9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 29-30-31-32 Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 29 Soruları ve Cevapları:

Fizik Biliminin Alt Dalları ve İncelediği Konular

1. Katı Hal Fiziği; Kristal yapılar, yarı iletken maddeler, maddelerin esneklik ve iletkenlik gibi özelliklerini inceler.
2. Termodinamik; Isı, sıcaklık, genleşme, hal değişimi, ısı dengesini ve ısı aktarım yollarını inceler.
3. Elektromanyetizma; Elektrik yükleri, elektrik akımı ve manyetizma konularında çalışmalar yapar.

4. Mekanik; Kuvvet, hareket, denge gibi konularda çalışmalar yapar.
5. Optik; Işığın yapısı, yansıması ve kırılması gibi ışık olaylarını inceler.
6. Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği; Yüksek enerjili parçacıkları ve maddenin plazma halini inceler.

7. Nükleer Fizik; Atom çekirdeği ve çekirdekte meydana gelen tepkimeler üzerine çalışmalar yapar.
8. Atom Fiziği; Atomun yapısı, elektron dizilimi ve enerji seviyeleri ile ilgilenir.

Bu fizik alt dalları, maddenin farklı özelliklerini ve davranışlarını inceleyerek bilim dünyasında büyük bir bilgi birikimi sağlamaktadır.

Dersten en az bir hafta önce İbnülheysem, Hazini, Isaac Newton (Ayzek Nüvtın), Albert Einstein (Albırt Aynştayn) gibi fizik bilimine katkı sağlayan üç bilim insanı belirleyiniz. Belirlediğiniz bilim insanlarının yaşamını, yaşadıkları dönemi (dünyanın ve yaşadıkları ülkenin sosyal ve ekonomik durumu), yaptıkları bilimsel çalışmaları, çalışmalarının bilim dünyasına etkilerini, fiziğe ve bilime olan bakış açılarını, çalışma biçimlerini inceleyiniz ve notlar alınız.

Fizik bilimine katkı sağlayan üç bilim insanını inceleyerek, onların hayatları, bilimsel çalışmaları ve fizik dünyasına etkilerini aşağıda özetledim:

1. İbnülheysem (Alhazen)

• Yaşamı ve Dönemi: İbnülheysem, 965 yılında Basra’da doğmuş, İslam’ın Altın Çağı olarak bilinen dönemde yaşamıştır. Bu dönem, İslam dünyasında bilim ve düşüncenin zirveye ulaştığı bir zaman dilimidir. İbnülheysem, bilime olan ilgisiyle, özellikle gözlem ve deney üzerine odaklanmıştır.
• Bilimsel Çalışmaları: Işığın doğası üzerine yaptığı çalışmaları ile optik alanında devrim yaratmıştır. Gözün yapısı ve görme mekanizmasını ilk kez bilimsel temellere oturtmuş, ışığın kırılması ve yansıması ile ilgili teoriler geliştirmiştir. “Kitab el-Menazir” adlı eseri optik biliminin temellerini atmıştır.
• Bilime Katkısı: İbnülheysem’in bilimsel yöntemi, gözlem ve deney üzerine kurulu olması bakımından modern bilimin temellerini oluşturur. Optik ve ışığın davranışları üzerine yaptığı çalışmalar, sonraki bilim insanları tarafından geliştirilmiştir.

2. Isaac Newton

• Yaşamı ve Dönemi: Isaac Newton, 1643 yılında İngiltere’de doğmuş ve 17. yüzyılın sonlarında yaşanan Bilimsel Devrim’in önemli bir figürü olmuştur. Bu dönem, Avrupa’da bilimsel düşüncenin hızla geliştiği bir dönemdir.
• Bilimsel Çalışmaları: Newton’un en bilinen çalışmaları arasında hareket yasaları ve evrensel çekim yasası yer alır. “Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica” adlı eseri, klasik mekaniğin temellerini atmış ve yer çekimi kavramını açıklamıştır. Aynı zamanda ışığın doğası ve renklerin oluşumu üzerine optik alanında da önemli çalışmalar yapmıştır.
• Bilime Katkısı: Newton, fiziğin temel yasalarını belirleyerek mekanik ve astronomi alanında devrim yaratmıştır. Evrensel çekim yasası ile gezegenlerin hareketini açıklamış ve bilimsel yöntemlerin önemini vurgulamıştır. Onun çalışmaları, modern fiziğin temellerini oluşturur.

3. Albert Einstein

• Yaşamı ve Dönemi: Einstein, 1879 yılında Almanya’da doğmuş ve 20. yüzyılın en önemli bilim insanlarından biri olmuştur. Einstein, özellikle I. Dünya Savaşı’nın ardından hızla değişen bir dünyada yaşamış ve bilimin toplumsal ve politik etkileri üzerinde de derin düşünceler üretmiştir.
• Bilimsel Çalışmaları: Einstein’ın en önemli çalışması, görelilik teorisi olmuştur. 1905 yılında yayınladığı özel görelilik teorisi, zaman ve mekân algısını değiştirmiştir. E=mc² formülü ile kütle-enerji ilişkisini açıklamıştır. Ayrıca kuantum fiziğine ve fotoelektrik etkiye dair çalışmaları da bilime büyük katkı sağlamıştır.
• Bilime Katkısı: Einstein’ın görelilik teorisi, modern fizik anlayışını köklü bir şekilde değiştirmiştir. Işık hızına yaklaşan nesnelerin davranışları ve uzay-zaman ilişkisi gibi konular üzerinde yaptığı çalışmalar, astrofizik ve kozmoloji alanlarına yön vermiştir.

Bu bilim insanlarının çalışmaları, sadece fizik bilimine değil, genel anlamda bilime bakış açımızı değiştiren devrim niteliğindedir. Her biri kendi dönemlerinde yaptıkları gözlem ve deneylerle bilime büyük katkılar sağlamıştır.

Bilim İnsanlarının Özellikleri ve Çalışma Biçimleri

Sor: İbnülheysem bu sözleriyle bilim insanının hangi özelliğinden söz etmektedir?

1. İbnülheysem'in Bilim İnsanı Özelliği

İbnülheysem, Batlamyus’un astronomi ile ilgili çalışmalarını eleştirdiği eserinde, bilim insanının eleştirel düşünme ve sorgulayıcı olması gerektiğini vurgulamaktadır. Onun “kendinden de şüphe etmeli” sözleri, bir bilim insanının tarafsızlık ve önyargılardan uzak bir şekilde gerçekleri araması gerektiğine işaret eder. Bilim insanları, geçmişte yapılmış olan çalışmaları körü körüne kabul etmek yerine, derinlemesine incelemeli ve bu çalışmaları eleştirel bir gözle değerlendirmelidir.

Sayfa 30 Soruları ve Cevapları:

Soru: “Terazinin doğruluğu, fizik gözlemlerine ve ispatlara dayanır.” sözüyle Hazini bilim insanlarının çalışma biçimleri ile ilgili hangi noktalara değinmiştir?

2. Hazini'nin Bilimsel Çalışma Biçimi

Hazini’nin sözleri, bilim insanlarının deneysel yöntemlere ve gözleme dayalı doğrulama süreçlerine verdiği önemi vurgulamaktadır. “Terazinin doğruluğu, fizik gözlemlerine ve ispatlara dayanır” ifadesi, bilim insanlarının doğruluk ve hassasiyet üzerine çalıştığını ve deneylerle kanıtlanabilir sonuçlar elde etmeye çalıştığını gösterir. Hazini, bilimde ilerlemenin titiz hesaplamalar ve gözlemler ile mümkün olduğunu savunmaktadır.

Soru: Isaac Newton bu sözüyle bilim insanının hangi özelliklerini ön plana çıkarmıştır?

3. Isaac Newton'un Bilim İnsanı Özelliği

Isaac Newton’un “Daha ileriyi görebildiysem bunu omuzlarından baktığım devlere borçluyum” sözü, bilim insanlarının birbirlerinin çalışmalarından faydalanarak ilerleme kaydettiğini vurgular. Bu ifade, bilim insanlarının iş birliği ve önceki çalışmaları takdir etme gibi önemli özelliklerine dikkat çeker. Newton’un bu sözü, bilimin birikimsel olarak geliştiğini ve her bilim insanının geçmişteki büyük bilimsel başarılara dayanarak yeni keşifler yapabileceğini ifade eder.

Soru: “Bende özel yetenek arayanlar yanılıyorlar, sadece derin bir anlama merakım var.” diyen Albert Einstein bu sözüyle bilim insanının hangi özelliğini vurgulamak istemiştir?

4. Albert Einstein'ın Bilim İnsanı Özelliği

Albert Einstein’ın “Bende özel yetenek arayanlar yanılıyorlar, sadece derin bir anlama merakım var” sözü, bilim insanının merak ve sürekli öğrenme isteği üzerine odaklanmasını ifade eder. Einstein, bilimde başarıya ulaşmanın temelinde merak duygusu ve anlamaya çalışma çabasının yattığını belirtmiştir. Bu söz, bir bilim insanının sabır ve sürekli öğrenme arzusuyla çalıştığını vurgular.

Sonuç

Bilim insanlarının bu dört örneği, onların eleştirel düşünme, sorgulama, deneysel yöntemlere dayalı çalışma, iş birliği yapma ve merak gibi özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Bu özellikler, bilimin ilerlemesi ve insanlığın bilgi birikiminin artmasında hayati bir rol oynamaktadır.

Sayfa 31 Soruları ve Cevapları:

1. Bilim İnsanları Yaşadığı Dönem (Dünyanın ve Yaşadığı Ülkenin Sosyal ve Ekonomik Durumu)

2. Bilim İnsanları Yaptığı Bilimsel Çalışmalar (Bilim Dünyasına Etkileri, Fiziğe ve Bilime Olan Bakış Açısı, Çalışma Biçimi)

2. İncelediğiniz bilim insanları ile ilgili edindiğiniz yeni bilgileri mevcut bilgilerinizle ilişkilendirerek bilim insanlarının ortak özelliklerini yazınız.

Ortak Özellikler:

1. Merak ve Gözlem Yeteneği: Bilim insanlarının ortak özelliklerinden biri doğaya ve bilime olan meraklarıdır. İbnülheysem, ışığın doğası üzerine, Newton hareket yasaları üzerine, Einstein ise zaman ve mekân üzerine derin gözlem ve çalışmalar yapmıştır.
2. Deney ve Gözleme Dayalı Bilimsel Yöntem: Üç bilim insanı da deney ve gözlemi bilimsel çalışmalarının merkezine koymuş, bu yöntemlerle bilime katkı sağlamışlardır.
3. Bilimin Gelişimine Katkı: Hepsi kendi dönemlerinde büyük bilimsel devrimlere öncülük etmiş ve buluşlarıyla bilimin gidişatını değiştirmişlerdir.
4. Eleştirel ve Sorgulayıcı Yaklaşım: Bu bilim insanları geçmiş bilgileri sorgulayan, eleştirel düşünceye sahip bireylerdir. Mevcut bilgileri kabul etmek yerine, yeni teoriler ve buluşlar geliştirmişlerdir.
5. İşbirliği ve Bilimsel Birikimden Faydalanma: Her biri, geçmiş bilim insanlarının çalışmalarını dikkate alarak kendi araştırmalarını yapmış ve bilime katkıda bulunmuştur. Özellikle Newton'un "devlerin omuzlarında yükselme" sözü bu durumu en iyi şekilde özetler.

Sayfa 32 Soruları ve Cevapları:

3. İncelediğiniz bilim insanlarının çalışmaları ile ilgili eleştirel düşüncelerinizi ve bu eleştirilerinizin gerekçelerini özgür bir şekilde ve kendi ifadelerinizle aşağıdaki tabloya yazınız.

4. Aşağıdaki çalışmayı metinden harekete yapınız.

Michael Faraday’ın deneyimleri ile ilgili çıkarımlar yapınız. Çıkarımlarınızı kişilik özellikleri, eğitim ve araştırma becerileri gibi açılardan değerlendirerek tabloya not ediniz.