Osmanlı Mecelle ile Türk Medeni Kanunu’nun Kadına Verilen Haklar Açısından Karşılaştırılması

Soru : Osmanlı Devleti’nde kullanılan Mecelle ile Türkiye Cumhuriyeti Dönemi’nde kabul edilen Türk Medeni Kanunu’nu kadına verilen haklar açısından karşılaştırınız.

Ödev cevabı kısaca : Osmanlı Mecelle, kadının toplumsal ve hukuki alandaki haklarını İslam hukukuna dayalı olarak sınırlı bir şekilde düzenlerken, Türk Medeni Kanunu kadın-erkek eşitliğini temel alarak kadına daha geniş haklar sağlamıştır.

Osmanlı Mecelle:

1. Hukuki Temel: İslam hukukuna dayanır. Kadın hakları dini kurallarla sınırlıdır.
2. Evlilik: Kadının evlenmesi için velisinin izni şarttır.
3. Boşanma: Boşanma hakkı ağırlıklı olarak erkeğe tanınır. Kadının boşanma talebi ancak belirli şartlara dayanarak kabul edilebilir.
4. Miras: Kadınlar erkeklere göre daha az miras hakkına sahiptir (erkeğin yarısı).
5. Şahitlik: Kadının şahitliği, bazı durumlarda erkeğin yarısı kadar değer taşır.

Türk Medeni Kanunu:

1. Hukuki Temel: Laik hukuk sistemi esas alınır. Kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır.
2. Evlilik: Kadın, özgür iradesiyle evlenebilir. Evlilikte eşler eşit haklara sahiptir.
3. Boşanma: Kadın ve erkek eşit şekilde boşanma talebinde bulunabilir.
4. Miras: Kadın ve erkek miras payında eşit haklara sahiptir.
5. Şahitlik: Kadının şahitliği erkekle eşit değerdedir.

Sonuç: Mecelle’de kadın hakları dini kurallar çerçevesinde sınırlı tutulmuşken, Türk Medeni Kanunu kadınların toplumsal yaşamda eşit haklara sahip olmasını sağlamıştır. Bu değişim, Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaşlaşma ve laikleşme hedeflerinin önemli bir parçasıdır.