10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 61 Cevapları Ekoyay Yayıncılık

KISA CEVAPLAR

1.77: Manyetik Alanı Etkileyen Değişkenler

• Akım şiddeti
• Telin şekli
• Sarım sayısı
• Akım yönü
• Çevresel ortam

1.78: Elektromıknatıs Nedir ve Kullanım Alanları

• Elektromıknatıs: Akım geçtiğinde manyetik alan oluşturan bir bobin.
• Kullanım alanları: Vinçler, hoparlörler, manyetik kapılar.

1.79: Dünyanın Manyetik Alanının Sonuçları

• Pusula yön bulmayı sağlar.
• Güneş rüzgarlarını saptırır.
• Kutup ışıklarını oluşturur.

DETAYLI CEVAPLAR

1.77: Üzerinden akım geçen bir iletken telin oluşturduğu manyetik alanı etkileyen değişkenler nelerdir?

Cevap: Üzerinden akım geçen bir telin oluşturduğu manyetik alanı etkileyen başlıca değişkenler şunlardır:

• Akım şiddeti: Akım arttıkça manyetik alanın gücü artar.
• Telin şekli: Telin düz, spiral ya da halkalar şeklinde olması manyetik alanın şeklini ve kuvvetini etkiler.
• Telin sarım sayısı: Telin etrafına sarılan halka sayısı arttıkça manyetik alanın kuvveti de artar.
• İletkenin içinden geçen akım yönü: Akım yönü değiştiğinde manyetik alanın yönü de değişir.
• Çevresel ortam: Telin bulunduğu ortamın manyetik özellikleri, manyetik alanın kuvvetini etkileyebilir (örneğin ferromanyetik malzemeler).

1.78: Elektromıknatıs nedir, nerelerde kullanılır?

Cevap: Elektromıknatıs, üzerinden elektrik akımı geçirildiğinde manyetik alan oluşturan bir düzenektir. Bir bobin içine yerleştirilen demir bir çekirdeğe sarılı telden oluşur. Akım kesildiğinde manyetik özelliklerini kaybeder.
Kullanım alanları: Elektrikli vinçlerde metal parçalarını kaldırmak, hoparlörlerde ses dalgalarını üretmek, manyetik kapılarda ve çeşitli elektronik cihazlarda kullanılır.

1.79: Dünyanın sahip olduğu manyetik alanın sonuçları nelerdir?

Cevap: Dünya, büyük bir manyetik alan üretir ve bu manyetik alan sayesinde:

• Pusula yön bulmada kullanılır, çünkü manyetik alanın etkisiyle pusula iğnesi kuzey ve güney yönlerini gösterir.
• Atmosferdeki yüklü parçacıklar (örneğin güneş rüzgarları) saptırılır, bu da gezegenimizi yüksek enerjili radyasyondan korur.
• Kutup ışıkları (Aurora) gibi doğa olayları meydana gelir.