10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 27-28-29-30-31-32 Cevapları Beşgen Yayıncılık

Dil Bilgisi Uygulamaları

1- Aşağıdaki cümlelerde tırnak işaretinin kullanılma gerekçelerini cümlelerin altında boş bırakılan yerle yazınız.

• Sartre’a göre “Hiçbir konu, önceden edebiyat sanatının dışında sayılamaz. Bütün mesele, insanın neyi yazacağını bilmesinde”dir.
  Cevap: Sartre’ın sözüne yer verildiği için doğrudan alıntıyı belirtmek amacıyla tırnak işareti kullanılmıştır.

• Emile Zola bunu “tutanak düzenlemek” olarak adlandırır.
  Cevap: Emile Zola’nın belirttiği düşünceyi vurgulamak ve farklı bir anlam yüklemek için tırnak işareti kullanılmıştır.

• Tarih sürecinde edebiyatın en önemli malzemesini savaşlar oluşturmuştur. Batı edebiyatında savaşları işleyen romanların başında Tolstoy’un “Harp ve Sulh” romanı gelir.
  Cevap: Tolstoy’un “Harp ve Sulh” romanı, bir edebi eser ismi olduğu için tırnak işaretiyle gösterilmiştir.

2- Aşağıdaki cümlelerde yer alan noktalama yanlışlarını gösteriniz.

• Örneğin; edebiyatın bir parçası olan şiir ortaya çıkış yönüyle din ile çok ilgilidir.
  Cevap: “Örneğin”den sonra gelen noktalı virgül gereksizdir, bu yüzden "Örneğin edebiyatın bir parçası olan şiir..." şeklinde düzeltilmelidir.

• Batılı romanlarda din her zaman ve herkes için gereklidir; ama, insanın istediği ve ihtiyacı oranındadır.
  Cevap: “Ama” kelimesinden önceki virgül gereksizdir, cümle "Ama insanın istediği ve ihtiyacı oranındadır." şeklinde düzeltilmelidir.

3- Aşağıdaki cümlelerde yer alan virgüllerin kullanım amaçlarını tespit ediniz.

• Türklerde tek Gök Tanrı inancı vardır ve diğer dinlerin etkilerine rağmen Türkler daima yaşam şekillerine en uygun dini seçmesini bilmişler, gelişme döneminde de İslamiyet’te karar kılmışlardır.
  Cevap: Virgül, birbiriyle bağlantılı düşünceleri ayırmak ve cümleyi daha okunabilir hale getirmek amacıyla kullanılmıştır.

• Batılılar, dinlerini hayat tarzlarına adapte etmiş ve edebiyat eserlerinde kendi inanç sistemlerini ortaya koymuşlardır.
  Cevap: Virgül, sıralı cümleleri ayırarak anlamı netleştirmek amacıyla kullanılmıştır.

4- Aşağıdaki cümlelerde altı çizili ifadelerin hangilerinde düzeltme işaretinin kullanımı doğrudur?

• Türkler üzerinde en kuvvetli etki etmiş olan İslâmiyet’in kabul edilmesinden sonra bile, eski yazınsal şekillerin veya eski konuların İslamî renk almış tarzına rastlanır.
  Cevap: İslâmiyet kelimesinde düzeltme işareti doğrudur, çünkü "a" harfi uzatılarak okunur.

• Dede Korkut Hikâyeleri Türk kültürünün toplumsal ve dinî değerlerinin günümüze aktarılmasında büyük rol oynamıştır.
  Cevap: Hikâyeleri kelimesinde düzeltme işareti doğrudur, çünkü "a" harfi uzun okunur.
• Toplumu anlatan her edebî eserde o döneme ait tarihî olayların bir değerlendirmesini de bulmak mümkündür.
  Cevap: Yazım yanlışları yoktur.
• Depremin toplumda bıraktığı etki, insanların çaresizliği resmî kayıtlarda bulunmayan ancak edebiyatçıların eserlerinde yansıtabileceği bir manzaradır.
  Cevap: Yazım yanlışları yoktur.

5- Aşağıdaki cümlelerde yazımı yanlış olan kelimelerin altını çiziniz.

• Cümle 1: Karahanlı Devleti, Doğu Türkistan’da 9. Yüzyıl ile 12. Yüzyıllar arasında hüküm sürmüştür.
  Yanlış kelime: Yüzyıl → Doğru yazım yüzyıl olmalıdır (küçük harf ile yazılır).

• Cümle 2: Kuzey Türkçesiyle yazılmış eserlerden Codex Cumanicus (1303), Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan Kıpçak Türklerinden, Hıristiyan misyonerler ve tüccarlar tarafından yapılmış derlemelerden oluşmaktadır.
  Yanlış kelime: Hıristiyan → Doğru yazım Hristiyan olmalıdır.

• Cümle 3: 15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla kadar Türk Dilinin ve edebiyatının klasik eserlerinin verildiği dönemdir.
  Yanlış kelimeler: Yüzyıldan, Yüzyıla, Dilinin → Doğru yazımlar: yüzyıldan, yüzyıla, dilinin (tüm kelimeler küçük harf ile yazılmalıdır).

Sınıf İçi Etkinlik

Soru: Türk edebiyatı yazarlarından Yaşar Kemal’in yazma süreciyle ilgili yukarıdaki düşüncelerini okuyarak, yazarın yazma sürecinde yaşadığı zorlukları tespit ediniz.

Cevap: Yaşar Kemal yazma sürecinde kafasında bitmiş bir hikâyeyi masaya oturmadan önce tasarladığını belirtir. Ancak, bu süreçte beklenmedik zorluklar yaşar. Kafasında gelişmiş olan tasarının yazma sırasında zayıflayabileceğini, bu durumun bir hayal kırıklığı olduğunu ifade eder. Ayrıca, bazı bölümleri yazmaya başlamadan önce uzun süre düşünmesi gerektiğini, hatta bazı bölümlere başlamak için yirmi altı gün düşündüğünü belirtir.