10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 29 Cevapları Meb Yayınları

3. SIRA SİZDE

Soru: İç direnci önemsiz üreteç ve sarmal direnç teli (rezistans) yardımıyla devre oluşturuluyor. Buna göre:

a) Direnç telini uçlarından tutarak uzatmak
b) Direnç telinin ucuna özdeş dirençten bir tane daha bağlayarak teli uzatmak
c) Üretecin gerilimini artırmak

İşlemleri ayrı ayrı yaptığınızda direnç ve akım şiddeti nasıl değişir?

Cevap:
a) Direnç telini uçlarından tutarak uzatmak: Direnç teli uzadığında, telin direnci artar çünkü telin uzunluğu ile direnç doğru orantılıdır. Artan direnç, akım şiddetini azaltır.

b) Direnç telinin ucuna özdeş direnç eklemek: Bu durumda devredeki toplam direnç artar, çünkü eklenen direnç seridir. Artan direnç yine akım şiddetini azaltacaktır.

c) Üretecin gerilimini artırmak: Üretecin gerilimi artırıldığında, sabit direnç üzerinden geçen akım şiddeti artar. Ohm Kanunu'na göre, V = I * R, yani gerilim arttıkça akım da artar.

4. SIRA SİZDE

Soru: Değeri 10 Ω olan bir direncin uçları arasına 20 V potansiyel farkı uygulanıyor. Buna göre:

a) Dirençten geçen akım şiddeti kaç A’dır?
b) Direncin uçları arasındaki potansiyel farkı 30 V’a çıkarılırsa direnç değeri değişir mi? Nedenini açıklayınız.

Cevap:

a) Ohm Kanunu’na göre akım şiddeti (I) şu formülle hesaplanır:
I = V / R
Burada,
V = 20 V (potansiyel fark)
R = 10 Ω (direnç)
I = 20 / 10 = 2 A

Dirençten geçen akım şiddeti 2 A’dir.

b) Direncin uçlarına uygulanan potansiyel fark 30 V’a çıkarıldığında, direnç değeri değişmez. Direnç, maddenin yapısına ve fiziksel özelliklerine bağlıdır. Potansiyel farkı artsa da direnç değeri aynı kalır, ancak akım şiddeti artar.