9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 109-110-111-112-113-114-115-116-117 Cevapları Meb Yayınları

Eski Çağ’da Hukuk

Sayfa 109 Düşünelim Cevapları

Görseli inceleyerek soruyu cevaplayınız.

Soru: Görsel 2.24’teki Themis heykelinde adaleti, caydırıcılığı ve tarafsızlığı temsil eden unsurlar nelerdir? Neden?

Cevap: Görseldeki Themis heykeli, adaleti, caydırıcılığı ve tarafsızlığı temsil eden üç temel unsura sahiptir:

1. Terazi: Adaleti simgeler ve doğru ile yanlışın dengelenmesini temsil eder. Terazi, kararların tarafsız ve adil bir şekilde verilmesi gerektiğini, delillerin eşit şekilde değerlendirilmesini vurgular.

2. Kılıç: Caydırıcılığı ve gücü simgeler. Adaletin gerektiğinde sert ve kararlı bir şekilde uygulanabileceğini ifade eder. Aynı zamanda suçluların cezalandırılmasındaki kararlılığı temsil eder.

3. Bağlı Gözler (Göz Bağı): Tarafsızlığı ve ön yargısızlığı simgeler. Gözlerin bağlı olması, adaletin hiçbir ayrım gözetmeden, kimseye ayrıcalık tanımadan objektif bir şekilde uygulanması gerektiğini ifade eder.

Bu unsurlar bir arada, hukukun evrensel ilkelerini yansıtır: eşitlik, tarafsızlık ve caydırıcılık.

Sayfa 110 Keşfedelim Cevapları

Soru: Yandaki karekodda Eski Çağ’da uygulanan hukuk kurallarıyla ilgili etkileşimli bir çark bulunmaktadır. Çarkı çeviriniz ve ibrenin gösterdiği konu ile ilgili cevabını merak ettiğiniz sorular üretiniz.

Cevap: Karekodu okuttum ve çarkı çevirdim. İbre Hammurabi Kanunlarında durdu. Merak ettiğim sorular ise şunlar:

1. Hammurabi Kanunları neden “kısasa kısas” anlayışına dayanıyordu?
2. Hammurabi Kanunları sosyal sınıflara göre farklı cezalar mı öngörüyordu? Neden bu şekilde bir ayrım yapılmıştı?
3. Hammurabi Kanunları ile bugünkü modern hukuk sistemleri arasında ne gibi benzerlikler ve farklılıklar vardır?
4. Hammurabi Kanunları kadının toplumdaki rolünü ve haklarını nasıl düzenliyordu?
5. Hammurabi Kanunları mülkiyet hakkı, ticaret ve borçlar gibi konuları nasıl ele alıyordu?

Soru: Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız.

Uygulama Adımları:

Kim?: Eski Çağ’da Urkagina, Hammurabi, Hitit, 12 Levha Kanunları ve Türk töre hukukunu hazırlayan liderler ve devlet adamları bu hukuk sistemlerinin oluşturulmasında başrol oynamışlardır.

Ne?: Bu kanunlar, toplumsal düzenin korunması, adaletin sağlanması ve suçların önlenmesi amacıyla hazırlanmıştır.

Nerede?:

• Urkagina Kanunları: Sümerler’de
• Hammurabi Kanunları: Babil’de
• Hitit Kanunları: Anadolu’da
• 12 Levha Kanunları: Roma’da
• Türk Töre Hukuku: Orta Asya’da uygulanmıştır.

Ne zaman?: Eski Çağ’da, özellikle M.Ö. 3000 – M.Ö. 500 yılları arasında geliştirilmiştir.

Neden?: Toplumsal düzeni sağlamak, adaleti uygulamak ve suçları önlemek amacıyla bu kanunlar geliştirilmiştir.

Nasıl?: Kanunlar, suç ve cezaların detaylı bir şekilde tanımlanması ve sosyal sınıflar ya da statülere göre farklı cezalar öngörülerek uygulanmıştır.

Benzer ve Farklı Yönler:

Benzer Yönler:

• Her iki hukuk sistemi de toplumsal düzeni sağlamak ve adaleti tesis etmek amacı taşır.
• Cezaların caydırıcı olması temel ilkedir.

Farklı Yönler:

• Hammurabi Kanunları yazılıdır, Türk Töre Hukuku ise çoğunlukla sözlü geleneklere dayanır.
• Hammurabi Kanunları sınıflar arası cezaları farklılaştırırken, Türk Töre Hukuku eşitlik ilkesine daha çok vurgu yapar.

Sayfa 111 Sarmal Bulmaca Cevapları

Soru: Aşağıda tanımları verilen kavramları bularak sarmal bulmaca üzerine yazınız.

1. Her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi iradesine, kendi düşüncesine göre karar vermesi veya davranması durumu hürlük, hürriyet. (Özgürlük)
2. Hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetmek. (Adalet)
3. Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünü. (Hukuk)
4. Bir suçluyu, başkasına yaptığı kötülüğü kendisine aynı biçimde uygulayarak cezalandırma. (Kısas)
5. Bir toplulukta benimsenmiş, yerleşmiş davranış ve yaşama biçimlerinin, kuralların, görenek ve geleneklerin, ortaklaşa alışkanlıkların, tutulan yolların bütünü, âdet. (Töre)
6. Eski Türklerde ve Moğollarda devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı meclis. (Kurultay)
7. Eski Roma da özellikle soylulardan oluşan yöneticiler meclisi. (Senato)
8. Bir kimse veya bir olayın anısını yaşatmak için bir şey üzerine kazılan yazı, kitabe. (Yazıt)
9. Bir yargıçtan veya bazen savcı ve yargıçlardan oluşan bir kurulun, yargı görevini yerine getirdikleri yer. (Mahkeme)
10. Savaşta tutsak alınan, yabancı ülkelerden zorla kaçırılıp özgürlükten yoksun bırakılan veya başkasından satın alınan kimse; esir. (Köle)

Sayfa 112 Öğrenelim Cevapları

Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız.

Eski Çağ medeniyetlerinin hukuk sistemleriyle ilgili aşağıda verilenleri inceleyerek soruları cevaplayınız.

Soru: Eski Çağ medeniyetlerindeki hukuk kuralları günümüz hukuk kurallarını nasıl etkilemiş olabilir? Neden?

Cevap: Eski Çağ hukuk kuralları, günümüz hukuk sistemlerinin temellerini oluşturmuştur. Hammurabi Kanunları’ndaki "kısasa kısas" ilkesi, modern hukukta cezaların caydırıcı olması ilkesine benzer şekilde uygulanmıştır. Ayrıca, mülkiyet hakları, ticari sözleşmeler ve toplumsal düzenlemeler, bu dönemde geliştirilen kuralların etkisiyle şekillenmiştir. Bu etkiler, hukuk sistemlerinde süreklilik sağlayarak, toplumların adalet ve düzen arayışını karşılamaya devam etmiştir.

Soru: Eski Çağ medeniyetlerindeki hukuk kurallarının birbirleriyle benzer ve farklı yönleri nelerdir? Bu medeniyetlerin neden benzer çözüm yollarına sahip olmuş olabileceklerini açıklayınız.

Benzer Yönler: Tüm Eski Çağ medeniyetlerinde, adaletin sağlanması, suçların caydırılması ve toplum düzeninin korunması temel amaçtır. Bu nedenle, suçlara karşı ceza sistemi her medeniyette uygulanmıştır.

Farklı Yönler: Hukukun uygulanmasında medeniyetler arasında farklılıklar bulunur. Mezopotamya'da "kısasa kısas" ilkesi, cezaların sınıfsal farklılıklarına göre uygulanırken; Eski Mısır'da firavunun otoritesi, hukukun ana kaynağı olmuştur. Anadolu’da ise yerel yönetimlerin rolü belirgindir.

Neden Benzer Çözüm Yolları? Benzer çözüm yolları, insanlığın ortak deneyimlerinden kaynaklanmıştır. Ticaret, kültürel etkileşim ve toplumsal düzen ihtiyacı, medeniyetlerin benzer hukuk kuralları geliştirmelerine neden olmuştur. Bu ortak ihtiyaçlar, farklı coğrafyalarda bile benzer hukuk sistemlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Sayfa 113 Cevapları

Soru 1: Metne göre Eski Çağ’da Mezopotamya’da yaşayan bir zanlı, suçsuzluğunu kanıtlamak için neler yapmalıdır?

Cevap: Eski Çağ Mezopotamya’sında bir zanlı suçsuzluğunu kanıtlamak için nehrin üstünde kalmayı başarmalıdır. Zanlı suyun üzerinde kalırsa suçsuz, batarsa suçlu kabul edilirdi. Ayrıca, zanlının yerine geçecek birinin bu sınavı yapması da mümkündü.

Soru 2: Sizce Kaynak B’de anlatılan davada adalet sağlanmış mıdır? Gerekçeleriyle açıklayınız.

Cevap: Kaynak B’de anlatılan davada adalet sağlanmamıştır. Suya atlama yöntemi, kişinin suçlu ya da suçsuz olduğunu belirlemek için tehlikeli ve adaletsiz bir yöntemdir. Ayrıca, zanlının yerine geçen kişilerin hayatlarının riske atılması, adaletin temel ilkeleriyle çelişmektedir.

Soru 3: Eski Çağ’da hukuk ile ilgili verilenleri inceleyerek kaynakların sonrasındaki tabloları örneklerdeki gibi doldurunuz.

Ulaştığınız Çıkarımlar:

• Sümerler, toplumsal düzeni sağlamak için kanunlar hazırlamıştır.
• Hammurabi Kanunları, adaletin sağlanmasında önemli bir rol oynamış ve "kısasa kısas" ilkesini getirmiştir.
• Eski Mısır’da hukuk kuralları, halkın ihtiyaçlarını karşılamak ve adaleti sağlamak amacıyla belirlenmiştir.

Yararlanılan Kanıtlar:

• Hammurabi: "Göz için göz, diş için diş" diyerek adaletin sağlanmasına yönelik katı bir yaklaşımı benimsemiştir.
• Eski Mısır: Firavun otoritesini pekiştirerek toplumsal düzeni sağlamıştır.
• Urkagina Kanunları: Yoksulları korumaya yönelik hükümler içermiştir.

Sayfa 114 Cevapları

Ulaştığınız Çıkarımlar ve Yararlandığınız Kanıtlar

Sayfa 115 Cevapları

Hitit Kanunlarına Ait Çıkarımlar ve Kanıtlar

Ulaştığınız Çıkarımlar:

• Hititlerde bazı suçlar için para cezası verilirdi.
• Hitit hukuku, cezaların ekonomik yaptırımlarla düzenlendiğini göstermektedir.
• Suçların sonuçları, suça göre değişiklik göstermektedir.

Yararlandığınız Kanıtlar:

• "Bir kimse hamile bir ineğe vurup ineğin düşük yapmasına sebep olursa iki şekel gümüş ödeyecektir."
• "Bir köle bir ev inşa ederse köle sahibi ev sahibine tazminat ödeyecektir."

Sayfa 116 Cevapları

Ulaştığınız Çıkarımlar ve Yararlandığınız Kanıtlar (12 Levha Kanunları - Roma)

Ulaştığınız Çıkarımlar:

• Roma Devleti’nde suç işleyen kişiler toplumsal statülerine göre cezaya çarptırılırdı.
• Hırsızlık gibi suçlar, işlenen suça ve suçlunun sosyal durumuna göre farklılık gösteren ağır sonuçlar doğuruyordu.
• Özgür vatandaşlarla köleler arasında, suçlarının cezasında önemli farklar bulunmaktaydı.

Yararlandığınız Kanıtlar:

• "Hırsızlık yaparken suçüstü yakalanan yurttaşlar malını çaldıkları kişiye hizmet etmek zorunda kalırken köleler kırbaçlanır ve ölüm cezasına çarptırılır."
• "Köleler, bir Romalıya fiziksel zarar verdikleri takdirde, özgür bir yurttaşa kıyasla iki katı ceza öderler."
• "Bir yurttaşı hedef alan onur kırıcı şiirler yazanlar ve seslendirenler ölüm cezasına çarptırılırdı."

Sayfa 117 Cevapları

Hun Hukuku Hakkında Ulaşılan Çıkarımlar ve Kanıtlar