Ortaöğretim Temel Dinî Bilgiler (İslam 1) Ders Kitabı Sayfa 67-68-69-70-71-72 Cevapları Meb Yayınları

2. Ünitemizi Değerlendirelim Cevapları

Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 67

A. Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.

1. İslam ekonomisinin ahlaki temelleri nelerdir? Kısaca açıklayınız.

Cevap: İslam ekonomisi, adalet, dürüstlük, helal kazanç, yardımlaşma ve kul hakkına riayet etme gibi ahlaki temeller üzerine kuruludur. Faiz, aldatma ve haksız kazanç yasaklanmıştır.

2. Helal kazanca önem vermenin birey ve toplum huzuru açısından yararları nelerdir? Belirtiniz.

Cevap: Helal kazanç, bireyin iç huzurunu artırır ve ahlaki değerleri güçlendirir. Toplumda güven ortamı sağlar, ekonomik adaleti destekler ve sosyal barışı pekiştirir. Helal kazanç sayesinde bireyler ve toplumlar daha sağlam ilişkiler kurar.

3. İnfak kültürünün birey ve topluma ne gibi katkıları vardır? Örnek vererek açıklayınız.

Cevap: İnfak, ihtiyaç sahiplerine yardım ederek bireyde merhamet ve paylaşma duygusunu geliştirir. Toplumda dayanışma ve sosyal adaletin sağlanmasına katkı sunar. Örneğin, zekât ve sadaka ile fakirlerin ihtiyaçlarının karşılanması toplumsal barışı güçlendirir.

4. “Kim darda kalmış (borçlu) bir kimseye zaman tanırsa veya alacağını bağışlarsa, Allah onu kendi gölgesinde gölgelendirir.” (Müslim, Zühd, 74.) hadisinde verilmek istenen mesaj nedir? Açıklayınız.

Cevap: Hadis, merhametli ve anlayışlı olmanın önemine vurgu yapar. Darda kalmış birine kolaylık sağlamak, Allah’ın rızasına uygun bir davranıştır. Bu tutum, hem bireyin hem de toplumun huzurunu artırır.

5. Bir işveren ve işçinin kazançlarının helal olabilmesi için hangi hususlara dikkat etmeleri gerekir? Yazınız.

1. İşveren, işçinin ücretini zamanında ve eksiksiz ödemelidir.
2. İşçi, işini dürüstçe ve özenle yapmalıdır.
3. İş sözleşmeleri adil ve şeffaf olmalıdır.
4. Taraflar birbirlerinin haklarına saygı göstermelidir.
5. Haksız kazanç ve aldatmaktan kaçınılmalıdır.

6. Kul hakkı niçin önemlidir? Açıklayınız.

Cevap: Kul hakkı, Allah’ın affına bırakılmamış ve kişinin helallik alması gereken bir haktır. Bu hakka riayet edilmediğinde bireyler arasında güven ve adalet zedelenir. Toplumun huzuru ve ahlaki düzenin korunması için kul hakkına dikkat edilmelidir.

Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 68

1. Aşağıdakilerden hangisi kul hakkı ihlaline örnek olarak gösterilemez?

Cevap: B) Karz-ı hasende bulunmak
Açıklama: Karz-ı hasen, karşılık beklemeden borç vermeyi ifade eder ve bir iyilik örneğidir. Diğer seçenekler ise kul hakkını ihlal eden durumlardır.

2. Yukarıdaki eşleştirmelerden hangisi / hangileri yanlıştır?

Cevap: D) Yalnız IV
Açıklama: Yalnızca IV. "Yardım = İnfak" eşleştirmesi yanlıştır, çünkü infak daha özel bir kavramdır ve Allah rızası için yapılan maddi yardımı ifade eder.

3. Meryem’in arkadaşlarına anlattıklarında aşağıdaki kavramların hangisine değinilmemiştir?

Cevap: E) Faiz
Açıklama: Meryem’in anlatımlarında faiz konusuna değinilmemiştir. Diğer kavramlar anlatımda yer alır.

Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 69

4. Soru: Yukarıda bahsedilen durum aşağıda verilen kavramların hangisiyle ilgilidir?
Cevap: C) Karaborsacılık
Açıklama: Karaborsacılık, bir malın piyasadan çekilerek yapay kıtlık oluşturulması ve fiyatların haksız yere yükseltilmesi durumudur. Bu davranış, toplumun zararına olduğu için ahlaki değildir.

5. Soru: Yukarıda verilen tanımlar aşağıdaki kavramların hangisiyle ilgilidir?
Cevap: D) Rüşvet
Açıklama: Rüşvet, bir kişinin hakkı olmayan bir menfaati elde etmek için görevini kötüye kullanması veya çıkar sağlaması anlamına gelir. Bu tanım, verilen ifadelerle birebir örtüşmektedir.

6. Soru : Soru işareti (?) gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Cevap: A) Ekonomik hayatı olumsuz etkileyen uygulamalar
Açıklama: Faiz, rüşvet, hileli satış, yapay fiyat yükseltme ve karaborsacılık, ekonomik hayatı olumsuz etkileyen uygulamalardır. Bu nedenle doğru cevap "Ekonomik hayatı olumsuz etkileyen uygulamalar" olacaktır.

Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 70

7. Soru: Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere anlam bütünlüğünü sağlayacak şekilde getirilmesi gereken hadis aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: A) "Çalışana ücretini alın teri kurumadan veriniz." (İbn Mâce, Ruhûn, 4.)
Açıklama: Bu hadis, çalışanın emeğine saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladığı için paragrafın anlam bütünlüğünü en iyi şekilde tamamlar.

8. Soru: Yukarıda verilen hadisler sırasıyla aşağıdaki konuların hangisiyle ilgilidir?

Cevap: B) Karaborsacılık – Hileli Satış – Rüşvet
Açıklama: Hadislerde sırasıyla karaborsacılığın, hileli satışın ve rüşvetin yasaklanmasına vurgu yapılmıştır. Bu sıralama "B" şıkkıyla uyumludur.

Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 71

1-7) Orta yolu tutmak, aşırılıklardan uzak ve tutumlu olmak anlamına gelir. Ekonomik faaliyetin sınırsız bir şekilde yapılamayacağını, ahlaki esaslar çerçevesinde yapılması gerektiğini ifade eden bir kavramdır.

Cevap: İktisat

8-15) Bir şeyi idareli ve dikkatli kullanma anlamına gelir. Ekonomik faaliyetlerde gözetilmesi gereken ahlaki tutumlardan biridir. Bu tutum içinde olan bir Müslüman ne cimrilik eder ne de elindekini saçıp savurur.

Cevap: Tasarruf

16-19) Müslüman kardeşini kendine tercih ederek fedakârlıkla vermek anlamına gelir.

Cevap: İsâr

20-23) Borç verilen bir parayı veya malı belli bir süre sonunda belirli bir fazlalıkla geri almanın veya bu şekilde alınan fazlalığın adıdır.

Cevap: Riba

24-28) Dinî bakımdan kullanılması, yapılması, söylenmesi, yenilip içilmesi yasaklanmamış olan şey demektir.

Cevap: Helal

29-33) Yasak, anlamına gelir. Dinimize göre yapılması kesin bir delille ve açık bir şekilde yasaklanan şeylerdir.

Cevap: Haram

Temel Dini Bilgiler İslam 1 Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 72

34-38) Allah’ın (c.c.) hoşnutluğunu kazanmak amacıyla kişinin kendi malından harcama yapması, ihtiyaç sahiplerine yardım etmesi demektir.

Cevap: İnfak

39-44) Haksız bir menfaat sağlamak için verilen ücret veya bedel manasına gelir.

Cevap: Rüşvet

45-58) İnsanların ihtiyacı olan ticaret mallarını toplayıp stoklayarak pahalanmasını beklemek ve bu gayeyle piyasaya sürülmesini geciktirmektir.

Cevap: Karaborsacılık

59-70) Oyun, entrika, hile, dalavere, hokkabazlık, piyasada yalan yanlış haberlerle faaliyette bulunarak piyasayı kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmektir.

Cevap: Manipülasyon

71-75) Bir işi ya da bir malı, birçok istekli arasından en uygun koşullarla yapmayı ya da almayı kabul edene vermektir.

Cevap: İhale

76-80) Bir kişinin sahibi olduğu malı tüzel kişiliğe sahip olmak üzere hayırlı bir iş için belirli bir gayeye tahsis etmesidir.

Cevap: İnfak