9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 20-31 Tarihin Doğası Cevapları Meb Yayınları

TARİHİN DOĞASI CEVAPLARI

Sayfa 20 Düşünelim Keşfedelim Cevapları

Düşünelim

Görsel ve metni inceleyerek soruyu cevaplayınız.

Soru: Tarihçilerin geçmişteki tarihsel bir olayı tarihsel bilgi yoluyla ve gerçekten yaşandığı gibi yeniden inşa etmesi mümkün müdür? Gerçeklerle açıklayınız.

Cevap: Tarihçilerin, geçmişteki olayları tamamen aynı şekilde yeniden inşa etmesi zor olabilir. Çünkü tarihsel bilgiler her zaman eksik olabilir ve yorumlamaya açık kalır. Ancak, buluntular ve belgeler yardımıyla geçmişe dair en doğru tahminler yapılabilir.

Ek Açıklama: Göbeklitepe gibi yapılarla ilgili tam bilgiler olmasa da arkeolojik kazılar ve araştırmalar sayesinde bu tür yapılar hakkında önemli ipuçları elde edilebilir. Tarihçiler bu verileri bir araya getirerek geçmişin nasıl olabileceğini canlandırmaya çalışır.

Keşfedelim

• Tarih bir aynaya benzer.
  Çünkü geçmişte yaşananları yansıtır ve bugünü anlamamıza yardımcı olur.

• Tarih bir kitap gibidir.
  Çünkü içinde birçok bilgi ve olay saklıdır ve ne kadar çok okursak o kadar öğreniriz.

Bu tür metaforlar ve benzetmeler, tarihin anlamını ve önemini daha iyi kavramaya yardımcı olur.

Sayfa 21 Öğrenelim Cevapları

Uygulama adımlarını takip ederek etkinliği yapınız (egitim.net.tr).

Bu etkinlikte, "Tarih" kelimesinden yola çıkarak bir zihin haritası oluşturmanız isteniyor. Zihin haritası, bir ana kavram etrafında çeşitli alt kavramların ve fikirlerin organize edilmesiyle oluşturulur. Aşağıda tarih kavramına uygun olabilecek bazı alt başlıklar verilmiştir:

1. Olaylar: Savaşlar, devrimler, icatlar, keşifler
2. Kişiler: Atatürk, Napolyon, Sezar, Fatih Sultan Mehmet
3. Mekanlar: Antik şehirler, Göbeklitepe, piramitler, Ayasofya
4. Kavramlar: Medeniyet, kültür, uygarlık, imparatorluk
5. Zamanlar: Orta Çağ, Yeni Çağ, Modern Çağ, Sanayi Devrimi
6. Kaynaklar: Kitaplar, arkeolojik buluntular, belgeler, anıtlar

Bu alt başlıkları ana kavram olan "Tarih" etrafında düzenleyebilir ve uygun simgeler ya da küçük resimlerle haritanızı zenginleştirebilirsiniz.

Öğrenelim

Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız.
Tarihin kapsamıyla ilgili metni ve görselleri inceleyerek soruları cevaplayınız.

Soru: XIII. yüzyıldan sikkeler dışında Türkiye Selçuklularına ait başka ne gibi izler günümüze ulaşmış olabilir?

Cevap: XIII. yüzyıldan Türkiye Selçuklularına ait mimari yapılar, köprüler, kervansaraylar ve medreseler günümüze ulaşmış olabilir. Ayrıca, yazılı belgeler, el yazmaları, sanat eserleri ve kitabeler de Selçuklu döneminden kalmış önemli izlerdendir. Bu tür tarihi eserler, o dönemin kültürü ve yaşamı hakkında bilgi edinmemizi sağlar.

Sayfa 22 Cevapları

1. Tarih ne değildir? Açıklayınız.
Tarih, sadece geçmiş olayların bir hikayesi ya da söylentisi değildir. Geçmişi araştırmak için bilimsel yöntemler kullanılarak kanıtlara dayanan bir disiplindir.

2. Tarihçi kim değildir? Gerçekçelerle açıklayınız.
Tarihçi, sadece olayları anlatan biri değildir. Tarihçi, geçmişi kanıtlara dayandırarak analiz eden ve olaylar arasındaki bağlantıları inceleyen bir uzmandır.

3. Tarih nasıl yazılmaz? Gerçekçelerle açıklayınız.
Tarih, taraflı ve kanıtsız yazılmaz. Yalnızca kişisel görüşlere dayanarak veya yanlış bilgiler kullanarak tarih yazılamaz, çünkü tarih bilimsel bir disiplindir.

4. Tarih alanının kapsamına girebilecek ve giremeyecek olaylara örnekler vererek bu örnekleri seçmenizin nedenlerini açıklayınız.
Tarihsel bir olay, kanıtlarla desteklenmeli ve toplumları etkileyen önemli olayları içermelidir. Örneğin, Kurtuluş Savaşı tarihin kapsamına girer, çünkü toplumsal bir dönüşümü başlatmıştır. Ancak bir kişinin kişisel hayatıyla ilgili küçük bir olay tarihin kapsamına girmez, çünkü geniş kitleleri etkilemez.

Kaynak A’ya göre tarihsel olayların belli bir kronoloji içine yerleştirilmesi neden önemlidir?
Tarihsel olayların kronolojik sıraya göre düzenlenmesi, olaylar arasındaki sebep-sonuç ilişkilerini anlamamıza yardımcı olur. Olaylar ancak sırasıyla incelendiğinde tarihsel bağlam içinde doğru bir şekilde analiz edilebilir.

Kaynak B’ye göre tarihsel olay ve olgunun özellikleri nelerdir? Açıklayınız.
Kaynak B'ye göre tarihsel olay, belirli bir zaman ve mekanda gerçekleşen önemli bir durumu ifade eder. Tarihsel olgular ise bu olayların toplum üzerindeki etkilerini ve uzun vadeli sonuçlarını kapsar. Örneğin, bir savaş tarihsel bir olayken, bu savaşın toplum üzerindeki etkisi tarihsel bir olgudur.

Sayfa 23 Cevapları

Soru: Kaynak C'deki minyatürler, tarih araştırmalarında kaynak olarak kullanılabilir mi? Gerçekçelerle açıklayınız.

Cevap: Evet, Kaynak C'deki minyatürler tarih araştırmalarında kaynak olarak kullanılabilir. Minyatürler, dönemin yaşam tarzını, önemli olayları ve toplum yapısını görsel olarak tasvir eder. Ayrıca, minyatürler sanat aracılığıyla tarihsel olayların nasıl algılandığını ve anlatıldığını gösterir, bu da tarih araştırmaları için önemli bir görsel veri sağlar.

Soru: Kaynak C'ye göre tarihsel kaynakların hangi özelliklerinden bahsedildiğini yazınız.

Cevap: Kaynak C'ye göre tarihsel kaynaklar, geçmişe dair izler bırakan materyallerdir. Bu kaynaklar, geçmişte yaşanan olayları ve toplumsal yaşamı anlatan yazılı ya da görsel kanıtları içerir. Tarihi olayların kayıtlarının geleceğe aktarılmasında önemli bir rol oynayan bu kaynaklar, zamanla korunarak tarih biliminde kullanılır.

Sayfa 24 Cevapları

Kaynak D'ye göre tarih hangi yönüyle fen bilimlerinden ayrılır? (egitim.net.tr) Açıklayınız.
Tarih, fen bilimlerinden olayları laboratuvar ortamında deneyle tekrar edilememesi yönüyle ayrılır. Tarih, geçmişte yaşanan olayları belgeler ve kanıtlar üzerinden inceler, ancak olayları tekrar yaşatma veya deneme gibi bir imkan yoktur.

Kaynak E'nin yazarı, tarihin bir bilim dalı olduğu görüşünü hangi kanıtlara dayanarak savunmaktadır? Açıklayınız.
Kaynak E'ye göre tarih, bilimsel yöntemlere dayalıdır ve bu nedenle bir bilim dalıdır. Tarih, belgelerle ve kanıtlarla çalışır, geçmişi inceleyerek kesin sonuçlara ulaşmaya çalışır. Bu da tarihin bilimsel bir temele sahip olduğunu gösterir.

Kaynak F'ye göre tarihsel bilginin bilimsel olması için neler gerekmektedir? Gerçekçelerle açıklayınız.
Kaynak F'ye göre, tarihsel bilginin bilimsel olabilmesi için doğru kaynaklara ve belgelere dayanması gerekir. Ayrıca, olaylar arasındaki bağlantılar net bir şekilde kurulmalı ve sistematik bir şekilde incelenmelidir. Bilimsel sonuçlar, sadece tarafsız ve kanıtlara dayalı analizlerle elde edilebilir.

Soru 1: Kaynak G'ye göre tarihte nedenler ve sonuçlar ayırt edilmezse ne olurdu? Açıklayınız.
Eğer tarihte nedenler ve sonuçlar ayırt edilmezse, olayların gelişim süreci anlaşılamaz ve doğru bir tarihsel bilgiye ulaşılamazdı. Her olayın bir nedeni ve sonucunun olması, tarihsel olayların bir bütün olarak incelenmesini sağlar.

Soru 1: Kaynak G'de bahsedilen suikast, 1. Dünya Savaşı'nın başlamasının tek nedeni olabilir mi? Açıklayınız.
Hayır, bu suikast 1. Dünya Savaşı'nın başlamasının tek nedeni değildir. Suikast, savaşı tetikleyen bir olay olsa da, savaşın başlamasının ardında ekonomik, siyasi ve askeri birçok farklı neden bulunmaktadır.

Sayfa 25 Cevapları

Soru 1: Kaynak H'deki dikilitaş gibi tarihsel kanıtlardan yararlanılarak hangi tarihsel bilgilere ulaşılabilir? Açıklayınız.
Kaynak H'deki dikilitaş gibi arkeolojik buluntular, dönemin inanç sistemleri, toplumsal yapısı ve günlük yaşamı hakkında bilgi verir. Bu tür kanıtlar, insanların taş işçiliği gibi becerilerini, sembollerin anlamlarını ve dini ritüellerini öğrenmemizi sağlar. Örneğin, Göbeklitepe'deki taşlar dini ve toplumsal buluşma noktaları hakkında bilgi sunar.

Soru 2: Kaynak I'ya göre Göbeklitepe gibi yeni bulunan yerleşimlerin tarihçilik açısından ortaya çıkardığı sonuçlar nelerdir? Gerçekçelerle açıklayınız.
Kaynak I'ya göre Göbeklitepe gibi yeni keşifler, tarih anlayışımızı değiştiren sonuçlar doğurur. Daha önce bilinen Neolitik dönem ve tarım topluluklarının gelişimi gibi bilgilerin yeniden değerlendirilmesine yol açar. Ayrıca bu tür keşifler, insanların o dönemde ne kadar gelişmiş ve karmaşık bir toplumsal yapıya sahip olduklarını gösterir.

Bu tabloda, 22-25. sayfalarda incelenen kaynaklardaki tarihsel bilginin özelliklerinin ele alındığı ve bunların gerekçelerinin belirtildiği bir alan doldurulması isteniyor. Kaynaklara göre özellikler ve gerekçeleri aşağıdaki gibi olabilir:

Sayfa 27 Cevapları

Yukarıda gönderdiğiniz görseller, tarihsel bilginin bilimsel temellerini ve tarih disiplininin nasıl işlediğini açıklamaktadır. Bu bilgilere dayanarak, Sayfa 25'teki tabloyu şu şekilde doldurabilirsiniz:

Sayfa 28 Cevapları

Soru: Kaynak İ'den yararlanarak geçmiş ve tarih kavramları arasındaki farkları açıklayınız.

Cevap: Geçmiş, yaşanmış olayların tamamını kapsar; yani artık gerçekleşmiş ve bitmiş olaylar geçmişin bir parçasıdır. Geçmiş, tarihçilerin incelemesine açık olan ve belgelerle desteklenen olaylardan oluşur. Tarih ise, geçmişte yaşanan bu olayların belgeler ve kaynaklar yardımıyla analiz edilerek anlatılmasıdır. Kaynak İ’de de belirtildiği gibi, geçmiş yaşanmış olayların toplamıyken, tarih bu olayların nasıl aktarıldığı ve incelendiği süreçtir. Bu yüzden geçmiş ve tarih birbirinden farklıdır; geçmiş olaylar değiştirilemez, ancak tarih onları anlamaya ve yorumlamaya çalışır.

Sayfa 29 Cevapları

Soru: Küçük Buzul Çağı'nda yaşanan çetin bir kışı tasvir ettiği bu tablo, sizce o dönemi araştıran tarihçilere kaynaklık edebilir mi? Gerçekçelerle açıklayınız.

Cevap: Evet, bu tablo tarihçilere o dönemi araştırırken kaynaklık edebilir. Tablolar, dönemin yaşam koşulları, iklim olayları ve insanların bu koşullara nasıl adapte oldukları hakkında görsel bilgi sunar. "Küçük Buzul Çağı" gibi dönemlerde insanların karşılaştığı zorluklar ve bu zorluklarla nasıl başa çıktıkları, tablolar aracılığıyla anlamlandırılabilir. Bu tür görsel kaynaklar, yazılı belgelerle desteklendiğinde, tarihçilere dönemin sosyal ve ekonomik yapısı hakkında da bilgi sağlayabilir.

Sayfa 30 Cevapları

Soru: "Tarihte olaylar ve olgular arasında neden-sonuç ilişkisi kurulması tarih disiplininde sadece olayların kronolojik olarak sıralanmasından ibaret bir faaliyet olurdu." görüşüne katılıyor musunuz? Gerçekçelerle açıklayınız.

Cevap: Bu görüşe kısmen katılmak mümkündür. Tarih sadece olayların kronolojik sıralanması değil, aynı zamanda bu olayların neden-sonuç ilişkisi ile birlikte değerlendirilmesini içerir. Tarihçiler, olayların ardındaki sebepleri ve bu olayların toplumlar üzerindeki etkilerini anlamaya çalışırlar. Örneğin, XVI. yüzyılda yaşanan Küçük Buzul Çağı'nın tarımsal üretim üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu anlamak, bu olayların toplumsal sonuçlarını incelemek, tarihin sadece olay sıralaması yapmaktan çok daha fazlasını ifade ettiğini gösterir.

Soru: Görsellerden yararlanarak tarihteki değişim ve sürekliliği yansıtan başka örnekler veriniz.

Cevap: Görsellerde gösterilen gemi türleri tarihteki değişim ve sürekliliği açıkça yansıtmaktadır. Fenike gemilerinden Osmanlı kadırgalarına, buharlı gemilerden günümüz kargo gemilerine kadar farklı dönemlerde kullanılan gemi türleri, ulaşım ve ticaretin zaman içinde nasıl evrildiğini gösterir. Ayrıca gemi yapım teknolojisi sürekli olarak gelişmiştir, ancak temel ihtiyaçlar – deniz ticareti ve ulaşım – süreklilik göstermiştir.

Sayfa 31 Cevapları

Bu etkinlikte, öğrendiklerinize dayanarak tarih kavramına dair bir zihin haritası oluşturmanız isteniyor. Aşağıda size yardımcı olabilecek birkaç temel başlık yer alıyor. Bu başlıkları kullanarak zihin haritanızı oluşturabilirsiniz:

Zihin Haritası İçin Temel Başlıklar:

Olaylar; Savaşlar, devrimler, icatlar, keşifler

Kişiler; Atatürk, Napolyon, Sezar, Fatih Sultan Mehmet

Mekanlar; Göbeklitepe, piramitler, Ayasofya, antik şehirler

Kavramlar; Medeniyet, kültür, uygarlık, imparatorluk

Dönemler, Orta Çağ, Yeni Çağ, Modern Çağ

Kaynaklar; Kitaplar, arkeolojik buluntular, belgeler, anıtlar

Bu başlıkları "Tarih" merkez kavramı etrafında gruplayarak haritanızı görselleştirebilirsiniz. Hazırladığınız zihin haritasını, sayfa 21’deki zihin haritasıyla karşılaştırarak benzerlikleri ve farklılıkları tartışabilirsiniz.