Türk Plastik Sanatları Metni Cevapları (8. Sınıf Türkçe)

Türk Plastik Sanatları Metni Cevapları

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 90 Cevabı

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Türk sanatları denilince aklınıza hangi sanat türleri geliyor? Bunlarla ilgili bilgilerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Türk sanatları denilince akla hat sanatı, minyatür, tezhip, çinicilik, ebru sanatı, kilim ve halı dokuma gibi geleneksel el sanatları gelir. Ayrıca Türk mimarisi, cami ve külliye gibi yapılar da bu sanatların önemli bir parçasıdır. Türk kültüründe müzik (musiki) ve edebiyatın da ayrı bir yeri vardır. Bu sanatlar, geçmişten günümüze aktarılan kültürel mirasımızı ve estetik anlayışımızı yansıtır.

Metindeki önemli bilgi, düşünce ve alayları daha sonra hatırlamak amacıyla metni not alarak okuma stratejisine uygun şekilde okuyunuz. Bunun için metni türünün özelliklerine ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz. Sessiz okuma sırasında metinde önemli gördüğünüz bölümleri defterinize not ediniz. Okumanın ardından notlarınız arkadaşlarınızın notlarıyla karşılaştırınız.
Cevap: Bu etkinliği ders sırasında sizler yapmalısınız.

Mehmet KAPLAN (1915-1986)

Eskişehir’in Sivrihisar kasabasında doğdu. 1935 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne kaydoldu. 1939 yılında asistan adayı olarak akademik hayata başladı. Millî Eğitim Bakanlığının yetmişli yılların hemen başında ilk örnekleri verilen 1000 Temel Eser dizisinin de mimarı olmuştur denebilir. Özellikle yeni kuşaklar için edebiyat, düşünce alanlarında temel metinlerin sadeleştirilmesinde katkıda bulunmuştur. Mehmet Kaplan devletin çeşitli kuramları tarafından oluşturulan komisyonlarda görev alarak kültür, dil ve edebiyat alanlarında üstün hizmetlerde bulunmuştur.

1. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 94 Cevabı

Okuduğunuz metindeki anlamım bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarını aşağıya yazınız. Metindeki anlamını bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarının anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Anlamını öğrendiğiniz yeni kelime/kelime gruplarını sözlüğünüze yazınız. Öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanınız.

• Musiki – (e) Müzik.
• Ehlîleştirme – (ç) Evcilleştirme.
• Hâlis – (f) Saf.
• Heybe – (a) At, eşek vb. binek hayvanlarının eşyası için kullanılan iki gözlü torba.
• Figür – (f) Resim ve heykel sanatlarında varlıkların biçimi.
• Mabet – (h) İçinde ibadet edilen yapı; tapınak, ibadethane.
• Vakıf – (b) Bir hizmet için bırakılan mal veya mülk.
• Tecessüs – (c) Kendini ilgilendirmeyen şeyleri merak edip öğrenmeye çalışma.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki sorulan metne göre cevaplayınız.

1. Hayvan figürlü eserler hangi adla anılmaktadır?
Cevap: Hayvan figürlü eserler, "hayvan üslubu" olarak anılmaktadır.

2. Türkler yerleşik hayata geçtiklerinde sanat anlayışlarında ne gibi bir değişiklik olmuştur?
Cevap: Türkler yerleşik hayata geçtiklerinde, katı maddeleri işlemeye daha fazla önem vermişlerdir. Taş, ahşap, cam ve çini gibi malzemeleri kullanarak sanatsal yapılar yapmışlar, şehirlerde cami, saray, çeşme ve yalılar inşa etmişlerdir.

3. Yazar neden tarihî eserleri korumanın vatanı korumak kadar önemli olduğunu söylemektedir?
Cevap: Yazar, tarihî eserlerin bir milletin kültürünü, geçmişini ve kimliğini yansıttığını belirtmiştir. Bu nedenle, tarihi eserleri korumanın vatanı korumak kadar önemli olduğunu savunmaktadır.

4. Okuduğunuz metinden Türk plastik sanatları ile ilgili neler öğrendiniz? Açıklayınız.
Cevap: Türk plastik sanatlarının, göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçişle birlikte geliştiğini ve özellikle hayvan figürleri, mimari yapılar, halı ve kilim gibi sanat eserlerinin öne çıktığını öğrendim. Ayrıca, çini ve cam sanatının da önemli bir yere sahip olduğunu fark ettim.

5. Millî Eğitim Temel Kanunu’nun, Türk kültür eserlerinin mana ve değerinin Türk milletinin bütün fertlerine öğretilmesini istemesinin nedeni ne olabilir?
Cevap: Millî Eğitim Temel Kanunu, kültürel mirasın korunmasını ve aktarılmasını sağlamak amacıyla, tüm bireylerin bu eserlerin değerini öğrenmesini ister. Çünkü kültürel miras, bir milletin kimliğini oluşturur ve geleceğe aktarılması gerekir.

3. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 95 Cevabı

Okuduğunuz metnin konusunu ve ana fikrini aşağıya yazınız.

• Metnin Konusu: Türklerin göçebe ve yerleşik hayatta ürettikleri sanat eserleri ve bu eserlerin önemi.
• Metnin Ana Fikri: Türk sanat eserlerinin korunması, kültürün yaşatılması ve geleceğe aktarılması gerekliliği.

4. ETKİNLİK

Cümlelerin altını çizmek, kelimeleri koyu veya italik yazmak, renklendirmek, farklı punto ya da font kullanmak metindeki önemli bölümleri vurgulamak için başvurulan yöntemlerdir. Okuduğunuz metinde bazı cümleler koyu, bazıları ise altı çizili şekilde yazılmıştır. Sizce bu bölümler dışında metindeki hangi bölümler koyu ya da altı çizili şekilde yazılmalıydı? Metnin üzerinde işaretleyerek gösteriniz.

Metindeki önemli bölümlerden bazıları koyu yazılmış veya altı çizilmiştir. Sizin için önemli olduğunu düşündüğünüz cümleler şunlar olabilir:

• "Vatan çıplak topraktan ibaret değildir."
• "Bir milletin asıl vatanı yarattığı kültür eserleridir."
• "Sanat eserleri geçmişle geleceği bağlayan birer köprüdür."
  Bu cümleler, kültür ve sanat eserlerinin korunmasının önemini vurguladığı için özellikle dikkat çekmelidir.

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümleleri öğelerine ayırınız.

Aşı veya ilâç yapmak için mikrop kültürü yapılır.
Cevap: Edat tümleci / nesne / yüklem

• Bu eserlerden pek büyük bir kısmı yanmış, yıkılmış, kaybolmuş, yabancıya gitmiştir.
Cevap: özne / yüklem

• Her okulun Türk sanat eserlerinin resimlerini, planlarını, maketlerini gösteren müzeleri olmalıdır.
Cevap: Özne / yüklem

• Bu eserlerden hareket edilerek yeni yeni eserler vücuda getirilebilir.
Cevap: Zarf tümleci / özne / yüklem

• Avrupalılar bizim eserlerimizdeki motifleri kullanarak modalar icat etmişlerdir.
Cevap: özne / zarf tümleci / nesne / yüklem

• Plastik sanat eserlerini incelemenin en pratik yolu onların benzerini yapmaktır.
Cevap: özne / nesne / yüklem

• En güzel sanat eseri modellerinin çoğaltılması da bir kültür çalışmasıdır.
Cevap: özne / yüklem

6. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 96 Cevabı

a) Eline kalemini aldı.
b) Ali okula gidiyor.
Yukarıdaki cümlelerden hangisinin nesne aldığını belirleyiniz.
Cevap: a şıkkı Ali kalemini aldı cümlesinde kalemini kelimesi belirtili nesnedir.

Aşağıdaki cümlelerden hangileri nesne almıştır? Cümlelerin nesnelerini yanlarına yazınız.

Malım yemesini bilmeyen zengin, her gün züğürttür:
Akılsız başın cezasını ayak çeker:
Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar: Kimi: doğru söyleyeni belirtili nesnedir
Evdeki hesap çarşıya uymaz:
Burası yemek kokuyor:
İlkbaharda bitkiler yeşerir:
Yalnızlığıma doğru yürüyorum:
Size verdiğim etkinliği yapmalısınız: neyi : verdiğim etkinliği belirtili nesne
Bu akşam şehre dönüyormuş:

Cümledeki nesnelerin cümlenin anlamını nasıl etkilediğini aşağıya yazınız.

Cevap: Nesneler, fiillerin etkilendiği varlıkları göstererek cümlelerin anlamını belirginleştirir. Belirtili nesneler öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenir ve cümlenin anlamını tamamlar.

7. ETKİNLİK

a) Geziye gitti.
b) Geziye gidildi.
Yukarıdaki cümlelerde bulunan fiillerin altlarını çiziniz. Fiiller arasındaki farkı söyleyiniz. Hangi cümlede işi yapan bellidir? Söyleyiniz.

Cevap: a şıkkındaki geziye gitti cümlesindeki gitti yükleminde işi yapan bellidir. O üçüncü kişi tarafından yapılmıştır. Ama ikinci cümlede işi yapan öznenin kim olduğu belli değildir.

Aşağıdaki fiilleri cümle içinde kullanınız.

yaz-: Ona mektup yazdım
sev-: Onu çok seviyorum.
oku-: İnsan her daim okumalıdır.
bil-: İnsan her şeyi bilemez.
bak-: Ona öyle bakamazdım.
başla-: Onunla aşk konuşmalarımız başladı.

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 97 Cevabı

Aşağıdaki fiillerin kök ya da gövdelerine -(i)l veya -(i)n eklerinden birini ekleyerek cümle içinde kullanınız.

yaz-: Onun için yazı çok kıymetliydi.
sev-: Ahmet’in anne sevgisi çok değerlidir.
oku-: Ayşe için o kitabı okuyuşu önemliydi.
bil-: İnsanın her daim kendini bilmesi vazgeçilmezidir.
bak-: Onun bakışını sevdi.
başla-: Okula başlamasını geciktirdi.

Fiiller ek aldıktan sonra cümlelerde anlam bakımından nasıl bir farklılık oluşmuştur? Aşağıya yazınız.
Cevap: İlkinde fiil iken cümlelerdeki görevlerden sonra nesne görevini üstlendiler.

8. ETKİNLİK

Sınıfınızda “tarihî eserlerimizi korumak” konulu bir konuşma yapınız. Konuşmanızda yaratıcı konuşma stratejisini uygulayınız. Bu stratejiyi uygulayabilmek için bir önceki arkadaşınızın anlattıklarını dikkatlice dinleyiniz. Arkadaşlarınızın söylediklerinden hareketle konuşarak konuya farklı bir bakış açısı geliştirerek konuşmanızı tamamlayınız. Konuşmalarınızda yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanmaya özen gösteriniz.

Cevap: Tarihi Eserlerimizi Korumak Adlı Konuşma Metni Örneği

Değerli arkadaşlar,
Bugün sizlere tarihî eserlerimizi korumanın önemi hakkında konuşmak istiyorum. Tarihi eserler, bir milletin geçmişine ışık tutar ve geleceğe yol gösterir. Onlar, atalarımızın bize bıraktığı en değerli miraslardır. Bu nedenle, her eseri korumak vatanı korumak kadar değerlidir. Geçmişe ait bu eserler, bizlere kim olduğumuzu hatırlatır ve kültürel kimliğimizi yansıtır.

Çevremizdeki tarihi yapıları ve eserleri tanımak, onları korumak için ilk adımdır. Eğer bizler, tarihî eserlerimize sahip çıkmazsak gelecek nesillere bu değerleri aktaramayız. Bu yüzden her birimizin, mirasımıza duyarlı olması gerekir. Gelin hep birlikte tarihi eserlerimizi koruyalım ve bu bilinci yayalım. Çünkü vatan toprağı, yalnızca üstünde yaşadığımız yer değil, kültürel değerlerimizle anlam kazanan bir bütündür.

Teşekkür ederim.

9. ETKİNLİK

Okuduğunuz metindeki yazarın “Vatan çıplak topraktan ibaret değildir. Bir milletin asıl vatanı yarattığı kültür eserleridir.” sözünden hareketle defterinize “kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma” yöntemini kullanarak hikâye edici veya bilgilendirici bir metin yazınız. Bu amaçla konuyla ilgili aklınıza gelen kelime ve kelime gruplarını kâğıtlara yazınız. Arkadaşlarınızın yazdığı kâğıtlarla kendi kâğıtlarınızı bir masada toplayarak kavram havuzu oluşturunuz. Metninizi oluşturduğunuz kavram havuzundan yararlanarak yazınız. Metninizi gözden geçirirken varsa metninizdeki yazım, noktalama hatalarını ve anlatım bozukluklarım düzeltiniz. Yazdığınız metni sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz.

"Vatan Çıplak Topraktan İbaret Değildir" Metni

Vatan, sadece sınırları belirlenmiş bir toprak parçası değildir. Bir milletin ruhu, geçmişi ve geleceği, yarattığı kültürel eserlerde saklıdır. Vatanı korumak, sadece sınırları savunmakla değil, kültürel değerlerimizi de yaşatmakla mümkündür. Eski eserlerin korunması, geçmişe duyulan saygının ve geleceğe bırakılan bir mirasın ifadesidir.

Kültürel mirasımız, bize kim olduğumuzu hatırlatır ve toplumsal bilincimizi güçlendirir. Her birimizin bu mirasa sahip çıkması, geçmişle geleceği birbirine bağlar. Eğitim kurumları, çocuklara ve gençlere bu bilinci aşılayarak onlara koruma sorumluluğu kazandırmalıdır. Çünkü vatan, çıplak topraktan ibaret değildir; o, kültürel eserlerimizle anlam kazanır ve yaşar.

Bu metni yazarken, kavram havuzundan "vatan," "kültür," "koruma," "miras" ve "gelecek" kelimelerini seçtim. Metnimi yazarken, bu kavramları içeren güçlü cümleler kurmaya özen gösterdim. Çünkü bir millet, ancak geçmişine sahip çıkarak geleceğe güvenle bakabilir.