10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 72-78 Cevapları Meb Yayınları

1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 72

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü/sözcükleri yazınız.

1. Kütlenin korunumu kanunu Lavoiser tarafından bulunmuştur.
2. Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütlece Birleşme oranı sabittir.
3. Avogadro sayısı 6,02 . 10²³ tür.
4. 1 mol maddenin kütlesine Mol kütlesi denir.
5. Bir maddenin oksijenle tepkimeye girmesine Yanma denir.
6. Gerçekleşirken dışarıya ısı veren tepkimelere Ekzotermik tepkime denir.
7. Reaktif ve ürünlerin aynı fiziksel hâlde olduğu tepkimeye Homojen tepkime denir.
8. C3H8 ve C5H10 bileşiklerinde H atomları arasındaki katlı oran 4/3 tür.
9. 1 tane 62C izotopunun kütlesinin 1/12 sine bir akb denir.
10. Bir tepkimenin sonlanmasına sebep olan reaktife Sınırlayıcı bileşen denir.

B) Aşağıda numaralar ile verilen ifadeleri, harf ile verilen ifadelerle eşleştiriniz.

• 11- Gerçek atom kütlesi - d) Bir tane atomun gram cinsinden kütlesi
• 12- J. Dalton - ı) Katlı oranlar kanunu
• 13- Normal koşullar - f) 0 °C sıcaklık, 1 atm basıncın olduğu şartlar
• 14- Nötralleşme tepkimesi - g) Sulu ortamdaki asit-baz tepkimeleri
• 15- Reaktif - b) Reaksiyona giren madde
• 16- Analiz - e) Bağıl atom kütlesi için ilk referans madde
• 17- Bağıl atom kütlesi - a) Bir tane atomun akb cinsinden kütlesi
• 18- İzotop atom - h) Proton sayıları aynı, nötron sayıları farklı atomlar
• 19- Hidrojen atomu - e) Büyük moleküllerin küçük moleküllere parçalanması
• 20- Ortalama atom kütlesi - c) İzotopların doğada bulunma yüzdelerine göre hesaplanan kütle

Önemli Not : Çözümünü istediğiniz soruları yorum olarak yazarsanız çözümleri eklenecektir.

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 73

C) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alana yazınız.

21. 0,2 mol H2 ve 0,4 mol O₂ gazlarının tam verimle tepkimesinden su oluşmaktadır. Bu tepkimeyle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Sınırlayıcı madde hangisidir?
Cevap: H₂ gazı
Sınırlayıcı madde H₂ gazıdır çünkü 1 mol H₂ başına 0,5 mol O₂ gerekmektedir. Tepkimede 0,2 mol H₂ ile 0,4 mol O₂ kullanıldığı için H₂ sınırlayıcıdır.

b) Hangi maddeden kaç mol artar?
Cevap: 0,3 mol O₂ gazı
O₂ gazı burada artan maddedir. Eğer tepkimeyi tam verimle hesapladığımızda, 0,3 mol O₂ gazı artacaktır.

c) Kaç gram su oluşur?
Cevap: 3,6 g
H₂O'nun molar kütlesi: (2×1) + 16 = 18 g/mol
0,2 mol H₂ kullanıldığında 0,2 mol H₂O oluşur: 0,2 mol × 18 g/mol = 3,6 gram su oluşur.

22. Aşağıdaki tepkime denklemi en küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde oksijenin katsayısı kaç olur?
Cevap: 21
C₇H₁₄ + 21 O₂ → 7 CO₂ + 7 H₂O tepkimesine göre, oksijenin katsayısı 21 olur.

23. m g Al ve 3,2 g S katıları tam verimle tepkimeye girmiştir. Tepkime sonunda 5 g Al₂S₃ katısı oluşmuş, 4,2 g Al katısı artmıştır. Buna göre m değeri kaçtır?
Cevap: m = 6

24. Karbon ile hidrojen elementleri arasında oluşan iki farklı bileşikle ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir.

I. bileşiğin formülü C₃H8 olduğuna göre
II. bileşiğin formülünü yazınız.
Cevap: C₇ H₁₂

Birinci bileşiğin formülü C₃H₈ olduğuna göre ikinci bileşiğin formülü nedir?

Birinci bileşiğin karbon kütlesi 9 g, hidrojen kütlesi 1 g ve formülü C₃H₈. Karbon kütlesi/hidrojen kütlesi oranı: 9g / 1 g = 9

İkinci bileşiğin karbon kütlesi 7 g ve hidrojen kütlesi 1 g. Karbon/hidrojen oranı aynı olacağı için, bileşiğin formülü C₇H₁₂ olacaktır.

Sonuç: C₇H₁₂

25. Bir kimyasal tepkimede 6,8 g H₂S ile 16 g NaOH bileşikleri artansız tepkimeye girerek m g Na₂S ve 7,2 g H₂O bileşiklerini oluşturmaktadır. Buna göre m değeri kaçtır?
Cevap: 15,6 g
Tepkime denklemi: H₂S + 2 NaOH → Na₂S + 2 H₂O
H₂S'in mol kütlesi 34 g/mol 6,8 g / 34 g/mol = 0,2 mol H₂S
NaOH'in mol kütlesi 40 g/mol 16 g / 40 g/mol = 0,4 mol NaOH
Tepkimeye göre 0,2 mol H₂S, 0,4 mol NaOH ile tepkimeye girer. Tepkime sonucunda 0,2 mol Na₂S oluşur. Na₂S'in mol kütlesi 78 g/mol. 0,2 mol Na₂S * 78 g/mol = 15,6 g Na₂S
Sonuç: m = 15,6 g Na₂S

26. Eşit mol sayılı N₂ ve O₂ gazları tepkimeye girdiğinde en fazla 0,6 mol N₂O₃ gazı oluşmaktadır. Buna göre hangi maddeden kaç mol artmıştır?
Cevap: 0,3 mol N₂
Tepkime denklemi: 2 N₂ + 5 O₂ → 2 N₂O₅
0,6 mol N₂O₅ oluşması için gereken N₂: (2 mol N₂ / 2 mol N₂O₅) * 0,6 mol N₂O₅ = 0,6 mol N₂
0,6 mol N₂O₅ oluşması için gereken O₂: (5 mol O₂ / 2 mol N₂O₅) * 0,6 mol N₂O₅ = 1,5 mol O₂
Başlangıçta eşit molda N₂ ve O₂ olduğu için, 1,5 mol O₂ tepkimeye girer ve geriye 0,3 mol N₂ artar.
Sonuç: 0,3 mol N₂ artmıştır.

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 74

27. Pb(NO₃)(sada) + 2KBr(sada) → PbBr₂(k) + 2KNO₃(sada) Yukarıdaki tepkimeye ait net iyon denklemini ve seyirci iyonları yazınız.
Cevap: Net iyon denklemi: Pb₂+ + 2Br^– → PbBr₂ (k) Seyirci iyonlar: K+, NO3^–
Pb(NO₃)₂(suda) + 2KBr(suda) → PbBr₂(k) + 2KNO₃(suda)
Tepkimeye ait net iyon denklemi ve seyirci iyonlar:

• Net iyon denklemi: Pb²⁺(suda) + 2Br⁻(suda) → PbBr₂(k)
• Seyirci iyonlar: K⁺ ve NO₃⁻

28. N₂ ve H₂ gazlarının tepkimesi sonucunda zayıf baz özelliği gösteren NH₃ (amonyak) oluşmaktadır. Eşit kütlelerde N2 ve H2 gazları kullanılarak gerçekleştirilen tepkimede 1,2 g H2 gazı harcandığında reaksiyon sonlandığına göre

a) Başlangıçta kaç gram gaz karışımı kullanılmıştır?
Cevap: 11,2 g

b) Artan gaz kaç mol atom içerir?
Cevap: 4,4 mol atom

c) Oluşan NH₃ gazı kaç mol HNO₃ ile tepkimeye girer? (N: 14, H: 1)
Cevap: 0,4 mol HNO₃

H₂'nin tamamı kullanıldığında oluşan NH₃ miktarı:

• 3 mol H₂ → 2 mol NH₃ olduğundan
• 1,2 g H₂ (0,6 mol H₂) → (2/3) × 0,6 mol = 0,4 mol NH₃ oluşur.

1 mol NH₃, 1 mol HNO₃ ile tepkimeye girer, dolayısıyla: 0,4 mol NH₃, 0,4 mol HNO₃ ile tepkimeye girer.

29. Sıvılaştırılmış petrol gazı anlamına gelen LPG’nin bileşiminde propan (C₃Hg) ve bütan (C₄H₁₀) gazları bulunmaktadır. LPG normal koşullarda gaz hâlinde bulunur ancak basınç etkisiyle sıvılaştırılabilir. LPG’nin sıvılaşabilmesi taşınma ve depolanmasını kolaylaştırır. Normal koşullarda 2,24 L hacim kaplayan LPG yakıldığında 0,36 mol CO2 gazı oluştuğuna göre

a) LPG içerisindeki bütan gazının mol olarak yüzdesini bulunuz.
Cevap: %60 bütan

LPG'de bütan (C₄H₁₀) ve propan (C₃H₈) gazları bulunmaktadır.

Verilen bilgiye göre, LPG'nin yakılması sonucu 0,36 mol CO₂ gazı oluşmuş. Bu CO₂ gazı bütan ve propan gazlarından gelmektedir.

Bütan ve propanın yanma denklemleri:

• C₃H₈ + 5O₂ → 3CO₂ + 4H₂O (1 mol propan → 3 mol CO₂)
• C₄H₁₀ + 6.5O₂ → 4CO₂ + 5H₂O (1 mol bütan → 4 mol CO₂)
• 0,36 mol CO₂'nin bütan ve propan gazlarından geldiğini biliyoruz. Bu durumda bütan ve propanın CO₂'ye katkısı arasında oran bulmak için işlemler yapılır ve %60 bütan gazının karışımdaki mol yüzdesi olduğu bulunur.

b) Kullanılan LPG’nin toplam kütlesi kaç gramdır? (C: 12, H: 1)
Cevap: 5,24 g

• Toplam CO₂ oluşumundan bütan ve propanın miktarı hesaplanarak, kullanılan toplam LPG kütlesi bulunur.

Mol kütleleri:

• Propan (C₃H₈) mol kütlesi = 44 g/mol
• Bütan (C₄H₁₀) mol kütlesi = 58 g/mol
• Hesaplama sonucunda LPG'nin toplam kütlesi 5,24 g olarak bulunur.

30. Kirecin ham maddesi olan ve halk arasında kireç taşı olarak bilinen CaCO3 bileşiğinin ısı etkisiyle parçalanmasından sönmemiş kireç (CaO) ve CO2 gazı oluşmaktadır. CaCO3(k) + ısı CaO(k) + CO2(g) %20 verimle m gram kireç taşının yukarıda verilen tepkimeye göre parçalanmasından 22,4 g sönmemiş kireç elde edilmektedir.

Buna göre,

a) Tepkimede oluşan CO₂ gazı normal koşullarda kaç litre hacim kaplar?
Cevap: 8,96 L

Verilen tepkime: CaCO₃ (k) → CaO (k) + CO₂ (g)
Normal koşullarda bir mol gaz 22,4 L hacim kaplar.

Sönmemiş kireçten (CaO) 22,4 g elde ediliyor. Mol kütlesi 56 g/mol (Ca = 40, O = 16).
22,4 g CaO → 0,4 mol

CaCO₃’ün parçalanmasıyla eşit miktarda CO₂ gazı oluşur, yani 0,4 mol CO₂ gazı oluşur.
0,4 mol CO₂ x 22,4 L/mol = 8,96 L CO₂ gazı hacmi.

b) Başlangıçta kullanılan kireç taşı kaç gramdır? (Ca: 40, O: 16, C: 12)
Cevap: 200 g

CaCO₃’ün mol kütlesi: 100 g/mol (Ca = 40, C = 12, O₃ = 48)
% 20 verimle 22,4 g CaO elde ediliyor.

Tam verimde (100%) elde edilmesi gereken kireç miktarı: 22,4 g ÷ 0,20 = 112 g CaO

Bu kadar CaO elde etmek için tepkimenin gerçekleştiği CaCO₃ miktarı: 112 g CaO ÷ 56 g/mol = 2 mol CaO gerekir.
2 mol CaCO₃ = 200 g CaCO₃

Sonuç olarak başlangıçta kullanılan kireç taşı miktarı 200 g.

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 75

D) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

31. 0,1 mol C₂H₅COOH bileşiğiyle ilgili aşağıda- kilerden hangisi yanlıştır?

A) 6,02 • 10²² tane molekül içerir.
B) 0,6 mol hidrojen atomu içerir.
C) 1,806 • 10²³ tane karbon atomu içerir.
D) 0,2 mol oksijen atomu içerir.
E) Toplam 6,02 • 10²³tane atom içerir.
Cevap: E

32. N₂(g) + 3H₂(g) 2NH₃(g) tepkimesiyle ilgili,
I. Molekül sayısı korunur.
II. Homojen tepkimedir.
III. Toplam proton ve nötron sayısı korunur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D

33. Yapısında 1,4 mol hidrojen atomu bulunan C₆H₁₄ molekülüyle ilgili,
I. 0,01 moldür.
II. 3,612 • 10²³ tane karbon atomu içerir.
III. Toplam 2 mol atom içerir.
yargılarından hangileri doğrudur? (Na: 6,02 • 10²³)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D

34. Mg ve O2 ile yapılan MgO eldesi deneyinde elde edilen veriler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Buna göre
I. A deneyi artansız gerçekleşmiştir.
II. B deneyinde artan madde bulunur.
III. C deneyinde 2 g Mg elementi artar.
IV. D deneyinde artan madde Mg elementidir.
yargılarından hangileri doğrudur? (Mg: 24, O: 16)

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV E) I, II, III ve IV
Cevap: B

35. 10 tane CO2 molekülü kaç gramdır? (C: 12, O: 16, NA: Avogadro sayısı)

A) 440 B) 440/N_a C) N_a/44 D) 44 E) 44/N_a
Cevap: B

36. Aşağıda verilen tepkime denklemine göre 40 g CaCO3 katısının HCl ile tepkimesinden normal koşullarda 5,6 L hacim kaplayan CO2 gazı oluşmaktadır. CaCO3(k)+2HCl(suda) CaCl2(k)+CO2(g)+H2O(s) Buna göre tepkimenin verimi yüzde kaçtır? (Ca: 40, C: 12, O: 16)

A) 25 B) 27,5 C) 62,5 D) 66 E) 75
Cevap: C

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 76

37. 2NH₃(g)→ N₂(g) + 3H₂(g) tepkimesine göre normal koşullarda 6,72 L hacim kaplayan H₂ gazı oluşabilmesi için kaç mol NH₃ gazı kullanılmalıdır?

A) 0,2 B) 0,3 C) 0,4 D) 0,6 E) 0,8
Cevap: A

38. MgO bileşiğinin kütlece %60’ı magnezyum elementidir. Eşit kütlede magnezyum ve oksijen elementleri kullanılarak en fazla 60 g MgO bileşiği oluşturulmaktadır. Buna göre hangi elementten kaç gram artar?

A) 5 g O₂ B) 12 g O₂ C) 12 g Mg D) 24 g Mg E) 24 g O₂
Cevap: B

39. 10 g CaCO₃ bileşiğindeki atom sayısı kadar molekül içeren SO₂ gazıyla ilgili,
I. 32 g’dır.
II. Hacmi 11,2 L’dir.
III. 9,03 • 1023 tane atom içerir.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
(Ca: 40, C: 12, S: 32, O: 16, NA: 6,02 • 1023)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: D

40. Aşağıda bazı atom ve molekül miktarları verilmiştir.
I. 1 molekül oksijen gazı
II. 1 mol oksijen gazı
III. 1 oksijen atomu
IV. 10 tane oksijen molekülü
Bu maddelerin kütlelerinin büyükten küçüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) I = II > IV > III B) II > lV > I > III C) II > I > IV > III D) IV > ll > I = III E) I = II = III = IV
Cevap: B

41. C₂H₆ bileşiğinin kütlece %20’si hidrojen elementidir. Buna göre C₃H₄ bileşiğinde kütlece karbon yüzdesi kaçtır?

A) 50 B) 60 C) 70 D) 80 E) 90
Cevap: E

42. Fe2O3 bileşiğinde demir elementinin oksijen elementiyle kütlece birleşme oranı 7/3 tür. Buna göre 42 g demir ve 24 g oksijenin tam verimle tepkimesinden oluşan FeO bileşiğiyle ilgili
I. 54 g’dır.
II. Demir ve oksijen elementlerinin atom kütleleri oranı 7/2 dir.
III. 12 g demir elementi artar.
yargılarından hangileri doğrudur.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: C

43. AgNO₃(sada) + KBr(sada) —► AgBr(k) + KNO3(sada)
tepkimesiyle ilgili,
I. Çözünme-çökelme tepkimesidir.
II. K+ ve NO- seyirci iyonlardır.
III. Net iyon tepkimesi
Ag+(suda) + Br(suda) —► AgBr(k) şeklindedir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 77

44. Aşağıda bazı tepkimeler verilmiştir.
I. NH₃(sada)+ HCl(sada) → NH₄Cl(sada)
II. Mg(k) + 2HCl(sada) → MgCl₂(sada) + H 2(g)
III. HNO₃(sada) + KOH(sada) → KNO₃(sada) + H₂O(s)
Buna göre yukarıdaki tepkimelerden hangileri asit-baz tepkimesidir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

45. Aşağıda verilen tepkimelerden hangisi yanma tepkimesidir?

A) N₂(g) + 3H₂(g) → 2NH3(g)
B) KClO3(k) → KCl(k) + O₂(g)
C) CO(g) + 2 O₂(g) → CO₂O)
D) 2H₂O(s) 2(g) + O₂(g)
E) CaCO3(k) + ısı → CaO(k) + CO2(g)
Cevap: C

46. 8 mol N2 ile 6 mol H2 gazlarının tepkimesinden NH3 gazı oluşmaktadır.
Buna göre,
I. Sınırlayıcı bileşen N₂ gazıdır.
II. Tepkimede en fazla 68 g NH₃ gazı elde edilir.
III. Homojen bir tepkimedir.
yargılarından hangileri doğrudur? (H: 1, N: 14)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D

47. Aşağıda bazı tepkimeler verilmiştir.
I. CaCO3(k) + ısı CaO(k) + CO2(g) Tepkime türü: Sentez
II. C(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g) Tepkime türü: Yanma
III. NH3(g) + HCl(g) → NH4Cl(k) Tepkime türü: Nötralleşme
Yukarıdaki tepkime denklemlerinden hangilerinin türü yanlış verilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: D

48. Azot ve oksijen elementleri arasında oluşan iki farklı bileşikte elementlerin birleşen kütleleri I ve II. grafikte gösterilmiştir. I. grafikteki bileşiğin formülü NO2 ise II. grafikte birleşme miktarı gösterilen bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir?

A) NO₂ B) N₂O₃ C) NO D) N₂O₅ E) N₂O
Cevap: B

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 78

49. X ve Y elementleri arasında gerçekleşen tepkimenin kütle-zaman grafiği aşağıda verilmiştir. Grafiğe göre X ve Y elementleri arasında oluşan bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir? (X: 52, Y: 16)

A) X₂Y B) XY₃ C) XY₂ D) X₂Y₃ E) X₃Y
Cevap: D

50. Aşağıdaki grafik gaz fazında gerçekleşen bir tepkimeye aittir.
Buna göre,
I. Tepkimede sınırlayıcı bileşen CH4 bileşiğidir.
II. Tepkime tam verimlidir.
III. Yanma tepkimesidir.
IV. Tepkime denklemi
Cg + 2O₂ → (g) + 2H₂O(g) şeklindedir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV D) II, III ve IV E) I, II ve III
Cevap: D

51. N2(g) + O2) → 2NO(g)
Yukarıda verilen kimyasal tepkimeyle ilgili,
I. Yanma tepkimesidir.
II. Gerçekleşirken ortamın sıcaklığı artar.
III. Toplam mol sayısı korunmuştur.
yargılardan hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

52. Sabit hacimli kaba sabit sıcaklıkta 8 mol XY3 gazı konularak
2XY3(g) X₂(g) + 3Y₂(g)
denklemine göre tepkime başlatılmıştır. Tepkimede 12 mol gaz karışımı bulunduğu anda,
I. XY3 gazının yarısı harcanmıştır.
II. 3 mol X₂ gazı bulunur.
III. 6 mol Y₂ gazı bulunur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: D

53. Sabit hacim ve sıcaklıkta aşağıdaki kapta 1 mol CH₄ gazı bulunmaktadır. Kaba vana yardımıyla sabit sıcaklıkta m g H2 gazı eklendiğinde kaptaki atom sayısı 2 katına çıkmaktadır. Buna göre m değeri kaçtır? (H: 1)

A) 2 B) 2,5 C) 3 D) 5 E) 6
Cevap: D