5. Sınıf Fen Bilimleri 1. Ders Kitabı Sayfa 93-94-95-96 Cevapları Meb Yayınları

Bölüm Sonu İstasyonu

Sürtünme ile ilgili günlük hayattan bazı uygulamalar aşağıdaki görsellerde verilmiştir.

Görsellere verilen harfleri kullanarak aşağıdaki soruları cevaplayalım.

1. Soru: Hangi uygulamalar sürtünme kuvvetinin etkisini artırmaya yöneliktir?
Cevap: b, c, d, e, ğ

2. Soru: Hangi uygulamalar sürtünme kuvvetinin etkisini azaltmaya yöneliktir?
Cevap: a, ç, f, g

3. Soru: Hangi uygulamalar su direncini azaltmaya yöneliktir?
Cevap: f

4. Soru: Hangi uygulamalar hava direncini azaltmaya yöneliktir?
Cevap: g, f

Ünite Sonu İstasyonu

A - Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri kutuların içindeki uygun ifadelerle tamamlayalım.

lastik-yönünü-zorlaştıran-olumsuz-ağırlık-farklı-dinamometre-aynı-Newton-artıran-zor-su-kuvvet-kütle-eşit kollu terazi

1. Kuvvet, hareketli bir cismin yönünü değiştirebilir.
2. Bir kâğıdın şekli, kâğıda uygulanan kuvvet ile değişebilir.
3. Kuvvet, dinamometre adı verilen araçla ölçülür.
4. Basit bir dinamometre yapımında lastik kullanılabilir.
5. Dinamometreyle elde edilen ölçüm sonucunun birimi Newton olarak ifade edilir.
6. Elmanın kütlesi eşit kollu terazi ile ölçülür.
7. Bir maddenin kütle değeri, Dünya’nın her yerinde aynı ölçülür.
8. Bir maddenin ağırlığı, Dünya’nın farklı bölgelerinde farklı değerde ölçülebilir.
9. Sürtünme kuvveti, genellikle harekete zıt yönde etki eder.
10. Merdivenlere kaydırmaz bant yapıştırılması, sürtünme kuvvetini artıran bir uygulamadır.
11. Makine parçalarının zamanla aşınarak bozulması, sürtünme kuvvetinin olumsuz etkilerindendir.
12. Havanın cisimlerin hareketini zorlaştıran etkisine hava direnci adı verilir.
13. Su direnci, gemilerin suda daha zor ilerlemesine neden olur.
14. Gemiler, hem hava hem de su direncinden etkilenir.
15. Kütle birimi ile ağırlık birimi birbirinden farklıdır.

B- Aşağıdaki soruları cevaplayalım.

1- K ve L cisimlerinin ağırlıkları, özdeş dinamometreler kullanılarak ölçülmüştür. K cisminin ağırlığı 12 N olarak ölçüldüğüne göre L cisminin ağırlığı kaç N'dir?
Cevap: L cisminin ağırlığı 12 N’dir (özdeş dinamometreler kullanıldığı için her iki cismin de ağırlığı aynı kabul edilir).

2- Yaylar hangi özelliklerinden dolayı dinamometrelerde kullanılır?
Cevap: Yaylar, esneklik özelliklerinden dolayı dinamometrelerde kullanılır.

3- Bir yaya 2 N kuvvet uygulanınca yay 1 cm esnemektedir. Yayda 4 cm esneme oluşturmak için yaya kaç N kuvvet uygulanmalıdır?
Cevap: 4 N kuvvet uygulanmalıdır (esneme miktarı kuvvetle doğru orantılıdır).

4- Kütle nedir? Kütlenin birimi nedir?
Cevap: Kütle, bir cismin madde miktarını ifade eder ve birimi kilogramdır (kg).

5- Bir cismin kütlesi dünya kenarında ölçüldüğünde 5 gram gelmiştir. Bu cismin kütlesi; dağ zirvesinde değişirse kaç gram gelir?
Cevap: Kütle, konuma bağlı olarak değişmez, bu nedenle yine 5 gramdır.

6- Ağırlık nedir? Bir cismin ağırlığını ölçmek için hangi alet kullanılmalıdır?
Cevap: Ağırlık, bir cismin yerçekimi kuvvetiyle aşağı çekilmesidir ve dinamometre ile ölçülür.

7- Ayağında 80 N ağırlığında olan bir cismin ağırlığı Dünya’da kaç N'dir?
Cevap: Dünya’da da 80 N’dur (ağırlık yerçekimi ivmesine bağlıdır ve aynı kalır).

8- Sürtünme kuvvetinin olumlu etkilerinden iki tanesini yazalım.
Cevap: Yürürken kaymamamızı sağlar; araçların durmasını sağlar.

9- Sürtünme kuvvetinin olumsuz etkilerinden iki tanesini yazalım.
Cevap: Makine parçalarının aşınmasına neden olur; enerji kaybına yol açar.

10- Sürtünme kuvvetini azaltma yöntemlerinden iki tanesini yazalım.
Cevap: Yüzeyleri yağlamak; tekerlek kullanmak.

C- Aşağıdaki metni okuyup soruları cevaplayalım.

1- Buna göre Karagöz0’ün belini incitmesinde, aşağıdaki durumlardan hangilerinin etkisi olabilir?

• I. Koltuğu hareket ettirmek için kuvvet uygulaması
• II. Koltuk ile halı arasındaki sürtünme kuvvetinin fazla olması
• III. Koltuğu hareket ettirdiği sırada zeminin pürüzlülüğünün fazla olması

Cevap: D) I, II ve III
(Karagöz’ün belini incitmesi, koltuğu hareket ettirirken kuvvet uygulaması, sürtünme kuvvetinin fazla olması ve zeminin pürüzlülüğünün etkisiyle gerçekleşmiştir.)

2- Metinde geçen aşağıdaki ifadelerden hangisi, sürtünmenin azaltılmasını sağlayan bir uygulamadır?

A) Koltuktan çekmek B) Yere halı sermek
C) Koltuğa tekerlek takmak D) Buz ile sarmak

Cevap: C) Koltuğa tekerlek takmak
(Tekerlek kullanımı, sürtünmeyi azaltan bir uygulamadır.)