9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 188-189-190-191-192 Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 188 Öğrenelim ve Erzurum Metni Özeti

Öğrenelim

Gezi Yazısının Tanımı ve Özellikleri:

• Gezi yazıları, yazarların seyahatlerinde gördüklerini, duyduklarını ve hissettiklerini anlatan edebî eserlerdir.
• Yazarlar, sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasi özellikleri kendilerine özgü üsluplarıyla okuyuculara aktarır.
• Bu tür yazılar, sadece kişisel gözlemler değil, aynı zamanda tarihî ve coğrafi metinler niteliğindedir.
• Türk edebiyatında gezi yazıları arasında en tanınmış eser Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sidir. Seydi Ali Reis’in Mir’atü’l-Memalik adlı eseri de ilk seyahatname olarak kabul edilir.

Erzurum Metni Özeti

• Erzurum, Türk tarihi ve coğrafyasında önemli bir yere sahiptir. Şehir, 1945 metre yükseklikteki konumuyla tarih boyunca stratejik bir merkez olmuştur.
• Malazgirt Zaferi’nin ardından Türklere kapılarını açan ilk şehirlerden biri olan Erzurum, Milli Mücadele döneminde de önemli bir yer tutmuştur.
• Mustafa Kemal Atatürk’ün bağımsızlık mücadelesinin başlangıç noktalarından biri olan Erzurum, Türk milletinin hür ve bağımsız yaşama iradesinin ilk filizlendiği yerlerden biri olarak anlatılmıştır.

Sayfa 189 Cevapları

Soru 1: Okuduğunuz metnin birinci ve ikinci paragrafını yazar hangi amaçla yazmıştır? Yazınız.

Cevap: Yazar, birinci paragrafta Erzurum’un tarihî kimliğini ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesindeki rolünü vurgulamayı amaçlamıştır. İkinci paragrafta ise şehrin doğal güzelliklerini ve kültürel dokusunu okuyucuya aktararak bir şehir tasviri sunmayı hedeflemiştir.

Soru 2: Okuduğunuz Erzurum adlı metinde Erzurum’un tarihî ve doğal güzelliklerinin anlatıldığı bölümlerin altını çiziniz. Bu bölümlerin metne katkısını söyleyiniz.

Cevap: Metindeki şu bölümler Erzurum’un tarihî ve doğal güzelliklerini yansıtır:

• Tarihî: “Tarihimizin ikinci dönüm yerinde, Millî Mücadele’nin ilk temeli gene Erzurum’da atılır.”
• Doğal: “Doğu, cenupdoğu tarafında çıplak dağlar biter bitmez, küçük köyleriyle, ağaçlık su başlarıyla, enginliğiyle ova başlıyordu. Bütün ovayı ayağımızın altına seren taraçasında, emsalsiz bir gurup karşısında çaylarımızı içtik.”

Bu bölümler, Erzurum’un tarihî önemini ve doğal güzelliklerini okuyucuya tanıtarak şehrin bir bütün olarak algılanmasına katkı sağlar. Tarihî yönü, Erzurum’un millet için taşıdığı anlamı, doğal güzellikleri ise şehrin coğrafi cazibesini ortaya koyar.

Soru 3: Yazarın yerinde olsaydınız bu metni nasıl bitirmek isterdiniz? Söyleyiniz.

Cevap: Yazarın yerinde olsaydım, metni Erzurum’un güzellikleriyle vedalaşarak bitirirdim:
“Erzurum, hem tarihiyle hem de doğasıyla bana unutulmaz anılar bıraktı. Kartal yuvası gibi yükseklerde saklı bu şehir, Türk milletinin bağımsızlık ruhunu ve eşsiz doğasının büyüsünü sonsuza dek kalbimde taşıyacağım.”

Sayfa 190 Soruları ve Cevapları

Soru 4a: Bizim Akdeniz’den ve Erzurum adlı metinleri yapı unsurları ve içerik bakımından karşılaştırınız.

Soru 4b: İncelediğiniz bu iki metinden hangisini daha çok beğendiniz? Gerekçeleriyle yazınız.

Cevap: Erzurum adlı metni daha çok beğendim çünkü metnin anlatımı hem tarihî bilgilere hem de yazarın duygularına yer veriyor. Erzurum’un tarihî önemini ve coğrafi özelliklerini okuyucuya daha etkileyici bir şekilde aktarıyor.

Ders İçi Çalışma:

Paragrafın alındığı metnin türünü (hikâye, deneme, anı, gezi yazısı vb.) tespit ediniz. Bu metin türünün başlıca özelliklerini metnin altına yazınız.

Cevap: Metin Türü: Gezi yazısı
Başlıca Özellikleri:

1. Gezip görülen yerlerin tarihî, coğrafi ve kültürel özellikleri betimlenir.
2. Yazarın kişisel izlenimlerine dayanır.
3. Betimleyici ve açıklayıcı anlatım kullanılır.
4. Okuyucuda merak uyandırır ve bilgilendirir.

Sayfa 191 Soruları ve Cevapları

1. Metin:

Metin Türü: Hikâye
Bu Türün Başlıca Özellikleri:

1. Hikâye, kurguya dayalı kısa yazılardır.
2. Olay örgüsü, karakterler ve belirli bir zaman dilimi üzerine kurulur.
3. Amaç, okuyucunun ilgisini çekmek ve bir olayın etkileyici bir şekilde anlatımını sağlamaktır.
4. Anlatım genellikle canlı ve sürükleyicidir.

2. Metin:

Metin Türü: Anı
Bu Türün Başlıca Özellikleri:

1. Yazar, geçmişte yaşadığı olayları samimi ve içten bir şekilde anlatır.
2. Kişisel gözlemlere ve deneyimlere dayanır.
3. Geçmişte yaşanmış olaylara ait duyguları ve düşünceleri okuyucuya aktarır.
4. Yaşananlar gerçeğe dayanır, ancak yazarın yorumuyla süslenir.

3. Metin:

Metin Türü: Gezi Yazısı
Bu Türün Başlıca Özellikleri:

1. Gezi yazıları, gezip görülen yerlerin doğal, tarihi ve kültürel özelliklerini anlatır.
2. Yazarın kişisel gözlemlerine ve deneyimlerine dayanır.
3. Betimleyici bir dil kullanılarak okuyucunun zihninde canlı bir görüntü oluşturulur.
4. Hem bilgi verme hem de okuyucunun ilgisini çekme amacı taşır.

Sayfa 192 Tam ve Geliştirilmiş Cevaplar

Ders Dışı Çalışma

Soru: Etkilendiğiniz tarihî ya da doğal bir güzelliği tanıtan bir gezi yazısı yazınız. Yazınızı yazarken aşamaları takip ediniz.

BÜYÜLÜ KAPADOKYA

Kapadokya… Adını duyduğunuzda aklınıza neler gelir? Belki masalsı peri bacaları, belki gökyüzünde süzülen sıcak hava balonları, belki de yerin altına saklanmış tarihi şehirler… Türkiye’nin tam kalbinde yer alan bu büyülü bölge, yalnızca doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda tarihi derinliğiyle de insanı kendine çeken bir yer. Geçtiğimiz yaz, Kapadokya’nın bu büyüleyici diyarını keşfetme fırsatım oldu ve bu deneyimi sizinle paylaşmak istiyorum.

Kapadokya, milyonlarca yıl önce yanardağların püskürttüğü lavların rüzgar ve yağmurun etkisiyle şekillendirdiği peri bacalarıyla ünlü. Bölgeye vardığınızda ilk olarak bu doğal heykeller karşılıyor sizi. Güneşin doğuşuyla birlikte farklı renklere bürünen bu yapılar, her adımda sizi şaşırtmaya devam ediyor.

Gezimize Göreme Açık Hava Müzesi ile başladık. Bir zamanlar keşişlerin inzivaya çekildiği, kayalara oyulmuş kiliseler ve şapeller, binlerce yıllık freskleriyle zamana meydan okuyor. Fresklerin işçiliği, renkleri ve figürleri, insanın hayranlıkla bakmasına neden oluyor. Özellikle Karanlık Kilise’deki freskler, ince işçilikleriyle oldukça etkileyici.

Kapadokya’nın bir diğer büyüleyici yanı ise yeraltı şehirleri. Derinkuyu Yeraltı Şehri’nde, yerin onlarca metre altına inen dar geçitlerde yürürken tarihin derinliklerine doğru bir yolculuğa çıkıyorsunuz. Bu şehirler, binlerce yıl önce saldırılardan korunmak için inşa edilmiş ve dönemin insanlarının hayatta kalma mücadelesini en iyi yansıtan yapılar arasında yer alıyor.

Kapadokya denilince akla gelen bir diğer şey de şüphesiz sıcak hava balonları. Sabahın erken saatlerinde, gökyüzünde yükselen yüzlerce balonun oluşturduğu manzara, tarif edilemez bir güzellikte. Gökyüzünden Kapadokya’nın geniş vadilerini, peri bacalarını ve kaya evlerini izlemek, bir masalın içindeymişsiniz gibi hissettiriyor.

Kapadokya, her köşesiyle insanı kendine hayran bırakan bir yer. Doğanın ve tarihin iç içe geçtiği bu bölgede geçirdiğim zaman, hayatımın unutulmaz anılarından biri oldu. Eğer yolunuz bir gün Türkiye’nin ortasına düşerse, Kapadokya’yı keşfetmeden dönmeyin. Her anı keşif dolu bu bölge, size doğanın ve tarihin büyüsünü hissettirecek. Kapadokya’da attığınız her adımda, bu büyüleyici diyarın bir parçası olacaksınız.

Çıkış Kartı

Soru 1: Bizim Akdeniz’den adlı gezi yazısından hareketle gezi yazısı hakkında öğrendiğiniz veya önemli bulduğunuz üç bilgiyi yazınız.

1. Gezi yazıları, yazarın kişisel gözlemlerini ve deneyimlerini içerir.
2. Mekânın doğal, kültürel ve tarihî özellikleri detaylı bir şekilde betimlenir.
3. Bu tür yazılar, okuyucunun merakını uyandıracak şekilde yazılır.

Soru 2: Bizim Akdeniz’den adlı gezi yazısından hareketle gezi yazısı hakkında hâlâ merak ettiğiniz ve daha fazla bilgi almak istediğiniz konu ile ilgili iki soru yazınız.

1. Gezi yazılarında kullanılan dil, okuyucunun ilgisini nasıl etkiler?
2. Kişisel deneyimler, metnin genel anlamını nasıl değiştirir?

Soru 3: Bizim Akdeniz’den adlı gezi yazısından hareketle gezi yazısı hakkındaki bir görüşünüzü paylaşınız.

Cevap: Gezi yazıları, yazarın o yerle kurduğu duygusal bağı paylaşarak okuyucuya derin bir deneyim sunar. Bu, yazıları daha etkileyici kılar. "Bizim Akdeniz" yazısı, Akdeniz'in doğal ve kültürel güzelliklerini başarılı bir şekilde yansıtmış. Yazı, okuyucuyu hem bilgilendiriyor hem de hayal dünyasını zenginleştiriyor.