığını ortaya çıkarır. Böylece meşhur Döşemealtı halılarının yeni üyesinin üretiminde sona gelinir.
Döşemealtı halıları, geleneksel yöntemlerle ve büyük bir özenle üretilir. Her bir halı, ustaların el emeği ve sanat anlayışı ile benzersiz bir sanat eserine dönüşür ve dünya çapında değer görür.

“Döşemealtı Halısı” Metni Çalışma Kâğıdı

Konu: Döşemealtı halısı ve yapılışı

Konuyu belirten kanıt ifadeler: Döşemealtı halıları, üretilen, geleneksel Türk halıları, yapım aşamaları

Metinde konuyla ilgili kısa ve dikkat çekici bir giriş yapılmıştır.

• Evet (✓)
• Hayır

Belirlenen kanıt ifadeler: Döşemealtı halılarının üretildiği yerler ve yapılma şamalarında söz edilmesi

Doğrudan Zaman veya Öncelik-Sonralık Bildiren Kelime/Kelime Grupları: Döşemealtı halısı yapmanın ilk adımı, önce, sonra, planlamanın ardından, tezgah hazırlanıp gerekli ipler elde edildikten sonra, ilk başta, daha sonra, artık, üçüncü adımda, bu aşamada, dördüncü adımda, ardından, kalite kontrolünden geçirilmeden önce

1. adım: Taslağın hazırlanması, iplerin elde edilmesi
2. adım: Tezgâhın kurulması
3. adım: Dokuma işlemi
4. adım: Bitirme aşaması

Sıra Sende

Soru: Artık sıralı-kronolojik metin yapısını öğrendik. Şimdi kitabımızdaki “Çömlekçilik” metninde stratejiyi kendimiz kullanabiliriz.

Konu: Çömlekçilik ve bu sanatın tarihsel, kültürel ve sanatsal önemi.

Konuyu Belirten Kanıt İfadeler:

• "Çömlekçilik, insanoğlunun en eski mesleklerindendir."
• "Arkeolojik çalışmalar çömlekçiliğin Anadolu'da MÖ 7000 yıllarına kadar uzandığını göstermektedir."
• "Geleneksel çömlekçilik, Kütahya, İzmir, Gaziantep gibi şehirlerde hâlâ devam etmektedir."
• "Çömlekçilik geçmişten günümüze, hem ihtiyaç hem sanat eseri olarak önemini korumuştur."

Doğrudan Zaman veya Öncelik-Sonralık Bildiren Kelime/Kelimeler:

• İlk olarak
• Daha sonra
• Ardından
• Son olarak
• Nihayetinde

Zaman Çizelgesi:

1. Aşama: Çömlek hamurunun hazırlanması
   Çamur, kil ve su karışımından elde edilir, yoğrulur ve şekil vermeye uygun hâle getirilir.

2. Aşama: Tezgâh üzerinde şekil verilmesi
   Çömlek hamuru çark üzerinde döndürülerek usta eller tarafından istenilen form kazandırılır.

3. Aşama: Kurutma işlemi
   Şekil verilen çömlekler açık havada kurutularak dayanıklılığı artırılır.

4. Aşama: Fırınlama ve pişirme
   Çömlekler yüksek sıcaklıktaki fırınlarda pişirilerek sertleştirilir ve son hâlini alır.

Sonuç Bölümündeki İfadelerin Girişle Bağlantısı:

Evet
Metin, giriş bölümünde çömlekçiliğin tarihî ve kültürel önemine dikkat çeker. Sonuç bölümünde ise bu sanatın hâlen yaşatıldığı, geleneksel yöntemlerle sürdürüldüğü ve sanat eserine dönüştüğü vurgulanır.

Ek Not:

Bu metin, hem çömlekçiliğin tarihî bir zanaat olarak önemini hem de günümüzde nasıl yaşatıldığını ayrıntılı şekilde açıklayarak kültürel bir zenginliği ortaya koymaktadır. Çömlekçilik sadece bir meslek değil, aynı zamanda toplumun geçmişten bugüne taşıdığı bir sanat mirasıdır.