9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 42-43-44 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Sayfa 42-43-44 Cevapları

Sayfa 42 Cevapları Okuma Sonrası Söz Varlığımız

1. Okuduğunuz Picasso’nun Hatları adlı denemede geçen bazı kelimelerin sözlük anlamları verilmiştir. Cümlelerin bağlamından hareketle bu kelimelerin metinde hangi anlamda kullanıldığını belirleyip örnekteki gibi işaretleyiniz.

2. Okuduğunuz Picasso’nun Hatları adlı denemede geçen “İslam, İslâmî, hat, hattat” kelimelerinin güncel yazım şekillerini TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Bu sözcüklerin metnin anlamdaki yazımı ile güncel yazımı arasındaki farklarını belirleyiniz, farklarının gerekçelerini söyleyiniz.

TDK Güncel Türkçe Sözlük’e göre:

• İslâm -> İslam
• İslâmî -> İslami
• Hal -> Hal (Değişiklik yok)
• Hattâ -> Hatta

Farklılık gerekçesi: Arapça kökenli kelimelerdeki uzun ünlüler sadeleştirilmiş, yazım dili sadeleştirilmiştir.

3. Aşağıdaki cümlelerde virgüllerin kullanılma yerlerini Türk Dil Kurumunun genel ağ sayfasındaki virgülün kullanımı kuralları ile karşılaştırınız. Bu karşılaştırmanız sonucunda virgülün güncel kullanımıyla bu metindeki kullanımı arasındaki farkları ve gerekçelerini yazınız.

Sayfa 43 Cevapları

Cümlelerin Virgül Kullanımı ile İlgili Farklar ve Gerekçeleri:

1. Cümle: "Sonunda da, Picasso’nun eserlerinden daha farklı bir eser ortaya çıkmış olmaz."
Fark ve Gerekçe: Güncel kurallara göre, "sonunda da" ifadesinden sonra virgül kullanılmaz. Çünkü burada virgül, anlamı bölmek yerine cümlenin akışını bozabilir.

2. Cümle: "Picasso, İslâm hatlarını resmine malzeme olarak seçerken, kendi resim kültürünün, resim geleneğinin özüne sadık kalmıştır."
Fark ve Gerekçe: Picasso özne olduğundan sonra virgül kullanılabilir. Ancak, cümlede başka virgüller de kullanıldığı için burada virgül yerine noktalı virgül tercih edilebilir. Ayrıca seçerken zarf olduğundan sonra virgül getirilmemelidir. "Resim kültürünün, resim geleneğinin" ifadeleri arasındaki virgül günümüzde de doğrudur.

3. Cümle: "O malzeme, aynı zamanda, kendini meydana getiren kaynaktan yoksun bırakılırsa, yani o malzemeyi meydana getiren “ruh”tan soyutlanırsa, o malzemeyi kullanarak varılmak istenen sonuç elde edilemeyecektir."
Fark ve Gerekçe: "O malzeme" özne olduğu için virgül doğru kullanılmıştır. Ancak "soyutlanırsa" gibi şart bildiren ekten sonra virgül kullanılmaz. Bu tür eklerden sonra virgül getirilmesi akışı bozabilir, bu yüzden gereksizdir.

Metnimizi Anlayalım

Soru 1: Okuduğunuz Picasso’nun Hatları adlı denemeye göre Picasso hat sanatını eserlerinde nasıl kullanmıştır?
Cevap: Picasso, İslami harfleri hatırlatan bazı çizimler yapmış, ancak bunları geleneksel formunda değil, kendi sanat anlayışıyla yeniden yorumlamıştır.

Soru 2: “Oysa malzeme olarak kullanılan bir ‘gelenek’ sadece bir malzeme olarak kalır. O malzeme, aynı zamanda, kendini meydana getiren kaynaktan yoksun bırakılırsa, yani o malzemeyi meydana getiren ‘ruh’tan soyutlanırsa, o malzemeyi kullanarak varılmak istenen sonuç elde edilemeyecektir.” cümlelerinden hareketle geleneğin sanat eserlerinde nasıl kullanılması gerektiği hakkındaki düşüncelerinizi söyleyiniz.
Cevap: Geleneksel bir malzemenin sanat eserlerinde kullanılması, o malzemenin kökenindeki ruha sadık kalınarak yapılmalıdır. Bu sayede eser, derinlik ve anlam kazanır.

Soru 3: “Picasso, adı geçen hatları kendi kültürünün süzgecinden, kendi kavrayışının eleğinden geçirerek ‘yeniden anlamlandırmıştır.’” cümlesi güzel sanatların hangi özelliklerini vurgulamaktadır? Yazınız.
Cevap: Bu cümle, güzel sanatların malzemeyi orijinalinden farklı bir şekilde, sanatçının yorumuyla yeniden anlamlandırarak kullanması gerektiğini vurgulamaktadır. Sanat, taklit değil, özgün yorum olmalıdır.

Sayfa 44 Cevapları

Soru 4: Metnin ana fikrini destekleyen yardımcı fikirleri belirleyerek örnekteki gibi yazınız.

Cevap: Picasso, resimlerinde hat sanatını kullanırken İslami bir niyet taşımamaktadır. Kullanılan malzemeler sadece biçimsel benzerlik göstermektedir, fakat özü itibarıyla farklı bir sanat anlayışı vardır.

Soru 5: Belirlediğiniz yardımcı fikirlerden yararlanarak denemenin konusunu, ana fikrini ve yazılış amacını yazınız.

• Metnin Konusu: Picasso’nun hat sanatına benzer çizimleri ve bu konudaki tartışmalar.
• Metnin Ana Fikri: Picasso’nun çizimlerinde İslam sanatını bilinçli olarak kullanmadığı, yalnızca biçimsel benzerliklerin bulunduğu.
• Yazılış Amacı: Sanatın biçim ve öz ilişkisini vurgulamak, hat sanatıyla ilgili yanlış değerlendirmeleri önlemek.

Soru 6: Okuduğunuz metinde geçen düşünceyi geliştirme yollarını (tanık gösterme, tanımlama, karşılaştırma vb.) bulunuz. Bunların metne olan katkısını yazınız.

Cevap: Metinde tanımlama, karşılaştırma ve örneklendirme yolları kullanılmıştır. Bu yöntemler, Picasso’nun hat sanatıyla ilişkisini daha açık kılmış ve okuyucunun konuyu kavramasını kolaylaştırmıştır.

Soru 7a: Picasso’nun Hatları ve San’at adlı metinlerden alınan bölümleri okuyunuz.

Cevap: (İki metin üzerinde karşılaştırma yapılması isteniyor, aşağıda b ve c’de açıklanmıştır.)

Soru 7b: Okuduğunuz bölümlerden hareketle Rasim Özdenören ve Faruk Nafiz Çamlıbel’in sanata bakışındaki benzerlik ve farklılıkları söyleyiniz.

• Benzerlik: Her iki sanatçı da sanatın gelenekten beslendiğini vurgulamıştır.
• Farklılık: Rasim Özdenören, geleneği bir “malzeme” olarak değil, sanatın ruhu olarak görürken; Faruk Nafiz Çamlıbel daha çok millî duygulara ve halkın değerlerine vurgu yapmıştır.

Soru 7c: Okuduğunuz bölümlerden hareketle Picasso’nun Hatları ve San’at adlı metinleri açık ve örtük ileti kullanımı, dil ve anlatım yönünden karşılaştırınız.

• Picasso’nun Hatları: Daha çok açık ileti ile yazılmıştır; okuyucuya düşünce doğrudan aktarılmış, eleştirel ve açıklayıcı bir üslup kullanılmıştır.
• San’at: Örtük ileti ön plandadır; duygu yoğunluğu, sanatın ruhunu hissettirme ve şiirsel bir anlatım tercih edilmiştir.