9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 2. Tema Ölçme ve Değerlendirme Cevapları Meb Yayınları

2. Tema Ölçme ve Değerlendirme

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 143

Soru 1) Mithat Cemal Kuntay’ın dinlediğiniz/izlediğiniz anıyı yazma amacı nedir? Yazınız.

Cevap: Mithat Cemal Kuntay, Mehmet Akif Ersoy’un sözünde durma konusundaki kararlılığını ve dürüstlüğünü okuyucuya aktarmak amacıyla bu anıyı yazmıştır.

Soru 2) Dinlediğiniz/izlediğiniz anıda Mehmet Akif Ersoy için kullanılan “Akif için kelimelerin mefhumu tek, bu mefhumların rengi tekti.” ifadesinden yola çıkarak Mehmet Akif Ersoy’un kişilik özellikleri ile ilgili çıkarımlarınızı yazınız.

Cevap: Bu ifade, Mehmet Akif Ersoy’un dürüst, net, kesin ve kararlı bir insan olduğunu göstermektedir. Her sözcüğe verdiği anlam açık ve nettir. Sözünden dönmeyen, doğruluktan taviz vermeyen bir kişilik yapısına sahiptir.

Soru 3) Dinlediğiniz/izlediğiniz anıda yer alan açık ve örtük iletileri yazınız.

• Açık İleti: Mehmet Akif Ersoy, güvenilir ve verdiği sözün arkasında duran bir insandır.
• Örtük İleti: Söz vermek büyük bir sorumluluktur ve şartlar ne kadar zor olursa olsun bu sorumluluğu yerine getirmek gerekir.

Soru 4) Dinlediğiniz/izlediğiniz anının ana fikrini yazınız.

Cevap: Verilen söz, hangi şartlarda olursa olsun mutlaka yerine getirilmelidir.

Soru 5) Dinlediğiniz/izlediğiniz anıda Mithat Cemal Kuntay’ın duygusal durumunda hangi değişimler olmuştur? Bu duygu değişimlerinin anının teması üzerindeki etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz? Yazınız.

Cevap: Mithat Cemal Kuntay, önce Mehmet Akif Ersoy’un söz konusundaki katı tutumuna şaşırmış ve hayret etmiştir. Ancak daha sonra onun bu tutumuna büyük bir saygı duymuş ve ona söz vermekten çekinir hale gelmiştir. Bu duygu değişimi, anının temasını güçlendirmiş ve verilen sözün ciddi bir sorumluluk olduğunu daha çarpıcı bir şekilde ortaya koymuştur.

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 144

Soru 6) Şiirlerin sizde uyandırdığı duyguları yazınız.

• I. Metin (Necip Fazıl Kısakürek - Veda): Bu şiir, bir vedanın getirdiği derin hüzün ve kabullenme duygularını uyandırıyor. Şairin yaşadığı içsel kırılma ve teslimiyet dikkat çekiyor.
• II. Metin (Orhan Seyfi Orhon - Veda): Bu şiir ise veda sırasında hissedilen pişmanlık, üzüntü ve bir türlü kabul edememe duygularını yansıtıyor. Şairin veda anına duyduğu öfke ve hayal kırıklığı belirgin.

Soru 7) Şiirlerin adları, teması, şekil özellikleri aynı olmasına karşın bu iki şiiri farklı kılan özellikler nelerdir? Düşüncelerinizi yazınız.

• Her iki şiirin adı ve teması aynı olsa da, farklı his ve tonlar taşır. Necip Fazıl Kısakürek’in şiiri daha melankolik ve kabulleniş içeren bir yapıya sahipken, Orhan Seyfi Orhon’un şiiri daha sitemkâr ve duygusal yoğunluğu yüksektir.
• Necip Fazıl’ın şiirinde sakin bir teslimiyet ön plandayken, Orhan Seyfi’nin şiiri, duyguların yoğun bir şekilde dışa vurulduğu bir yapıdadır.
• İlk şiir, imgelerle süslenmiş ve okuyucuyu düşünmeye yönlendiren bir anlatı sunarken, ikinci şiir daha açık, doğrudan ve dramatik bir anlatım tercih etmiştir.

Soru 8) Okuduğunuz Veda adlı şiirlerden hangisini daha çok beğendiniz? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle yazınız.

Cevap: Necip Fazıl Kısakürek’in "Veda" şiirini daha çok beğendim. Şiirin imgelerle zenginleştirilmiş anlatımı ve duyguların incelikle işlenişi, okuyucuyu derinden etkiliyor. Şairin sakin ve melankolik üslubu, vedanın hüzünlü ama zarif bir şekilde aktarılmasını sağlıyor. Özellikle “Kuru yaprak gibi eline düştü, / İstersen rüzgâra salıver gitsin!” dizeleri, vedanın çaresizliğini ve kabullenişini çarpıcı bir şekilde ifade ediyor.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 147

9. Metnin Konusunu Yazınız.

Cevap: Metnin konusu, bir ailenin, özellikle çocuklarının Bizans dönemine ait bir define bulma hayali etrafında dönen maceralarıdır.

10. Metnin Ana Fikrini Yazınız.

Cevap: Metnin ana fikri, insanın hayal ve umutlarının, özellikle çocuklukta yaşanan heyecanların, zamanla değişip gerçeklerle nasıl karşı karşıya kaldığını göstermektir.

11. Metinden Hikâye ve Anıya Ait Özellikleri Belirleyerek Yazınız.

Hikâyeye Ait Özellikler:

• Olay, kişiler, yer, zaman ve olay örgüsü gibi hikâye unsurları vardır.
• Olay: Çocukluk yıllarında yapılan define arayışları.
• Karakterler: Anlatıcı, ağabeyleri, babası ve Nihat Bey Amca.
• Zaman: Geçmişteki çocukluk yılları.
• Mekan: Mağara, bahçe ve ev gibi yerler.

Anıya Ait Özellikler:

• Gerçeklik ve duygusal bağlar öne çıkar.
• Anlatıcı, kendi çocukluk anılarını paylaşır.
• Öznel ifadelerle olayları kendi bakış açısından anlatır.

12. Sizce Bu Metin, Hikâye Türünde mi Yoksa Anı Türünde mi Yazılmıştır? Cevabınızı İşaretleyiniz ve Gerekçeleriyle Yazınız.

Hikâye Türünde Yazılmıştır.

Gerekçe: Bu metin Oktay Akbal’ın aynı isimli hikâye kitabından alınmıştır. Metin kurgu öğeleriyle oluşturulmuş ve olay örgüsü hikâye türüne uygundur.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 148

Soru 14) Anlam Arayışı Teması Hakkında Öğrendiğiniz Üç Bilgiyi Üçgenin, Bu Temada İlk Defa Karşılaştığınız Dört Temel Kavramı Karenin, Aklınıza Takılan Bir Soruyu Çemberin İçine Yazınız.

Üçgen: Öğrendiğim

1. Şiir içerik özelliklerine göre lirik, epik, satirik, didaktik ve pastoral olmak üzere beş gruba ayrılır.
2. Mihriban türküsü, Abdurrahim Karakoç’un bir şiirinden bestelenmiştir.
3. Anılar, aynı zamanda tarihî bir belge niteliği taşıyabilir.

Kare: Temel Kavramlar

1. Satirik şiir
2. Babürname (Türk edebiyatındaki ilk anı)
3. Kurmaca metin
4. Maupassant tarzı hikâye (olay hikâyesi)

Çember: Aklıma Takılan Soru

Ömer Seyfettin, Genç Kalemler dergisinde "Yeni Lisan" makalesini yazarak bir edebiyat dönemi başlattığında henüz 27 yaşındaydı. Bu genç yaşta böylesine büyük bir başarıya ulaşmak için nasıl bir eğitim ve çalışma süreci izlemiştir?

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 149

Anlam Arayışı Teması: Öğrenme Günlüğü

Bu temada öğrendiğiniz en ilginç bilgi neydi?

Cevap: Mithat Cemal Kuntay’dan dinlediğimiz anıda Mehmet Akif Ersoy’un verdiği sözü tutmak için gösterdiği kararlılık ve fedakarlık, en ilginç ve etkileyici bilgilerden biriydi. Bu, onun karakterine ve dürüstlüğüne dair çok şey öğretti.

Bu temada öğrendiğiniz hangi bilgileri günlük hayatınızda kullanabilirsiniz?

Cevap: Mihriban türküsünün aslında Abdurrahim Karakoç’un bir şiiri olduğunu öğrenmek, eserlerin kökenini anlamanın önemini gösterdi. Ayrıca, verilen sözlerin arkasında durmanın bir insanın karakterini nasıl güçlendirdiği bilgisi, günlük hayatta daha sorumlu ve kararlı olmam gerektiğini öğretti.

Hangi konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterdiniz?

Cevap: Şiir yazmanın teknikleri ve duyguları daha etkili ifade etme yolları hakkında daha fazla bilgi edinmek isterdim. Ayrıca, Mehmet Akif Ersoy’un hayatındaki diğer önemli olayları da öğrenmek isterim.

Anlam Arayışı temasına başlarken sahip olduğunuz duygu ve düşüncelerle tema sonundaki duygu ve düşünceleriniz arasında ne gibi değişiklikler oldu?

Cevap: Başlangıçta tema, sadece edebiyat bilgisi edinme üzerine odaklanmış gibi görünüyordu. Ancak, süreç içinde millî duygularımı güçlendiren eserler ve anlamlı hikayeler okudukça, bu temanın derin bir duygu yoğunluğuna sahip olduğunu fark ettim. Özellikle İstiklal Marşı’nın anlamı üzerine yapılan çalışmalar, marşın ruhunu ve tarihî önemini daha iyi kavramamı sağladı.

Çalıkuşu Romanı Özeti ve Plan

Çalıkuşu Romanının Özeti:

Reşat Nuri Güntekin’in “Çalıkuşu” romanı, Feride adlı genç bir kadının hayatını ve mücadelesini konu alır. Annesini genç yaşta kaybeden Feride, teyzesinin yanında büyür ve İstanbul’daki Fransız okullarında eğitim alır. Zeki, hareketli ve cesur kişiliğiyle tanınan Feride’ye çevresindekiler “Çalıkuşu” lakabını takar.

Feride, teyzesinin oğlu Kamran’a aşık olur ve nişanlanırlar. Ancak, Kamran’ın başka bir kadınla ilişkisi olduğunu öğrenince nişanı bozarak İstanbul’u terk eder. Anadolu’da öğretmenlik yapmaya başlayan Feride, zorlu yaşam koşullarına rağmen mesleğine bağlı kalır ve kendi hayal kırıklıklarıyla mücadele eder.

Yıllar sonra İstanbul’a döndüğünde Kamran’ın onu hep sevdiğini öğrenir ve hikaye, Kamran ile Feride’nin kavuşmasıyla sona erer. Roman, aşk, yalnızlık, fedakarlık ve kadınların toplumdaki yeri üzerine derin mesajlar içermektedir.

Okuma Planı:

1. Okuma Öncesi: Çalıkuşu romanının yazarı ve dönemi hakkında bilgi edinilir.
2. Okuma Sırası: Günlük tarzında yazılmış bölümler dikkatle okunur, karakterlerin duygusal değişimleri not alınır.
3. Okuma Sonrası: Romanın ana fikirleri ve karakter analizleri tartışılır, metnin dönemin toplumsal yapısıyla ilişkisi değerlendirilir.

Not: Romanın ana teması olan aşk ve fedakarlık, Anlam Arayışı temasına önemli bir katkı sağlayacaktır.