9. Sınıf Kimya Ders Kitabı 3. Tema Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları Meb Yayınları

3. Tema Ölçme ve Değerlendirme Soruları

1-3. soruları aşağıda verilen metin ve tabloya göre cevaplayınız.

1. Kullanılan portakal kabuğu özütü miktarıyla oluşan gümüş nanoparçacıkların boyutu arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Cevap: Portakal kabuğu özütü miktarı arttıkça oluşan gümüş nanoparçacıkların boyutu küçülmektedir.
Bu, özütün içindeki doğal indirgen maddelerin artmasıyla daha fazla ve daha küçük nanoparçacık oluşmasına neden olur. Örneğin, 0.1 mL özütle 70 nm boyutlu parçacık oluşurken, 2.5 mL özütle 18 nm boyutlu daha küçük parçacıklar elde edilmiştir.

2. Maddeleri karıştırma süresi ile oluşan gümüş nanoparçacıkların boyutu arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Cevap: Karıştırma süresi arttıkça gümüş nanoparçacıkların boyutu da artmaktadır.
Daha uzun süreli karıştırma, parçacıkların bir araya gelerek daha büyük boyutlu kümelenmesine neden olabilir. Örneğin, 5 dakika karıştırılan numunede 18 nm’lik küçük parçacıklar elde edilirken, 15 dakika karıştırılan deneyde boyut 70 nm'ye kadar çıkmıştır.

3. Antibakteriyel çorap üretmek için hangi deneyden elde edilen nanoparçacığın en uygun olduğunu açıklayınız.

Cevap: 4 numaralı deney, antibakteriyel çorap üretimi için en uygun olanıdır.
Çünkü bu deneyde elde edilen nanoparçacık boyutu sadece 18 nm olup, daha küçük nanoparçacıklar yüzey alanı/hacim oranı yüksek olduğundan daha etkili antibakteriyel özellik gösterir.

4-8. soruları aşağıda verilen metin ve tablolara göre cevaplayınız.

4. Endüstriyel üretim veya kirlilikten dolayı fasulye fidelerinde hangi kirleticilere rastlanabilir? Bu kirleticiler bitkide hangi değişimlere neden olabilir?

Cevap: Fasulye fidelerinde arsenik ve kobalt gibi ağır metallere rastlanabilir. Bu kirleticiler, bitkilerde fizyolojik bozukluklar, büyüme geriliği, fotosentez durması, protein eksikliği, renk solması ve enzim aktivitelerinde azalma gibi birçok olumsuz etkiye yol açar. Ayrıca yaprak dökülmesi ve bitki gelişiminin durması da görülebilir.

5. Fasulye bitkisi besin zincirine katılırsa insanlarda ne gibi sağlık sorunlarına sebep olabilir?

Cevap: Kirlenmiş fasulye bitkisi tüketildiğinde insanlarda depresyon, nörolojik etkiler, solunum yolu tahrişi, karaciğer ve böbrek hasarı, DNA hasarı ve kanser gibi ciddi sağlık sorunları oluşabilir. Ayrıca bağışıklık sisteminin zayıflaması ve hücre yapılarında bozulmalar da bu duruma eşlik edebilir.

6. Toprakta bulunan kirleticileri gidermek için sunduğunuz çözüm önerinizi aşağıdaki tabloya yazınız.

7. Problemin çözümü için önerdiğiniz yöntemin geçerliliğinden nasıl emin olursunuz?

Cevap: Önerdiğimiz yöntemin geçerliliğini anlamak için topraktan ve bitkiden alınan numunelerde ağır metal miktarı düzenli olarak ölçülür. Başlangıçtaki ağır metal düzeyleriyle karşılaştırıldığında önemli bir azalma varsa çözümün etkili olduğu anlaşılır. Ayrıca bitkilerin gelişimi ve sağlıklı büyümesi, yöntemin işe yaradığını destekler.

8. Tarlada yaşanan problemi ve çözüm önerinizi sürdürülebilirliğin 15. hedefini (Karasal yaşam) dikkate alarak değerlendiriniz.

Cevap: Tarla toprağında biriken ağır metaller hem ekosisteme hem de insan sağlığına zarar vermektedir. Bu durum karasal yaşamı tehdit etmektedir. Önerdiğimiz fitoremediasyon yöntemi, toprağı kirleticilerden arındırırken doğal dengeyi korumayı amaçlar. Kimyasal yerine doğal ve yenilenebilir bir çözüm sunduğu için 15. Hedef olan Karasal Yaşamı Korumak açısından çevre dostu, ekonomik ve sürdürülebilir bir yaklaşımdır.