Türk Sosyal Hayatında Aile Ders kitabı 2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları Meb Yayınları

2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme - Sayfa 74

1. Soru: Tanımları Kavramlarla Eşleştirme

Aşağıdaki tanımları doğru kavramlarla eşleştiriniz.

• I - B → Destan (Türk sosyal hayatı ve aile yapısıyla ilgili bilgiler içeren en eski edebi ürünlerdir.)
• II - A → Çekirdek Aile (İslamiyet öncesi Türklerde bozkır sosyal hayatının temelini oluşturan aile türüdür.)
• III - Ç → Kan Hısımları (İslam hukukunda evlenilmesi yasaklanan birinci derece akrabalara verilen isimdir.)
• IV - C → Geniş Aile (Osmanlı Devleti Dönemi'nde yaygın olarak görülen aile türüdür.)
• V - D → Mecelle (Osmanlı döneminde hazırlanıp 1917'ye kadar yürürlükte kalan hukuk düzenlemelerinin genel adıdır.)
• VI - G → Türk Medeni Kanunu (Atatürk’ün hukuk çalışmaları sonucunda 1926'da kabul edilen ve aile hukukunun temelini oluşturan yasal düzenlemedir.)

2-6. Sorular ve Cevapları

2. Soru: İslamiyet Öncesi Dönem’e ait Türk destanlarında değinilen konular hangileridir?
✅ (2) Büyük felaketler
✅ (3) İklim koşulları
✅ (9) Savaşlar

3. Soru: İslamiyet öncesi Türklerin konargöçer yaşam tarzını benimsemesinin nedenleri nelerdir?
✅ (2) Büyük felaketler
✅ (3) İklim koşulları
✅ (7) Otlak yetersizliği
✅ (9) Savaşlar

4. Soru: İslam hukukuna göre devamlı evlenme engeli olan gruplar hangileridir?
✅ (6) Süt hısımları
✅ (8) Kan hısımları
✅ (11) Şehri hısımlar

5. Soru: Selçuklu ve Osmanlı devletlerinde görülen aile türleri hangileridir?
✅ (4) Geniş aile
✅ (10) Çekirdek aile

6. Soru: Batılılaşma Dönemi’nin Türk aile yapısı üzerindeki etkilerini ele alan edebi eserler hangileridir?
✅ (5) Araba Sevdası
✅ (12) Kiralık Konak

7-12. Sorular ve Cevapları - Sayfa 75

7. Soru: Eski Türklerde çocukların aile içindeki eğitimine katılımının önemini açıklayınız.

Cevap: Eski Türklerde aile, çocuklarının eğitiminde önemli bir rol oynamıştır. Çocuklar, ebeveynlerinden meslek, beceri ve ahlaki değerleri öğrenerek hayata hazırlanmıştır. Özellikle anneler, çocuklarının ahlaki gelişimine katkı sağlarken, babalar meslek ve savaşçılık konularında eğitici olmuştur. Ayrıca çocukların küçük yaşlardan itibaren sorumluluk alması teşvik edilmiştir. Eğitime önem verilmesi, çocukların ailenin ve toplumun devamlılığını sağlamasına yardımcı olmuştur.

8. Soru: İslamiyet’in kabulü sonrası Türk aile yapısında köklü değişiklikler yaşanmasının sebepleri nelerdir?

Cevap: İslam dini, ahlak kuralları, ibadetler ve sosyal hayatı düzenleyen kurallar getirmiştir. Türklerin İslamiyet’i kabul etmesiyle birlikte aile yapısı değişmiş, eski geleneklerin yerine İslami kurallar etkili olmuştur. Özellikle evlilik, miras paylaşımı ve kadın hakları konularında İslam’ın getirdiği yeni düzenlemeler benimsenmiştir. Türkler yerleşik hayata geçerek konargöçer aile yapısından uzaklaşmış, hukuk ve eğitim alanında da İslamî kurallar hâkim olmuştur.

9. Soru: Eski Türk toplumlarında çocuk sahibi olmak aile ve toplum açısından neden önemliydi? Metinden de yararlanarak açıklayınız.

Cevap: Eski Türk toplumlarında çocuk sahibi olmak, soyun devamı ve devletin gücü açısından önemli kabul edilirdi. Çocuklar, ailenin gelecekteki temsilcileri ve toplumu güçlendiren bireyler olarak görülürdü. Erkek çocuklar, savaşçılık ve yönetim alanında yetiştirilirken, kız çocukları da ailenin temel değerlerini ve kültürel mirası koruyan bireyler olarak eğitilirdi. Soyun devamı ve toplumun güçlü kalması için çocuk sahibi olmak teşvik edilmiştir. Bu nedenle çocuk sahibi olmak, hem aile içindeki sorumlulukları artırmış hem de toplumun gelişimine katkı sağlamıştır.

2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme - Sayfa 76

10. Soru: Batılılaşma Dönemi'nde kız çocuklarının orta ve yüksek kademeli okullarda eğitim almaya başlaması, Cumhuriyet Dönemi'ndeki eğitim politikaları ve aile yapısını nasıl etkilemiştir?

Cevap: Batılılaşma Dönemi'nde kız çocuklarının daha fazla eğitim almasına olanak tanınması, Osmanlı toplumunda önemli bir değişim yaratmıştır. Cumhuriyet Dönemi'nde ise bu süreç daha da hızlanmış ve kadınların eğitim hakkı anayasal güvence altına alınmıştır. Kız çocuklarının eğitim alması, onların toplumsal hayata daha fazla katılmasını sağlamış, aile yapısında da köklü değişimlere yol açmıştır. Eğitimli kadınlar, modern aile yapısının oluşmasına katkı sağlamış ve kadınların sosyal, ekonomik ve siyasi hayatta daha aktif roller üstlenmesine zemin hazırlamıştır.

11. Soru: Cumhuriyet Dönemi'nde yapılan hukuki düzenlemelerin aile yapısı üzerindeki uzun vadeli etkileri neler olabilir?

Cevap: Cumhuriyet Dönemi'nde kadın ve erkek eşitliği esasına dayalı hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Özellikle 1926 yılında kabul edilen Türk Medeni Kanunu, aile yapısında önemli değişikliklere yol açmıştır. Bu düzenlemelerin uzun vadeli etkileri şunlardır:

✅ Kadınların sosyal hayata daha fazla katılımı sağlanmıştır.
✅ Evliliklerde resmi nikâh zorunluluğu getirilerek kadın ve çocukların hakları güvence altına alınmıştır.
✅ Kadın ve erkek mirasta eşit haklara sahip olmuş, böylece aile içinde adalet sağlanmıştır.
✅ Kadınların eğitim ve çalışma hayatına katılması teşvik edilerek ekonomik bağımsızlık kazanmaları desteklenmiştir.
✅ Aile içinde kadın-erkek eşitliğine dayalı, modern bir yapının oluşmasına katkıda bulunmuştur.

12. Soru: Atatürk'ün kadınları sosyal hayatta aktif olmaları için teşvik eden bu politikaları, Türk kadınının bugünkü toplumsal konumunu nasıl şekillendirmiştir?

Cevap: Atatürk'ün kadın haklarını destekleyen reformları, Türk kadınının eğitim, siyaset, iş ve sosyal hayatta aktif rol almasını sağlamıştır. Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması, onların siyasi alanda temsil edilmelerine olanak sağlamış, eğitim ve iş hayatına katılımlarını artırmıştır. Türk Medeni Kanunu sayesinde kadınlar, miras ve evlilik gibi hukuki haklarda erkeklerle eşit konuma gelmişlerdir. Bugün, bu reformların etkisiyle Türk kadını akademiden iş dünyasına, siyasetten sanata kadar birçok alanda başarılı roller üstlenmektedir.

2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme (Sayfa 77-79) - Soru ve Cevaplar

13. Soru: "Burada Kıyan ve Nüküz’ün oğulları çoğaldı. Kıyan’ın oğulları daha çok oldu, Kıyan’ın oğullarına Kıyat dediler. Nüküz’ün oğullarının birincisine Nüküzler, birincisine Dürliğin dediler. Kayan diye, dağdan şiddetle ve hızla inen sele derler. İl Han'ın doğduğu ve tek bir kişi olduğundan ona bu adı vermişlerdir. Kıyat, Kıyan’ın çocuklarıdır. Bu ilişkinin soyları uzun bir süre Ergenekon'da kaldı. Çoğaldıkça çoğaldılar. Boy boy oldular. Her aile uzadı daha bir olmak teşkil etti."

Ergenekon Destanı'ndan alınan bu parçaya göre eski Türklerle ilgili hangi sonuca ulaşılamaz?

✅ Cevap: D) Çocuk doğar doğmaz kendisine bir ad verilmektedir.

14. Soru: İslamiyet öncesi Türk toplumundaki aile yapısı ile ilgili;
I. Geniş aile tipi benimsenmiştir.
II. Pederi aile yapısı görülür.
III. Tek eşle evlilik yaygındır.

Yargılarından hangileri söylenemez?

✅ Cevap: A) Yalnız I

15. Soru: Eski Türk siyasi düşüncesinde en yüksek kavram olan il (devlet) sahibi olması gereken şartlar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

✅ Cevap: B) Bağımsızlık, ülke, halk ve yönetme yeteneği (kut).

16. Soru:

Eski Türklerde var olan;
I. Aterkî aile yapısı,
II. Gelinin ailesine "kalın" adı ile para veya mal verilmesi,
III. Çekirdek aile yapısı

Durumlarından hangileri İslamiyet’in kabulünden sonra değişmeden devam etmiştir?

✅ Cevap: C) I ve II

17. Soru: "Buhara'da çok çeşitli pazarlar gördüm. Bunlar arasında 'tütriyye' denen bakır, sarı bakırdan tılsımlı dinleyiş denilen var. Tartımdan 100 tanesi 1 gümüş dirheme satılıyordu. Tüm kadınların mülkü verilirken 'Falan oldu, falan, falan malını istila kıldı bir gittiğine direnmesine evlendi.' derler."

İbni Fadlan Seyahatnamesi’nden alınan bu parçada adı geçen "rıht" İslamiyet öncesi Türk toplumundaki hangi kavramın karşılığıdır?

✅ Cevap: B) Kalın

18. Soru: Türk edebiyatının en eski ve tanınmış örneklerinden olan Dede Korkut Hikâyeleri, Kutadgu Bilig, Divanu Lügati’t-Türk, Atabetü’l-Hakayık ve Divan-ı Hikmet’te yazıldıkları dönemin Türk aile yapısı ve toplumsal değerleri hakkında önemli bilgiler yer almaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi bu eserlerde değinilen konulardan biri değildir?

✅ Cevap: C) Toplum-mimari ilişkisi

19. Soru: Türkler, İslamiyet ile kendi kültürlerini harmanlayıp Türk ailesine yeni değerler katarak toplum yapılarını güçlendirmişlerdir. Osmanlılarda şeri hukukun yürürlüğe girmesiyle evlenme, boşanma ve miras konularında dini kanunlar uygulamaya konulmuştur.

Osmanlı ailesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

✅ Cevap: D) Toplumsal yaşamda cinsiyete göre belirlenen özel alanlar oluşturulmuştur.

20. Soru: 19. yüzyılda Batılılaşma hareketi ile birlikte Osmanlı Devleti'nde siyasi ve hukuki alan ile eğitim, aile düzeni ve toplumsal yaşamda köklü değişimler yaşanmıştır.

Buna göre Batılılaşma Dönemi’nde ortaya çıkan değişimlerden biri değildir?

✅ Cevap: A) Eğitim alanındaki reformlarla birlikte kızların eğitimi yasaklanmıştır.

21. Soru: Batılılaşma Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nde yapılan hukuki düzenlemeler Türk aile yapısının modernleşmesine ve kadınların aile içindeki konumunun güçlenmesine katkıda bulunmuştur.

✅ Cevap: B) 1839 Tanzimat Fermanı ile miras paylaşımında kadınlara erkeklerle eşit hakların sağlanması.

22. Soru: Batılılaşma Dönemi sanatçıları; evlilik, aile kurumu, çocuk eğitimi gibi konularda eserler vererek toplumdaki değişimleri işlemiştir.

Buna göre aşağıda kısaltılarak verilmiş olan Felatun Bey’le Rakım Efendi (1875), Araba Sevdası (1898) ve Kiralık Konak (1922) adlı eserlerden alınan metin örneklerinden hangisi "ideal davranışı" anlatmaktadır?

✅ Cevap: C) Fakat Rakım evi perçinliğe o kadar ihtiyaç yoktu.

23. Soru: Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi Türk aile yapısında meydana gelen değişikliklerden biridir?

✅ Cevap: A) 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitimde birlik sağlanması.

24. Soru: Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi’nde kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olmasına yönelik yapılan belirleyici hukuki düzenlemedir?

✅ Cevap: B) 1926 yılında kabul edilen Türk Medeni Kanunu ile aile hukukunda modernleşmenin sağlanması.

25. Soru: Cumhuriyet’in ilanından sonra Atatürk’ün önderliğinde yapılan en önemli kadın hakları düzenlemelerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?

✅ Cevap: D) 1934 yılında kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması.