9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 147 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 147

Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız.

Soru: Konargöçer Türk topluluk ve devletleri ile ilgili verilen haritayı inceleyerek soruyu cevaplayınız.

Soru: Konargöçer Türklerin geniş bir coğrafyaya yayılmış olmasının sebepleri neler olabilir?

Cevap: Konargöçer Türklerin geniş bir coğrafyaya yayılmasının sebepleri arasında hayvancılığa dayalı ekonomik faaliyetler, uygun otlak arayışı ve iklim koşulları önemli rol oynamıştır. Ayrıca, savaşçı bir yapıya sahip olmaları ve çevredeki diğer devletlerle mücadele etmeleri de bu yayılmayı hızlandırmıştır. Göçebe yaşam tarzı, bu toplulukların geniş alanlara yayılmasını kolaylaştırmıştır.

Soru: Metinleri okuyarak soruları cevaplayınız.

‘(…) Konargöçer yaşam tarzını benimseyen toplumlarda yılın, ayın ve günün alt dilimlerini ölçmek ve hava durumunun nasıl olacağını kestirmek büyük bir önem taşımaktadır. Bilimin gelişmediği dönemlerde yaşamış olan ve teknolojik aletlerin henüz ulaşmadığı ya da bu aletleri kullanmaya daha alışamamış topluluklar, tabiatla olan ilişkilerini belirlemede kendine has birtakım takvimsel ve meteorolojik yöntemler geliştirmiştir. Hayvanların, gök cisimlerinin, bitkilerin ya da buna benzer tabiat öğelerinin belirli veya alışılmışın dışındaki hareket ve durumları neticesinde çeşitli tahminlerde bulunarak tarımsal ve hayvancılıkla ilgili faaliyetlerini buna göre düzenlemişlerdir. Örneğin Safranbolu’da ayva çiçeği çok açarsa kış ayının sert geçeceğine inanılır. Kazak Türkleri ise büğelek hayvanının atın sağrısında olursa havaların soğuk, yelesinde olursa da fırtınalı olacağına inanırlar. (…)’

‘(…) Şehirlinin biri Yörük’e ziyarete gider. Çadırda elektrik ve saat yoktur. Akşam olunca Yörük’ün eşeği anırmaya başlar. Bunun üzerine Yörük şehirliye dönerek ‘Saat on oldu, artık yatalım’ der. Şehirli hemen saatine bakar ve saatin on olduğunu görür. Buna anlam veremez. Bir müddet sonra da Yörük karnını kaşımaya başlar. Kaşındıktan sonra tekrar misafirine dönerek ‘Yarın tedbirli olmalıyız, kar yağacak’ der. Neyse hemen uyurlar ve sabah kalktıkları zaman gerçekten her yerin karla kaplı olduğunu görürler. Bu olay karşısında iyiden iyiye şaşıran şehirli, kendi kendine söylenir: ‘Anlaşıldı. Yörük’ün saati eşeği, meteorolojisi ise karnı.'

Soru: Aile büyüklerinizden bu fıkrada geçen olaya benzer anlatımlar duydunuz mu? Duyduysanız sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Aile büyüklerimden, hayvanların davranışlarına göre hava durumu tahmini yapıldığına dair anlatımlar duydum. Örneğin, kuşların alçaktan uçmasının yağmurun habercisi olduğu söylenirdi.

Soru: Teknolojik aletlerin olmadığı bir dönemde yaşasaydınız doğadaki değişimleri öngörebilmek için ne gibi yollara başvururdunuz? Gerekçelendirerek açıklayınız.

Cevap: Teknolojik aletlerin olmadığı bir dönemde yaşasaydım, hayvanların davranışlarını, bitkilerin çiçek açma zamanlarını ve gökyüzündeki değişimleri gözlemler, bu verilerle hava durumu tahmini yapardım. Bu yöntemler, doğanın düzeni ve geçmiş deneyimlere dayanırdı.

Soru: İnsanlar tabiatla ilişkilerini belirlerken hangi yöntemleri uygulamıştır? Açıklayınız.

Cevap: İnsanlar, tabiatla ilişkilerini belirlerken aşağıdaki yöntemlerden yararlanmışlardır:

• Gözlem: Hayvanların, bitkilerin ve gök cisimlerinin davranışları gözlemlenerek mevsim ve hava durumu tahmin edilmiştir.
• Takvim ve Yöntemler: Doğal olayların tekrarlanmasıyla yerel takvimler ve hava tahmin yöntemleri geliştirilmiştir.
• Deneyim: Atalardan gelen bilgilerle hava ve mevsim koşulları tahmin edilmiştir. Bu yöntemler tarım ve yaşam için hayati önem taşımıştır.