10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 72 Cevapları Ekoyay Yayıncılık

Bölüm Değerlendirmesi Soruları ve Cevapları

Kelimeleri Kullanın

1- Soru: Elektromıknatıs ve pusulayı kendi cümlelerinizle tanıtınız.

• Elektromıknatıs: Üzerinden elektrik akımı geçtiğinde manyetik alan oluşturan bir bobin ve demir çekirdekten oluşan cihazdır.
• Pusula: Dünyanın manyetik alanını kullanarak yön bulmayı sağlayan, manyetik bir iğneye sahip alettir.

2- Soru: Pusulanın nasıl kullanıldığını konu edinen bir paragraf yazınız.
Cevap: Pusula, yön bulmak için kullanılır ve iğnesi her zaman kuzey yönünü gösterir. Harita üzerinde veya doğada yön belirlemek için kullanılırken, pusulanın yakınında manyetik alan oluşturan metal nesneler bulunmamalıdır. Pusulanın iğnesi manyetik kuzey kutbunu gösterdiğinde diğer yönler de kolayca bulunabilir.

Açıklayınız

1- Soru: Bir elektromıknatısın manyetik alan şiddetini etkileyen faktörleri açıklayınız.
Cevap: Elektromıknatısın manyetik alan şiddetini etkileyen faktörler şunlardır:

• Akım şiddeti: Akım arttıkça manyetik alan şiddeti de artar.
• Telin sarım sayısı: Bobine sarılan tel sayısı arttıkça manyetik alan güçlenir.
• Çekirdek malzemesi: Demir gibi ferromanyetik bir çekirdek manyetik alanı kuvvetlendirir.

2- Soru: Dünyanın manyetik alanının sonuçlarından üç tanesini açıklayınız.
Cevap: Dünyanın manyetik alanı:

• Pusula ile yön bulmayı sağlar.
• Dünyayı güneş rüzgarları gibi zararlı kozmik ışınlardan korur.
• Kutup ışıklarının (auroraların) oluşmasına neden olur.

3- Soru: Elektromıknatısların kullanım alanlarına örnekler veriniz.
Cevap: Elektromıknatıslar vinçlerde metal kaldırmada, hoparlörlerde ses üretiminde, manyetik kilit sistemlerinde ve elektrik motorlarında kullanılır.

Uygulama

4- Soru: Dünyanın coğrafi ve manyetik kutupları şekli üzerinde gösterilmiştir. Buna göre A, B, C ve Ç ile gösterilen noktalara konulan pusula iğnelerinin nasıl konumlanacağını defterinize çiziniz.
Cevap: A, B, C ve Ç noktalarına konulan pusula iğneleri, manyetik kuzey kutbunu gösterecek şekilde konumlanır. Bu iğnelerin yönü dünyanın manyetik alan çizgilerine uygun olarak kuzeye dönük olacaktır.

5- Soru: Şekillerde verilen elektromıknatısların kutuplarını gösteriniz.
Cevap: Elektromıknatısın kutupları, bobinden geçen akımın yönüne göre belirlenir. Akımın yönü değiştiğinde, manyetik kutuplar da değişir.