9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 141-142 Cevapları Meb Yayınları
2.1.6. Bileşiklerin Adlandırılması
Etkinlik-2.11: Kuralları Keşfetme Yolculuğu I
Soru 1: Aşağıdaki tabloda bazı iyonik bileşiklerin formülü ve sistematik adları verilmiştir. Verilen bilgileri kullanarak soruları yanıtlayınız.
| İyonik Bileşik Formülü | Bileşiğin Sistematik Adı |
|---|---|
| NaCl | Sodyum klorür |
| Na₂S | Sodyum sülfür |
| Al₂S₃ | Alüminyum sülfür |
| MgBr₂ | Magnezyum bromür |
| MgCl₂ | Magnezyum klorür |
a) İyonik bileşikleri oluşturan katyon ve anyonları tabloya yazınız.
| İyonik Bileşik Formülü | Bileşiği Oluşturan Katyon | Bileşiği Oluşturan Anyon |
|---|---|---|
| NaCl | Na⁺ | Cl⁻ |
| Na₂S | Na⁺ | S²⁻ |
| Al₂S₃ | Al³⁺ | S²⁻ |
| MgBr₂ | Mg²⁺ | Br⁻ |
| MgCl₂ | Mg²⁺ | Cl⁻ |
b) Tablodaki iyonların adlarını yazınız.
-
Katyonlar ve Adları:
- Na⁺: Sodyum iyonu
- Al³⁺: Alüminyum iyonu
- Mg²⁺: Magnezyum iyonu
-
Anyonlar ve Adları:
- Cl⁻: Klorür iyonu
- S²⁻: Sülfür iyonu
- Br⁻: Bromür iyonu
Genel Kural: İyonik bileşikler, önce katyon adı, ardından anyon adı yazılarak adlandırılır.
c) İyonik bileşiklerin adlandırma kurallarını genelleyiniz.
Kural:
- Katyon adı her zaman önce yazılır.
- Katyon yükü birden fazlaysa (geçiş metalleri gibi), yükü Romen rakamıyla belirtilir.
- Anyon adında, elementin kökü kullanılır ve sonuna “-ür” veya “-it” ekleri getirilir.
Soru 2: Aşağıdaki poliatomik iyon içeren bileşikleri sistematik olarak adlandırınız.
| Bileşik Formülü | Adı |
|---|---|
| CaCO₃ | Kalsiyum karbonat |
| Mg(NO₃)₂ | Magnezyum nitrat |
| (NH₄)₂SO₄ | Amonyum sülfat |
| K₃PO₄ | Potasyum fosfat |
Soru 3: Aşağıdaki geçiş metali içeren bileşikleri adlandırınız.
a) FeCl₂ ve FeCl₃ bileşiklerini adlandırınız.
| Formül | Adı |
|---|---|
| FeCl₂ | Demir(II) klorür |
| FeCl₃ | Demir(III) klorür |
Açıklama: Geçiş metallerinde katyon yükü birden fazla olabilir. Bu durumda, yük Romen rakamlarıyla belirtilir.
b) Aynı metale ait farklı katyonların bulunduğu bileşikleri adlandırınız.
| Formül | Adı |
|---|---|
| CuO | Bakır(II) oksit |
| Cu₂O | Bakır(I) oksit |
| CuBr | Bakır(I) bromür |
| FeO | Demir(II) oksit |
Kural: Metalin farklı yükleri Romen rakamlarıyla belirtilir. Bu yöntem, bileşiğin doğru bir şekilde tanımlanmasını sağlar.
Sonuç:
Bu adlandırma kuralları, kimyasal bileşiklerin doğru anlaşılmasını ve tanımlanmasını sağlar. İyonik bileşiklerde katyon ve anyonların adları sistematik bir şekilde yazılırken, poliatomik iyonlarda kullanılan özel adlandırmalar, bileşiğin kimyasal yapısını yansıtır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.